تصمیم آمریکا برای خارج کردن سامانه‌های پاتریوت از عربستان به مفهوم اختلاف بنیادی دو کشور نیست
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا، روابط ریاض و واشنگتن که در مدت بیش از 70 سال در سطوح بالا شکل گرفته بود، در بحبوحه بحران نفت میان قدرت‌های نفتی جهان دچار تنش شده است. این تنش نفتی در حالی است که پیش‌تر حتی با وجود توهین‌های مکرر دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا به عربستان و حتی بی‌تفاوتی خاندان سعودی درقبال فرمایشات و دستورات ترامپ، روابط دو کشور دستخوش تغییر نشده بود.
سیاست نفتی سعودی باعث شد تا منفعت محوری و شکنندگی روابط دو کشور آشکار شود و به نظر آید انرژی دیگر دلیل جذابیت سرزمین حجاز برای خرج دلارهای نفتی آمریکا نباشد.
بیشتر بخوانید:
پشت پرده تصمیم آمریکا برای خارج کردن سامانه پاتریوت از عربستان
حال طبق گزارش رسانه‌ای آمریکایی، پس از تماس تلفنی ترامپ با بن‌سلمان و تهدید به خروج نیروهای ایالات متحده، واشنگتن سامانه‌های ضد موشکی پاتریوت را از عربستان خارج کرده است. با توجه به روابط تحکم‌آمیز واشنگتن-ریاض تسلیم بن‌سلمان می‌تواند سبب ضعف بیشتر سعودی، آسیب‌پذیری آن‌ها در مقابل تهدیدات و گسترش مخالفت‌ها با این سلطه‌پذیری شود؛ گرچه مقاومت و سرپیچی نیز تبعات خاص خود را خواهد داشت.
تصمیمات ناپایدار ترامپ
نصرت‌الله تاجیک، کارشناس امور بین‌الملل در گفتگو با خبرنگار حوزه غرب آسیا و محور مقاومت گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا گفت: موضوع انتقال پاتریوت‌های آمریکا به خارج از عربستان و احتمال انتقال به عراق گزارشی رسانه‌ای است و وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون) یا کاخ سفید واکنشی در این زمینه ارائه نکرده‌اند؛ بنابراین به این دلیل که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا در زمینه ارائه طرحهای راهبردی و اجرای آن فردی بد سابقه است، تصمیماتی که می‌گیرد معمولاً در زمان اجرا تغییر می‌کند یا لغو شود.
وی افزود: موارد متعددی از لغو یا تجدید نظر ترامپ در سیاست‌هایش به چشم می‌خورد که در آخرین مورد تصمیم گرفت نیروهایش را از خاک سوریه خارج کند و حتی تعدادی از نیروهایش را به سمت مرز عراق منتقل کرد، ولی در نهایت با فشار مشاوران و فرماندهان نظامی آمریکا از تصمیم خود بازگشت و با ادعای اینکه باید از نفت سوریه محافظت کند، به حضور نظامی در خاک این کشور ادامه داد.
تاجیک تأکید کرد: باید برآورد صحیحی از تصمیمات دولت آمریکا به عمل آورد. موضوع انتقال سامانه‌های ضد موشکی پاتریوت فعلاً در حد گزارش رسانه‌ای است و اگر بخواهد به طرحی عملیاتی تبدیل شود، باید در عرصه میدانی شاهد آن باشیم. من معتقدم اگر چنین اتفاقی نیز رخ دهد، ما نباید اضافه برآورد داشته باشیم؛ زیرا همه این روابط در بستر رابطه تاریخی و دیرینه آمریکا و عربستان موضوعی حاشیه‌ای به شمار می‌رود.
سامانه‌های ضدموشکی پاتریوت
این کارشناس امور بین‌الملل گفت: عربستان یکی از مهم‌ترین پایه‌های سیاست خارجی آمریکا در منطقه است. این امکان وجود دارد در برخی از مقاطع زمانی اختلافاتی میان دو کشور پیش آید، ولی این اختلافات در تضاد با منافع دو کشور و روابط راهبردی میان‌شان نیست و این روابط را تحت تأثیر قرار نمی‌دهد.
