دانشگاه آزاد اسلامی؛ الگویی موفق و پیشرو در زمینه آموزش غیرحضوری/ جذابیت امتحان آنلاین و رقابت دانشجویان با یکدیگر در آموزش مجازی

به گزارش خبرنگار حوزه آموزشی و پژوهشی گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، یک ماهی می‌شود که شیوع ویروس کرونا در کشور آغاز شده و باعث تعطیلی دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی شده است؛ مسئولان دانشگاهی برای استمرار کلاس‌های دانشگاه‌ در این ایام به آموزش الکترونیکی یا مجازی روی آورده‌اند تا مسیر پیشرفت علمی کشور متوقف نشود.

دانشگاه آزاد اسلامی به‌عنوان دانشگاهی پیشرو در عرصه آموزش الکترونیکی، پس از تعطیلی دانشگاه‌ها به‌دلیل شیوع ویروس کرونا همه امکانات خود را در راستای آموزش غیرحضوری به دانشجویان قرار داده است و صدها هزار نفر از دانشجویان این دانشگاه از طریق آموزش الکترونیکی مشغول به تحصیل هستند.

برای مطلع شدن درباره آموزش از راه دور و مزایای این مدل آموزشی با لاله فرهنگ‌متین مدیرکل پژوهش و مجری برنامه علمی پدافند غیرعامل دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال به گفتگو نشسته‌ایم که در ادامه می‌خوانید.
آنا: آموزش الکترونیکی در دانشگاه آزاد اسلامی پس از شیوع ویروس کرونا را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
فرهنگ‌متین: در پی شیوع ویروس کرونا و لغو کلاس‌های حضوری و ابلاغ شیوه‌نامه آموزش مجازی در دانشگاه آزاد اسلامی، مورخ ۱۲ اسفند ۱۳۹۸ توسط دکتر طهرانچی، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی و با توجه به وجود زیرساخت‌های لازم برای آموزش مجازی در واحد الکترونیکی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال، اساتید و دانشجویان را از طریق اطلاعیه دعوت کرد تا مطابق برنامه کلاسی خود وارد درگاه آموزش مجازی شوند و به تشکیل و حضور در این کلاس‌ها اقدام کنند.

دانشگاه آزاد اسلامی؛ الگویی کارآمد و موفق در زمینه آموزش مجازی
آنا: آیا دانشگاه آزاد اسلامی در حوزه آموزش از راه دور موفق بوده است؟
فرهنگ‌متین: دانشگاه آزاد اسلامی به‌عنوان بزرگترین دانشگاه حضوری جهان با توجه به انسجام در عملکرد، اطلاع‌رسانی گسترده و فعال‌ کردن به موقع آموزش مجازی با توجه به زیرساخت‌های موجود در واحد الکترونیکی، الگویی جامع، یکپارچه، کارآمد، موفق و پیشرو برای سایر دانشگاه‌ها محسوب می‌شود.

در شرایط شیوع بیماری کرونا زمینه‌ای گسترده فراهم شده تا کلاس‌های واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی به‌صورت غیرحضوری ادامه‌ پیدا کند و بسیاری از دروس به‌صورت مجازی به دانشجویان آموزش داده شود.

دانشگاه آزاد اسلامی در حال حاضر یک نظام یکپارچه مجازی ایجاد کرده که از طریق همه واحدها و همکاری متقابل آنان، چرخ آموزش پیوسته بچرخد و به‌خوبی ادامه پیدا کند؛ همچنین تعداد بسیاری از مدارس نیز از بستر مجازی واحد الکترونیکی دانشگاه آزاد اسلامی بهره‌مند شده‌اند.
آنا: آموزش مجازی در سایر دانشگاه‌ها به چه شکلی است؟
فرهنگ‌متین: برای مثال دانشگاه تهران، ذیل مرکز آموزش‌های ضمن خدمت، با محوریت روش‌های یاددهی و یادگیری الکترونیکی، تهیه سناریوی تدریس، ویدئوهای آموزشی و... دوره آموزشی برگزار می‌کند و برای تشویق اساتید جهت شرکت در دوره، امتیاز ارتقاء و آیین‌نامه ترفیع تخصیص داده و برگزاری کلاس‌ها به شیوه الکترونیکی را در ایام نوروز برای جبران تقویم آموزشی تأخیری فراهم کرده است.

