پیشنهادهای راهبردی جهت جریان‌سازی از طرح مواسات
به گزارش خبرنگار حوزه علم،فناوری و دانش‌بنیان گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، سید جواد شیخ الاسلام طی یادداشتی به اهمیت وقف در شرایط کنونی و تفاوت آن با خیریه می‌پردازد.
«این شعار است که ما باید در حوزه کمک به فقرا و جریان مواسات به آن نگاه کنیم اما متأسفانه در بین گروه‌ها که به موضوع کمک به محرومین و فقرا می‌پردازند به این موضوع به‌صورت مقطعی و فقط در زمان شیوع کرونا پرداخته شده است. این در حالی است که باید از این فرصت استفاده کرده و جریان‌هایی بزرگ و عمیق با طول مدت زیاد ساخت تا بتواند در مقابل نظام سلطه که برای حاکم شدن بر جهان طراحی شده است، قرار بگیرد ؛هر چند که انتظار غلبه نمی‌رود اما می‌تواند سدی باشد بر راه توسعه نظام سلطه و به قول شهید چمران «شاید نتوان تمام تاریکی‌ها را از بین برد ولی روشنایی شمع مرزی است بین تاریکی دنیا و روشنایی». لذا اگر ما از این فرصت‌ها برای بیداری خود و هجوم به نظام سلطه استفاده نکنیم محکوم به بردگی نظام یافته شده هستیم.
در همین راستا پیشنهاد می‌کنیم که در گام اول به شناسایی و تکمیل لیست افراد نیازمند و نوع نیاز آنها بپردازیم و در گام دوم توانمندی‌های آنها را احصا کنیم. گام دوم برای تبدیل کردن افراد نیازمند به تولیدکنندگان و فعالان اقتصادی باید برنامه‌ریزی و جمع‌آوری شود و از کوچک‌ترین توان هم نباید چشم‌پوشی کرد چرا که این حرکت در بعد فردی و اجتماعی جامعه مؤثر است در بعد فردی عزت و کرامت را به فرد بازمی‌گرداند و در بعد اجتماعی چرخ تولید را به چرخش درمی‌آورد.
باید همزمان با شناسایی افراد نیازمند به شناسای توانمندی‌های مالی، فرهنگی و آموزشی محله و شهرمان نیز بپردازیم چرا که نمی‌توانیم همه نیازها را خودمان برطرف کنیم و باید با هم‌دلی همشهریانمان به کمک یکدیگر به پردازیم.
در گام اول چنین طرح‌هایی، شاید افراد زیادی شناسایی شوند لذا پیشنهاد می‌شود مانند حضرات معصومین از توزیع نان و نمک استفاده کرد که سهم زیادی از هزینه‌های خانواده است، به عنوان مثال حداقل نان مصرفی یک خانواده سه نفر در ماه 100 هزار تومان است که اگر تأمین شود باری از خانواده‌های نیازمند با حداقل هزینه برداشته می‌شود. البته باید به بحث حفظ آبرو و نوع ارائه این نان و نمک فکر کرد و برنامه داشت.
تا این جا توانستیم حرکت اولیه‌ای را برای تشکیلات یک تیم و کار خیر با کمپین نان و نمک برداریم اما این کافی نیست. باید سعی کنیم مردم و مجموعه‌ها دیگر را برای رفع بقیه نیازهای شناسایی شده بسیج کنیم. برای تأمین منابع مالی می‌توان مبالغ نقدی به‌صورت ماهانه از افراد تیم و یا نزدیکان آنها جمع‌آوری کرد اما باید به دنبال مشارکت حداکثری محل در این جریان باشیم، مثلا برای تهیه نان می‌توانیم از ظرفیت نانوایی‌ها محله با یک سازوکار مشخص و عزت مندانه استفاده کنیم.
برای این تشکیلات خوب است محلی را برای حضور افراد مشخص کنیم تا بتوان هم جوابگوی افراد نیازمند بوده و هم بتوانیم جلسات تیم و توزیع کمک‌ها را در آن داشته باشیم. علاوه بر این موضوع باید به مستندسازی هم بپردازیم تا در پایان دوره علاوه بر بیلان مالی بیلان تصویری و رسانه‌ای از کارمان نیز داشته باشیم.
برای مشارکت حداکثر در محله باید سازوکاری را برای اطلاع‌رسانی داشته باشیم تا افرادی که دغدغه کمک دارند بتوانند با هر توانی کمک کنند، چه مبالغ کوچک ماهیانه، چه تدریس، چه آموزش مهارت و شغل و هر آنچه که می‌تواند سازمان کمک‌ها را توسط خود محله توسعه دهد.
برای برداشتن گام بلندتر بهتر است از وقف کمک بگیرم چرا که تأمین نیازها با منابع خیریه و موضوعی یا مقطعی مثل موجی است که سریع رشد می‌کند و سریع فروکش می‌کند لذا پیشنهاد می‌دهیم برای حل این مشکل حتی برای کمک‌های ماهیانه فکر کنید تا با آن محلی را برای تأمین مالی بخرید و وقف کنید و در وقف نامه مواردی وقف را قید کنید.
فرق وقف با خیریه در تداوم آن است. برای مثال در جایی کسی وقف کرده است که میخ و نعل اسب‌های زائرین امام رضا علیه السلام را از این موقوفه بدهند اما پس از چندین سال که کسی دیگر از حیوان برای جابه‌جایی استفاده نمی‌کند، وقف باقی است. با تغییر وقف توسط حاکم شرع به موارد لزوم، می‌توان این وقف را جایگزین کرد تا هم به صاحب وقف ثواب برسد، هم در نظام اسلامی به بحث اقتصاد کمک کند.
باید به دنبال ایجاد موقوف‌های جدید و وقف‌های جدید باشیم که هم درد مقطعی مردم التیام یابد و هم مشکلات آینده را پوشش دهد. بعضی از وقف‌ها مثلا وقف علمی و وقف تحقیقاتی هم وجود دارد که جزو وقف‌های جدید است. برای مثال فردی از این خیرین بیاید و یک ملک و زمین را برای کارهای تحقیقاتی مبارزه با اپیدمی‌های و دستکاری‌های صلح‌آمیز ژنتیک وقف کند تا بتواند جان انسان‌ها را نجات داده و از شیوع چنین ویروس‌هایی جلوگیری کند یا فردی که اختراعی انجام داده است، آن را وقف کند.
همه آنچه که در این یادداشت گفته شد و یا قبل در یادداشت سید جمال هم مطرح کرده بودیم، صرفا پیشنهاداتی بود برای تامل خودمان تا به مدل‌های بهتری برای توسعه کارهای خیرخواهان خود برسیم و جریانی بسازیم که فرزندانمان و فرزندان آنها نیز از آن بهره‌مند شوند و بتوانیم زمینه‌سازی باشیم، برای تقویت نظام اسلامی که شهدا با خون خود آن را ایجاد کرده و امروز در اختیار ما قرار داده‌اند.»
انتهای پیام/