تاجیک گفت: در برهه زمانی کنونی ممکن است آمریکا و عربستان بر اثر موضوع نفت به تضاد رسیده باشند و درگیری‌های لفظی میان ترامپ و حکومت سعودی نیز به وجود آمده باشد، ولی به دلیل روابط راهبردی میان دو کشور، سرمایه‌گذاری زیادی که سعودی‌ها در آمریکا انجام داده‌اند و نیز لابیگری آن‌ها در واشنگتن بعید است تضاد منافع مقطعی بتواند نقشی در تیرگی روابط میان دو کشور داشته باشد.
آمریکا همچنان به جیب اعراب نگاه می‌کند
وی عنوان کرد: سامانه‌های ضد موشکی و تجهیزات نظامی زمانی وارد عربستان شد که تأسیسات نفتی آرامکو مورد حمله موشکی و پهپادی انصارالله یمن قرار گرفته بود. در همان دوره زمانی نیز به‌دلیل ضعف ساختار این سامانه‌های موشکی سعودی‌ها از آمریکا انتقاد کرده بودند؛ این انتقادها به حدی رسید که در فضای رسانه‌ای شایع شده بود روابط میان آمریکا و عربستان به تیرگی گراییده است. آمریکا به شدت از مواضع حقوق بشری عربستان به‌ویژه در موضوع قتل جمال خاشقجی، فعال مخالف سعودی و تجاوزات سعودی‌ها به خاک یمن انتقاد کرد.
تاجیک گفت: حمله به اتوبوس حامل کودکان یمنی و دیگر جنایت‌های ائتلاف سعودی باعث شد تا نمایندگان آمریکا دولت ترامپ را به‌دلیل حمایت از پادشاهی عربستان مورد انتقاد قرار دهند و ترامپ بابت این روابط زیر فشار قرار گرفت. نمایندگان آمریکا در همان دوره نیز خواستار خروج سامانه‌های موشکی آمریکا از عربستان یا قطع رابطه با این کشور شده بودند. روزنامه وال استریت ژورنال در گزارش خود با وجود اینکه از خروج سامانه‌های موشکی پاتریوت خبر داده، ولی اعلام کرده است 12 آتشبار از موشک‌های پدافند هوایی «تاد» همچنان در خاک عربستان باقی می‌ماند. به عقیده من این موضوع تحول شگرفی محسوب نمی‌شود.
یک کودک یمنی که به دلیل محاصره ائتلاف سعودی دچار سوء تغذیه شده است
وی درباره اهداف احتمالی آمریکا از خروج سامانه‌های موشکی از عربستان عنوان کرد: مهم‌ترین عاملی که می‌تواند تصمیم ترامپ یا دولتش را در زمینه خروج سامانه‌های موشکی یا نیرو از خاک عربستان توجیه کند، کاهش هزینه‌هاست که رئیس‌جمهور آمریکا بارها این وعده را در شعارهای انتخاباتی خود داده بود. در این راستا قرار است تا مدتی دیگر از مردم آمریکا بابت ادامه حضور در کاخ سفید رأی جمع کند و باید برای شعار قبلی خود در زمینه کاهش هزینه‌های نظامی توجیه داشته باشد. از سوی دیگر تأمین هزینه‌های نظامی به‌وسیله کشورهای عربی یکی دیگر از شعارهای ترامپ بود؛ اگر به این دو شعار دقت کنیم فصل مشترک آن‌ها این است که ترامپ می‌خواهد با خارج کردن نیروهایش در راستای کاهش هزینه‌ها گام بردارد و در ادامه به کشورهای عربی هشدار دهد که برای حفظ امنیت خودشان باید هزینه پرداخت کنند. بنابراین کشورهای عربی برای اینکه سامانه‌های پاتریوت داشته باشند، باید به آمریکا پول بدهند.
