پای کسب وکارهای اینترنتی به بورس باز می‌شود/ تحول اقتصاد دیجیتال با شیوع کرونا

به گزارش خبرنگار حوزه علم، فناوری و دانش‌بنیان گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، در سایه گسترش ویروس کووید-19 در شهرهای مختلف کشور مشاغل زیادی یا به صورت کامل تعطیل و یا متحمل آسیب‌های اقتصادی بسیاری شدند. از همین رو فعالان اقتصادی و صاحبان کسب و کارهای مجازی در صدد برآمدند تا بار دیگر جانی دوباره به اقتصاد بخشیده و شرایط را تا حد زیادی به وضعیت پیش از شیوع بیماری کرونا نزدیک سازند.

کسب و کارهای اینترنتی در مدت زمان درگیری مردم با ویروس کرونا نقش پراهمیت خود را بیش از گذشته نشان دادند و توانستند نیازهای روزمره مردم را با الزام به خروج از خانه برطرف سازند. در همین رابطه مشروح گفتگویی با امیرحسن موسوی مدیر روابط عمومی یکی از کسب و کارهای مجازی در حوزه خرده فروشی و کالاهای دیجیتال را در ادامه این گزارش مشاهده می‌کنید:

آنا: کسب و کار شما چه وضعیتی را پس از شیوع بیماری کرونا تجربه کرد؟ اکنون در چه شرایطی قرار دارید؟

موسوی: بیماری کرونا تقریبا تمامی کسب و کارهای کشور از جمله بخش اقتصاد دیجیتال و کسب و کارهای آنلاین را تحت تاثیر قرار داد. البته میزان این تاثیرگذاری بسته به مدل فعالیت کسب و کارهای آنلاین باهم متفاوت است. به طوری که بعضی از کسب و کارها بسیار متضرر شدند، بعضی از آن‌ها هیچ گونه تغییری را حس نکردند و بعضی از کسب و کارها هم از جهتی کارشان رونق گرفت. البته همیشه رونق گرفتن کسب و کاری خاصی به معنای سود بیشتر برای گردانندگان آن نیست.

اهمیت توسعه تجهیزات زیرساختی در حوزه تجارت الکترونیک

در حوزه تجارت الکترونیک بحث بسیار پیچیده‌ای در مورد زیرساخت  و تجهیزات ساختاری مطرح  است. قطعا توسعه این زیرساخت‌ها موضوعی نیست که انجام آن یک شبه، یک هفته‌ای و یا یک ماهه امکان‌پذیر باشد. باید توجه کرد که توسعه فعالیت‌های کلان در حوزه تجارت الکترونیک میلیاردها دلار سرمایه نیاز دارد و پس از تامین منابع مالی می‌توان در مورد شرایط گسترش تجهیزات زیرساختی برنامه‌ریزی کرد.

قطعا تجارت الکترونیک فقط بستر آنلاین، چند سرور و ابزارهای نرم‌افزاری نیست. شرکت‌های فعال در این حوزه باید با همکاری دستگاه‌های مسئول عملیات‌های گسترده‌ای را برای تامین زیرساخت‌های اساسی خود انجام دهند. هم اکنون 6 هزار نفر به طور مستقیم در مجموعه این کسب و کار اینترنتی مشغول به کار هستند و به جز این تعداد بیش از 60 هزار کسب و کار با گروه‌های مختلف این شرکت همکاری کرده و از خدمات متنوع مجموعه استفاده می‌کنند. آخرین آمار اشتغال‌زایی غیرمستقیم با تعداد 200 هزار نفر به وسیله فعالیت‌های این شرکت را نشان می‌دهد.

در شرایط کرونا مردم برای اینکه بیشتر در خانه بمانند و کمتر در مکان‌های عمومی قرار بگیرند بیشتر از گذشته کالاهای مورد نیاز خود را در فروشگاه‌های اینترنتی سفارش می‌دهند.

مراکز پردازش، مراکز توزیع کالا و مراکز انبارداری این کسب و کار اینترنتی در همه استان‌های کشور دفاتر و نمایندگانی را برای تعیین کرده و خدمات مورد نیاز در هر استان کشور را با کیفیت برتر و در کوتاه‌ترین زمان ممکن به هم‌وطنان تحویل می‌دهند. پیش از شیوع کرونا این کسب و کار اینترنتی ظرفیت پردازش روزانه 200 تا 220 هزار نوع کالا را داشت. حتی پیش‌بینی کرده بودیم که در اسفند ماه باید بیش از 250 هزار نوع کالا در هر روز را به مشتریان خود تحویل دهیم.

