راه‌اندازی مدارس عالی مهارتی در راستای جهش تولید است/ از مهارت‌آموزی تا کارآفرینی در مدارس عالی مهارت دانشگاه آزاد اسلامی
به گزارش خبرنگار حوزه آموزشی و پژوهشی گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، دانشگاه آزاد اسلامی با ایجاد مدارس عالی مهارت درصدد مهارت‌افزایی جوانان این مرز و بوم برآمده است. تاکنون تعدادی مدرسه در حوزههای مختلف نظیر حقوق، مد و لباس، معماری و غیره بازگشایی شده است تا علاقه‌مندان به این حوزه‌ها بتوانند وارد این مدارس شوند و مهارت مورد نیاز خود را کسب کنند.
بر اساس شیوه‌نامه‌ای که اخیرا دکتر محمدمهدی طهرانچی در این زمینه صادر کرده مدارس عالی مهارت زیر نظر سازمان سمای دانشگاه آزاد اسلامی اداره می‌شوند. به همین دلیل برای باخبر شدن از کارکرد این مدارس با سعید آزادیان معاون آموزش فنی-حرفه‌ای، مهارتی و کاربنیان سازمان سمای دانشگاه آزاد اسلامی به گفتگو پرداخته‌ایم که در ادامه قابل مشاهده است.
آنا: با توجه به اینکه تعدادی مدرسه عالی مهارت پیش از این افتتاح شده، در آینده چه مدارس جدیدی راه‌اندازی خواهد شد و این مدارس در چه حوزه‌هایی فعال می‌شوند؟
آزادیان: طرح تأسیس و راه‌اندازی مدارس عالی مهارتی از حدود یک سال پیش در دانشگاه آزاد اسلامی مطرح و پیگیری شد. قصد داشتیم در راه‌اندازی این مدارس درست و سنجیده عمل کنیم به همین دلیل چند مدرسه را به صورت آزمایشی راه‌اندازی کردیم. مثلاً مدرسه صنایع خلاق را با محوریت پویانمایی، مدرسه عالی بورس یا مدرسه عالی حقوق را در دستور کار قرار دادیم. در این ایام توانستیم در توسعه این چند مدرسه‌ای که راه‌اندازی شد توفیقات خوبی پیدا کنیم. همچنین توانستیم موانع را دقیق‌تر شناسایی کنیم. در پی آن بسترسازی خوبی در دانشگاه اتفاق افتاد و نتیجه آن همین ابلاغیه ریاست محترم دانشگاه شد تا راه برای درگیر شدن استانها و واحدها در این مسیر فراهم شود. این موضوع اهمیت بسیار جدی دارد.
در سالی که رهبر معظم انقلاب موضوع جهش تولید را هدف‌گذاری کرده‌اند، یکی از عناصر اساسی برای پیشبرد موضوع، نیروی کارآمد و دارای دانش تخصصی و مهارتی لازم است که مقدمات این امر در دانشگاه آزاد اسلامی ایجاد شده است. در حال حاضر بیش از 25 تا 30 درخواست داریم که از اواخر سال قبل با تشکیل اولین جلسه شورای تخصصی مدارس عالی مهارت، بررسی آنها را آغاز کردیم. إن‌شاءالله از هفته آینده به صورت منظم شورای تخصصی مدارس عالی مهارت در سازمان سما تشکیل خواهد شد. اکنون حدود 20 پیشنهاد در حال بررسی است که در حوزههای مختلفی نظیر بورس، حقوق، کسب و کار، دوخت، کشاورزی، پدافند غیرعامل و سایر موضوعات هستند. این درخواست‌ها با آن چارچوبی که در این شیوه‌نامه به آن تأکید شده است، بررسی می‌شوند.
سعی می‌کنیم این درخواست‌ها به سرعت به شورای تخصصی بروند و دفاعیات شنیده شود. علاقه‌مندیم که از کار صورت‌گرایانه و شکلی فاصله بگیریم. یعنی اگر واقعاً قصد تأسیس مدرسه عالی مهارتی در یک منطقه‌ای است، واقعاً پاسخ به یک نیاز آن منطقه باشد، یک مسئله‌ای را از آن منطقه و کشور حل کند. با این رویکرد، مقداری در مقدمات سختگیرانه عمل خواهیم کرد، یعنی حتماً از دوستان می‌خواهیم که طرح اقتصادی‌شان، توجیه منطقه‌ای داشته باشد و در واقع نقش توسعه مدرسه در آن منطقه و وظایف و مأموریت‌هایی که این مدرسه می‌تواند در آن منطقه به عهده بگیرد را روشن کند.