دونالد ترامپ - محمد بن سلمان
این کارشناس امور بین‌الملل تأکید کرد: عربستان چاره‌ای ندارد که زیر بار تأمین هزینه‌های داشتن سامانه‌های موشکی آمریکا برود. آن‌ها نشان داده‌اند سالیانه میلیاردها دلار خرید تسلیحاتی دارند و بدشان نمی‌آید به این وسیله به فناوری‌های تسلیحاتی سطح بالا دست پیدا کنند. به همین دلیل معتقدم خشم ظاهری ترامپ که رسانه‌ها آن را بازتاب داده‌اند با همراهی محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان خواهد بود تا از سویی بتوانند در آمریکا نمایندگان جمهوری‌خواه را قانع کنند و از سوی دیگر بتوانند سلاح بیشتری به سعودی‌ها بفروشند؛ موضوعی که می‌تواند در ایجاد اشتغال در آمریکا سهم زیادی داشته باشد و به نوعی انتقال سلاح به عربستان را توجیه کند.
همان‌طور که در گزارش وال استریت ژورنال بر آن تأکید شده، تاکنون آمریکا تصمیم قطعی در زمینه خارج کردن سامانه‌های موشکی پاتریوت از عربستان اتخاذ نکرده است.
تاجیک گفت: برخی از تحلیلگران و سایت‌های خبری این اقدام آمریکا را به منزله چراغ سبزی برای ایران توصیف کرده‌اند که به عقیده من این تحلیل درست نیست و در حکم تنظیم مجدد روابط میان عربستان و آمریکا به‌شمار می‌رود. من معتقدم آمریکا از عربستان سلب حمایت نمی‌کند و پایه سیاست خارجه آمریکا در منطقه آل سعود است؛ گرچه به دلیل مواردی همچون کاهش هزینه‌ها یا اختلافات جزئی همانند اختلاف بر سر قیمت نفت ممکن است تغییراتی در سطح روابط دو کشور به وجود آید .
وی با بیان اینکه یکی از دلایل این‌گونه تغییرات می‌تواند تغییر از ساختار سخت‌افزاری به نرم افزاری باشد، عنوان کرد: آمریکا برعکس اقدام در عربستان را در عراق انجام داد و مشاهده کردیم برخی از پایگاه‌های خود را در اختیار ارتش عراق قرار داد و حتی نیروها و سامانه‌های پدافندی پاتریوت را به پایگاه هوایی «التاجی» منتقل کرد. من به‌عنوان یک تحلیلگر سیاسی معتقدم ترامپ در راستای دو شعار انتخاباتی خود یعنی کاستن از هزینه‌ها و تقبل هزینه‌های نظامی کشورهای عربی از سوی خودشان گام برمی‌دارد و تلاش می‌کند سیاست‌های خود را از لحاظ سخت‌افزاری به جنبه‌های نرم‌افزاری تغییر دهد.
نصرت‌الله تاجیک گفت: احساس من این است که ترامپ به‌دنبال مدیریت واحد و متمرکز است، ولی اگر چیزی را در کشوری جابه‌جا یا به بیرون منتقل می‌کند قصد دارد سیاست‌های خودسرانه عربستان را چه در بازار نفت چه در امور دیگر منطقه‌ای کنترل کند. اینکه موضوع قصابی خاشقچی در سفارت عربستان در استانبول لکه ننگی را بر چهره سعودی‌ها بر جای گذاشت، قابل انکار نیست و باعث شد چهره بدی از غرب و به‌ویژه آمریکا به دلیل حمایت از ریاض بر جای بماند و افکار عمومی جهان را جریحه‌دار کرد. این اقدام خودسرانه عربستان باعث شد تا نمایندگان آمریکا ترامپ را زیر فشار قرار دهند و به همه این موضوعات باید تجاوز به یمن و قتل‌عام کودکان و افراد بی‌گناه را افزود.
وی گفت: به این دلیل که ترامپ فردی تاجر مسلک است، تلاش می‌کند منافع خود را در حوزه تسلیحاتی حفظ کند و حتی از قدرت مخالفت نمایندگان آمریکا علیه عربستان نیز در راستای منافع خود سود می‌جوید تا بتواند سعودی‌ها را بدوشد.
تاجیک در پایان گفت: باید توجه داشته باشیم که تغییر راهبردی خاصی در روابط میان عربستان و آمریکا شکل نگرفته است و باید تلاش کنیم امور منطقه‌ای را در داخل منطقه و به دور از دخالت‌های خارجی حل‌وفصل کنیم.
انتهای پیام/4106/4033/
انتهای پیام/