پس از شیوع ویروس کووید-19 در کشور در حوزه کسب و کارهایی که محصولات دیجیتال و سوپرمارکتی را عرضه می‌کنند اتفاق‌های عجیبی افتاد که یکی از آن‌ها افزایش بسیار شدید تقاضا برای خریدهای اینترنتی از سوی مردم بود. مردم برای اینکه بیشتر در خانه بمانند و کمتر در مکان‌های عمومی قرار بگیرند بسیار بیشتر از گذشته کالاهای مورد نیاز خود را در فروشگاه‌های اینترنتی سفارش می‌دهند.

مدیران این شرکت در چنین شرایطی چند اولویت مهم را در نظر گرفتند. رعایت موارد بهداشتی در هنگام بسته‌بندی سفارش‌ها،‌ ضدعفونی کردن مراکز بسته‌بندی و خودروهای تحویل کالا و رعایت دیگر نکات ایمنی از جمله مهم‌ترین اولویت‌های مجموعه تعیین شد. توجه به همین موارد باعث شد در برخی از قسمت‌ها سرعت کار به شدت کاهش پیدا کند.

افزایش تقاضا همیشه به معنای افزایش درآمد کسب و کارهای اینترنتی نیست

ذکر این نکته ضروری است که در حوزه اقتصاد دیجیتال اگر بخواهیم ظرفیت تولید را حتی به تعدادی محدود افزایش دهیم باید تمام زیرساخت‌های لازم را فراهم کنیم. پس همواره افزایش تقاضا به معنای افزایش درآمدزایی هر مجموعه نیست. این کسب و کار برای اولین بار در سابقه فعالیت خود شرایطی را تجربه کرد که مشتریان به علت حجم بالا درخواست‌ها و خارج از توان شرکت دیگر قادر به ثبت سفارش خود نبودند.

با وجود فعالیت‌های گسترده‌ای که در حوزه خدمات آنلاین در کشور صورت گرفته به ازای هر 100 کالایی که روزانه فروخته می‌شود تنها 1 یا 2 کالا در بستر اینترنت به فروش می‌رسند.

چنین اتفاقی دقیقا در تعطیلات عید نوروز رخ داد و علت آن پر شدن تمامی ظرفیت‌های سفارش‌گیری شرکت بود. اکنون مرکز پردازش داده این کسب و کار اینترنتی بزرگ‌ترین مرکز پردازش کالا در غرب آسیا است و اگر مدیران شرکت بخواهند مرکز دیگری با این ابعاد احداث کنند به سرمایه‌‌ای حداقل هزار میلیارد تومانی و 6 ماه زمان نیاز دارد.

متاسفانه با وجود فعالیت‌های گسترده‌ای که در حوزه خدمات آنلاین در کشور صورت گرفته به ازای هر 100 کالایی که روزانه فروخته می‌شود تنها 1 یا 2 کالا در بستر اینترنت به فروش می‌رسند. در این زمینه با توجه به توان داخلی حتی از کشورهای همسایه نیز عقب‌تر هستیم.  به عنوان مثال میزان خرید و فروش آنلاین در ترکیه در حدود 5 درصد، در چین حدود 40 درصد و در اروپای غربی حدود 20 درصد است.

کشوری مثل چین به دلیل وجود زیرساخت‌های گسترده خدمات آنلاین توانست در زمان بحران کرونا نیاز مردم به ترددهای غیرضروری را کاهش دهد و سرمایه‌های زیادی را جذب بازارهای آنلاین کرد. یعنی چینی‌ها با برنامه‌ریزی مناسب توانستند هم شیوع بیماری کرونا را تا حد زیادی کنترل کنند و هم چرخ بخش مهمی از اقتصاد را بیش از گذشته به حرکت در بیاورند.