به خاطر همین رویکرد برخی از درخواست‌ها برگشت داده شدند و در حال بازنگری هستند تا دوباره به سازمان فرستاده شود. برخی مدارس هم کاملاً آمادگی دارند تا کار را آغاز کنند. مثلاً در راه‌اندازی مدرسه عالی مهارتی بورس با توجه به شرایط اقتصادی و تحولاتی که در بازار سرمایه رخ داده، ظرفیت جدی شکل گرفته است چراکه توجه ویژه‌ای به بورس در جامعه ایجاد شده است توسعه این مدرسه می‌تواند نتایج خوبی را به بار آورد. مدارس این چنینی می‌توانند آگاهی مردم را ارتقا دهند تا با آگاهی وارد بازار سرمایه شوند. إن‌شاءالله بعد از ابلاغ این شیوه‌نامه موضوع را با جدیت بیشتری پیگیری خواهیم کرد.
آنا: یک نکته خیلی مهم در مورد این مدارس که در شیوه‌نامه به آن تأکید شده، درآمد غیرشهریه‌ای است که نصیب سازمان سما و دانشگاه آزاد اسلامی می‌شود و همچنین امکان استفاده از کارکنان به صورت پاره‌وقت یا تمام‌وقت در این مدارس وجود دارد، درباره این موارد هم توضیح دهید.
آزادیان: یکی از بحث‌هایی که متأسفانه اکنون دامن‌گیر دانشگاه آزاد اسلامی و واحدهای مختلف این دانشگاه است، وابستگی جدی به شهریه است و بر اساس هدف‌گذاری که ریاست محترم دانشگاه انجام داده‌اند، واحدها در یک دوره زمانی مشخص باید وابستگی خود را به شهریه کاهش دهند. این امر مستلزم ایجاد ظرفیت‌های جدید در واحدها است. ما در حوزه معاونت آموزش فنی و حرفه‌ای و مهارتی سازمان سما چند زمینه را هدف‌گذاری کرده‌ایم. اولین زمینه‌ای که به صورت جدی عملیاتی شد، تأسیس مدارس عالی مهارتی است. در مدارس عالی مهارت صرفاً دنبال آموزش مهارت نیستیم، ارتقای مهارت به همراه درگیر شدن مهارت‌آموزان با کار جدی در آن حوزه تخصصی در قالب کارورزی و همچنین توسعه کارآفرینی و روش‌های کسب‌وکار در مدارس مورد توجه است.
در واقع یک زنجیره ارزشی را در کل دانشگاه دیده‌ایم. یعنی برای توسعه مدارس عالی مهارتی، همکاری تنگاتنگی را با معاونت‌های موضوعی و معاونت‌های تحقیقات فناوری و پژوهشگاه خواهیم داشت تا در مجموع بتوانیم از ظرفیت‌ها حداکثر استفاده را بکنیم. با این رویکرد فقط برای انتقال یک مهارت اقدام نخواهیم کرد بلکه سعی می‌کنیم تا بتوانیم مبتنی بر آن نیازی که در منطقه وجود دارد، ظرفیت‌های کارآفرینی را برای انجام مأموریت‌های منطقه‌ای تقویت کنیم. وقتی می‌گوییم مأموریت منطقه‌ای، قطعاً هم نیاز و هم حمایت منطقه‌ای خارج از دانشگاه باید مطالبه شود.
یکی از نکاتی که از درخواست‌کنندگان می‌خواهیم تا در دفاعیه‌شان به آن بپردازند این است که با مسئولان منطقه چقدر در تعامل هستند. بنابراین به نظر می‌آید ظرفیت خوبی را در راستای توسعه درآمدهای غیرشهریه‌ای با تربیت نیروی انسانی و همچنین جذبِ مشارکت و حمایت صنایع ایجاد خواهیم کرد. چون یک بخش از این مدارس، مهارت و بخش دیگر کارورزی و کارآفرینی و فعالیت‌های کاربنیان است که در این بخش، مدارس می‌توانند پروژه‌های تخصصی مربوط به خودشان را چه از داخل و چه از خارج از دانشگاه جذب کنند.
بدین ترتیب یک چرخه اقتصادی را برای مدارس عالی مهارتی و واحدی که میزبان این مدرسه است ایجاد خواهد کرد و قطعاً برای سازمان سما هم این اتفاق خواهد افتاد.
البته درآمد حاصل از این مدارس کلا در اختیار سازمان سما قرار نمی‌گیرد بلکه درصد کمی از آن به عنوان درآمدهای غیرشهریه‌ای برای سازمان سما در نظر گرفته می‌شود، درصد جدی‌تری از آن برای استان است و بخش عمده‌اش هم برای مدرسه است. حتی این را هم فرض گذاشته‌ایم که عزیزانی که در این مدارس مدیر می‌شوند یا به هر طریق در این مدارس مشغول می‌شوند، بتوانند از منافعی که در آنجاست برخوردار شوند و صرفاً مشابه فضاهای کارمندی رایج نباشد. همچنین اعضای هیئت علمی و کارکنان بر اساس توانمندی‌های خود می‌توانند پیشنهادات لازم را ارائه دهند و کاملاً دست واحدها در اینجا باز است. مهم این است که پیشنهادی که می‌شود و مجری که کار را پیگیری می‌کند، کاملاً با ابعاد موضوع آشنا باشد و توانمندی پیگیری را داشته باشد. لذا فکر می‌کنیم ایجاد مدارس مهارتی هم در توسعه درآمدهای غیرشهریه‌ای واحدها و هم در افزایش بهره‌وری اعضای هیئت علمی و کارمندانی که در واحدهای دانشگاهی مشغول هستند، مؤثر باشد.