لزوم افزایش سرمایه‌گذاری بیشتر در حوزه اقتصاد دیجیتال

کل سرمایه‌گذاری انجام شده در بخش اقتصاد دیجیتال ایران برابر 200 میلیون دلار است. که از این مبلغ 100 میلیون دلار به این کسب و کار اختصاص یافته است. این سرمایه به وسیله شرکتی اروپایی و به ازای دریافت 21 درصد از سهام این کسب و کار اینترنتی در سال 1393 تحویل داده شد. این عدد را مقایسه کنید با سرمایه‌گذاری 1 میلیارد دلار شرکتی چینی برای توسعه یک مجموعه فروشگاهی کوچک در ترکیه که خدمات خود را به صورت آنلاین ارائه می‌دهد.

این کسب و کار به دلیل افزایش شدید نیازهای مردم در زمان شیوع بیماری کرونا تنها در مدت کوتاه دو تا سه هفته 2 هزار نیروی انسانی جدید را به مجموعه‌های مختلف خود اضافه کرد. هزینه استخدام، آموزش و قرارگیری نیورهای جدید در جایگاه مناسب آن هم در چنین فرصت کوتاهی سرمایه زیادی نیاز و هزینه‌های سنگینی را برای شرکت داشت. اما در نتیجه کل مجموعه توانسته است تا این لحظه نیازهای مردم را به خوبی تامین کند.

برای انجام هر خرید موفق اینترنتی علاوه بر شرکت عرضه کننده کالا، فروشگاه آنلاین، سیستم بانک، دستگاه‌های ارائه دهنده سرویس‌های اینترنتی و چندین مجموعه دیگر در کنار هم فعالیت می‌کنند و در واقع مثل قلاب‌های زنجیر به هم متصل هستند.

آنا: مدیران این کسب و کار اینترنتی چه برنامه‌ای برای مقابله با آسیب‌های کرونا چه از لحاظ سلامت کارمندان و چه از منظر اقتصادی در نظر گرفتند؟

موسوی: مجموعه مدیریت این شرکت حفظ سلامت کارمندان را در اولویت قرار داده است. به جز کارمندان مستقیم شرکت بیش از 60 هزار بنگاه اقتصادی از سراسر کشور با این کسب و کار اینترنتی همکاری می‌کنند. یعنی مدیران این مجموعه برنامه‌های ویژه‌ای را به منظور حمایت و حفاظت از سلامت همکاران، مشتریان و به خصوص مدافعان سلامت یعنی پزشکان و پرستاران در نظر گرفتند.

مدیران ارشد این کسب و کار اینترنتی جلسه‌های متعددی را هم زمان با آغاز شیوع کرونا در کشور تشکیل داده و تصمیم‌های را برای خدمت‌رسانی به هرکدام از گروه‌های اعلام شده اتخاذ کردند. با توجه به نوع خدمات این کسب و کار امکان دور کار کردن بخش  قابل توجهی از نیروی انسانی وجود ندارد ولی پرسنل ستادی که تقریبا تمامی کارهای خود را با رایانه انجام می‌دهند از اوایل اسفند ماه دور کار شدند.

اقدامات ایمنی برای حفظ سلامت کارمندان

برای کارمندانی که امکان دور کاری را نداشتند بسته به عملکرد روزانه مبالغی تا روزی 100 هزار تومان را به عنوان پاداش روزانه در نظر گرفتیم و حتی اعلام شد هر کدام از کارمندان که تمایلی به آمدن ندارند می‌توانند از مرخصی‌های سال بعد خود نیز در این شرایط استفاده کنند. گروه‌های پزشکی در مراکز تجمع کارمندان مستقر شده و هر روز معاینات اولیه مانند تب سنجی را روی آن‌ها انجام می‌دادند. از طرفی شیفت‌های فعالیتی کارمندان نیز کوتاه‌تر شد.

تمامی مراکز به صورت روزانه و در چند نوبت ضدعفونی می‌شدند و ماسک و دستکش نیز به اندازه کافی بین کارمندان توزیع شد. مجموعه به مشتریان خود تعهد داده است که بسته‌ها را کاملا ضدعفونی شده تحویل دهد از همین رو قبل از بسته‌بندی همه نکات لازم برای ضدعفونی کالا رعایت می‌شود. هم‌چنین برای حفظ سلامت کارمندان قسمت توزیع و مشتریان بحث پرداخت در محل را به طور کلی حذف و تنها به صورت آنلاین امکان پرداخت هزینه فراهم شد.

همکاری با دستگاه‌های دولتی برای حمایت از مشاغل آسیب دیده دی شرایط کرونا

در حوزه مسئولیت‌های اجتماعی این کسب و کار توافق‌نامه‌ای را با ستاد مدیریت کرونا و مرکز اصناف در تهران امضا کرد و بر این اساس از مشاغلی که در شرایط کرونا آسیب‌های اقتصادی زیادی دیدند درخواست کردیم محصولات خود را بدون پرداخت هیچ گونه هزینه‌ای در سایت این کسب و کار اینترنتی معرفی کرده و به فروش برسانند. آموزش‌های فروشندگی آنلاین نیز به صورت کاملا رایگان از سوی کارشناسان این کسب و کار برای فروشندگان متضرر شده صورت گرفت.

مجموعه این فعالیت‌های حمایتی موجب شد در همین بازه زمانی شیوع بیماری کرونا بیش از 30 هزار شغل جدید به این کسب و کار اضافه شوند. این امکان برای فروشندگان فراهم شده تا بدون نیاز به مراجعه حضوری به دفتر مرکزی شرکت در مراکز تعیین شده اطراف خودشان کالاهای قابل عرضه در این کسب و کار اینترنتی را تحویل دهند.

در بحث جامعه و حمایت از کادر درمان با همکاری سازمان نظام پزشکی اقشار ضعیف درمانی کشور را در مراکز بیمارستانی مختلف شناسایی و روزانه بسته‌های غذایی و بهداشتی را برای آن‌ها ارسال کردیم. در این بسته‌های غذایی کالاهایی مانند برنج، روغن، رب و مقداری میوه قرار داده می‌شد. دانشجویان دوره‌های تخصص رشته‌های مختلف پزشکی نیز که با حداقل درآمد در خط مقدم مبارزه با کرونا حضور داشتند یکی دیگر از هدف‌های حمایتی این شرکت قرار گرفتند.

آدرس محل سکونت حدود 3 هزار و 500 دانشجوی دوره تخصص از سازمان نظام پزشکی شهر تهران تحویل گرفته شده و به منظور حفظ آبرو و شخصیت این افراد بسته‌های حمایتی خود را هر روز به درب منزلشان می‌رساندیم.

آنا : در مدت شیوع بیماری کرونا دولت از کسب و کار شما چه حمایتی کرده است؟

موسوی: کسب و کارهای اینترنتی همیشه با منابع داخلی خودشان پیشرفت کرده و سعی کرده‌اند به هیچ دستگاه دولتی وابسته نباشند. از روزهای اول بحران کرونا تعداد زیادی ماسک و دستکش به نمایندگان مختلف خود در سراسر کشور ارسال کردیم تا با حاشیه سود تقریبا صفر بین مردم توزیع کنند. حتی فروشندگانی که مرتکب تخلف شده بودند را نیز شناسایی و با آن‌ها برخورد می‌کردیم.

این کسب و کار اینترنتی تا حد توان سعی کرد ثبات قیمت را در بازار مواد بهداشتی حفظ و از نوسان‌های بیش از اندازه جلوگیری کند اما قطعا در این زمینه باید دستگاه‌های نظارتی نیز نقش خود را ایفا کنند. این شرکت برای کمک به مردم با هزینه شخصی ماسک و دستکش تهیه کرد و نامه‌هایی را به وزارت‌ خانه‌های بهداشت و ارتباطات ارسال  و اعلام کرد همه موجودی انبارهای این کسب و کار اینترنتی در اختیار نظام سلامت کشور قرار دارد.

آنا: برنامه کسب و کار شما برای ورود به بورس چگونه است؟

موسوی: مدیران این کسب و کار اینترنتی در حال مذاکره با مسئولان بازار سرمایه هستند و مدارک و اسناد مالی شرکت را به مدیران سازمان بورس تحویل داده‌اند. قطعا ورود کسب و کارهای آنلاین به بازار بورش فرصت‌های زیادی را برای توسعه اقتصادی کشور فراهم می‌کند. این شرکت تلاش گسترده‌ای را در این حوزه انجام خواهد داده و در ادامه مسیر نیز انجام می‌دهد. امروز در بازار بزرگ مالی جهان پرارزش‌ترین سهام‌ها، سهام‌های شرکت‌های فناوری و خدمات‌دهنده در بستر اینترنت هستند.

انتهای پیام/4144/