آنا: بر اساس شیوه‌نامه امکان تأسیس این مدارس از طریق متقاضیان برون‌سازمانی و امکان همکاری با صنایع مختلف وجود دارد. در این خصوص توضیح دهید.
آزادیان: عنوان برون‌سازمانی را در شیوه‌نامه آورده‌ایم. گرچه به نظرم همکاران در واحدها باید فعال‌تر از آن چیزی که اکنون هستند، باشند و به مسائل منطقه‌ای بیشتر ورود کنند. گاهی در منطقه‌ای، در صنعتی، مسائل و مشکلاتی وجود دارد که در صورت وجود ارتباط موثر بین واحدها و مراکز صنعتی و منطقه‌ای مبتنی بر ظرفیت‌های دانشگاه آزاد اسلامی کمک قابل توجهی در این راستا می‌توان انجام داد. در این جهت ارتباطی فعال، درگیر و تنگاتنگ از مسئولان استانی و معاونان سما استانها را با نیازهای منطقه‌ای مطالبه می‌کنیم. در مجموع اگر سازمانی یا صنایعی بخواهد مشارکت کند و پیشنهاد داشته باشد، استقبال می‌کنیم.
این شیوه‌نامه ظرفیت‌هایی جدی ایجاد کرده است که باید مورد توجه قرار گیرد. واحدها می‌توانند ابتدا مسائل منطقه خود را شناسایی کنند و موضوعات را در قالب مدارس عالی مهارتی متناسب‌سازی کنند و پیشنهاد بیاورند.
امیدواریم پیشنهادات خلاقانه باشد و نشان داده شود که یک پردازش جدی روی داده‌های منطقه اتفاق افتاده است. بر اساس منطق توسعه هوشمند منطقه‌ای تصمیم‌گیری شده، همچنین بهتر است که نظر مساعد مدیران منطقه‌ای و صنایع را جلب کرده و یک ظرفیت جدی را دیده باشند و بعد پیشنهاد را ارائه دهند تا وقتی مدرسه شکل می‌گیرد بتواند یک نقش جدی را در آن منطقه ایفا کند.
آنا: با توجه به اینکه قبلاً هم فرموده بودید این مدارس با همکاری صنایع ایجاد می‌شوند، از آنجایی که فارغ‌التحصیلان یا دانشجویان می‌توانند به این مدارس بیایند و کسب مهارت کنند، آیا امکان دوره‌های کارآموزی هم بعد از گذراندن این دوره‌ها برای دانشجویان فراهم خواهد شد؟
آزادیان: اساساً در ساختار مدارس مهارت یک بخش دپارتمان آموزش‌های مهارتی است و یک بخش هم دپارتمان کارورزی و کاربنیان است. هدف آن است که عزیزان در مدارس عالی مهارتی پروژه‌هایی را متناسب با حوزه تخصصی خودشان دریافت کنند، رایزنی‌های را انجام دهند و یک بخشی از نیروی کارشان را در این پروژه‌ها، از محل نیروهای مهارتی و متقاضیان دارای مهارت لازم انتخاب کنند تا کسانیکه علاقه دارند بتوانند در قالب دوره‌های کارورزی به صورت جدی‌تری مهارتهای خود را تعمیق بخشند.
متقاضیان دوره‌ها بعد از کسب مهارت اولیه به عنوان کارورز درگیر پروژه‌ها شوند و با مشخصات یک کار جدی در آن حوزه تخصصی آشنا شوند. بخش سومی که در مدارس عالی مهارتی پیش‌بینی کرده‌ایم، بخش کارآفرینی است. یعنی اگر مهارت‌آموزان دوره کارورزی را هم طی کردند و بعد به یک ایده‌ای رسیدند که قابل پیگیری بود ما می‌توانیم به آنها کمک کنیم. آنها را به بخش‌های مختلف داخل و خارج از دانشگاه ارتباط می‌دهیم، ادبیات کارآفرینی را با او مرور می‌کنیم تا بتوانند به عنوان یک کارآفرین وارد بازار کار شود.
حتی پیش‌بینی کرده‌ایم که اگر ظرفیت وجود داشته باشد، بتوانیم شتاب‌دهنده‌های تخصصی را در این بخش با حمایت معاونت تحقیقات، فناوری و نوآوری توسعه دهیم تا بتواند از کارآفرینان حمایت کند. همچنین سرمایه اجتماعی دانشگاه و ارتباطات بین دانشگاه و مسئولان منطقه‌ای نیز به کار خواهد آمد تا به کارآفرینان جوان کمک کند.
انتهای پیام/4040/پ
انتهای پیام/