در دانشگاه امیرکبیر نیز سامانه آموزش الکترونیکی برخط(نیما) و یا برون‌خط (مودل) برقرار است و کلاس‌ها را به‌صورت غیرحضوری برگزار می‌کنند. همچنین دانشگاه شهید بهشتی، کلاس‌های مجازی را راه‌اندازی کرده است که برخی می‌گویند با ادامه‌دارشدن تعطیلات، نیازمند تقویت زیرساخت‌های آموزش مجازی هستند؛ در دانشگاه صنعتی شریف نیز از ۴ سال قبل زیرساخت‌های آموزش مجازی و از راه دور فراهم شده است و هم‌اکنون برخی از اپراتورهای تلفن همراه تعرفه ترافیک سامانه‌های آموزش غیرحضوری این دانشگاه را به یک‌سوم کاهش داده‌اند.
آنا: آموزش الکترونیکی و مجازی چگونه است و چه الزاماتی دارد؟
فرهنگ‌متین: در قسمت آموزش مجازی، راهنما و نرم‌افزارهای مختص آموزش مجازی و تلفن‌های پشتیبان اطلاع‌رسانی شده است؛ دانشجویان بعد از ورود به درگاه http://lms28.iauec.ac.ir می‌توانند وارد واحد الکترونیکی دانشگاه آزاد اسلامی شوند و با انتخاب درس مورد نظر و گزینه «شروع ویرایش»، کتب، جزوه و فایل‌های مورد نظر اساتید را ببینند و سپس وارد کلاس درس شوند.

در کلاس مجازی بعضی گزینه‌ها مانند فعال شدن صدا، میکروفن و... ممکن است ایجاد مشکل کند و نیاز به چک کردن داشته باشد، همچنین در صفحه وایت‌برد و تخته سیاه باید قلم نوری یا ابزارهای مشابه داشته باشیم تا قابلیت نوشتن آنلاین روی متن درسی ایجاد شود؛ در صورت در دسترس نبودن قلم نوری و... امکان تایپ کردن در این سامانه وجود دارد.

یکی از الزامات آموزش مجازی، اتصال به شبکه اینترنت با سرعت مناسب، وجود یک رایانه و راهنمای آموزش مجازی و نصب نرم‌افزارهای مورد نیاز و توصیه شده در راهنماست. همچنین آماده کردن محتوای آموزشی متناسب با فضای مجازی از دیگر نکات مهم است و به اساتید پیشنهاد می‌شود که قبل از آموزش رسمی، با تعدادی از دانشجویان داوطلب، کلاس را به‌صورت تمرینی برگزار کنند و فایل‌های مورد نیاز در حین تدریس از قبل در سامانه بارگذاری شود.
آنا: آموزش مجازی چه مزیت‌هایی دارد؟
فرهنگ‌متین: در شرایط کنونی کشور و تلاش برای قطع زنجیره شیوع بیماری کرونا و کنترل آن و ضرورت عدم حضور در اجتماعات، آموزش مجازی بسیار کارآمد بوده و به نظر می‌رسد که فضای مجازی برای دانشجویان جذابیت بسیاری دارد و سرعت آموزش دادن را بالا می‌برد؛ آموزش از راه دور دلایل غیبت دانشجویان را محدود می‌کند و ارتباط مؤثری با یکایک دانشجویان در این فضا برقرار می‌شود.

جذابیت امتحان آنلاین و رقابت دانشجویان با یکدیگر در آموزش مجازی
راه دور و تأخیر در کلاس درس به‌دلیل ترافیک و... در آموزش مجازی معنایی ندارد و منابع به‌راحتی در اختیار دانشجویان به‌صورت آنلاین قرار می‌گیرد؛ همچنین امکان ضبط کلاس و بهره‌گیری مجدد آن وجود دارد، تمرین حل‌شده به‌آسانی قابل بارگذاری بوده و ارزشیابی و امتحان مستمر آنلاین می‌تواند به جذابیت در رقابت کردن دانشجویان با یکدیگر و بالابردن کیفیت آموزشی بیفزاید. این شیوه آموزشی موجب کاهش استرس دانشجو و برقراری آرامش مطلوب در حین آموزش می‌شود.

آنا: راهکار شما برای تقویت آموزش از راه دور در کشور چیست؟
فرهنگ‌متین: برای تقویت بیشتر آموزش الکترونیکی، گسترش پشتیبان‌های سامانه و برگزاری کارگاه ویژه اساتید برای مهارت‌افزایی در راستای طراحی تدریس با شیوه‌های نوین و... پیشنهاد می‌شود؛ اگر در شرایط معمولی کشور و در حین برگزاری کلاس‌های حضوری، چند جلسه از کلاس‌ها به‌صورت مجازی برگزار شود باعث بالا رفتن سطح آمادگی دانشجو و استاد برای شرایطی مانند وضعیت فعلی کشور می‌شود‌. همچنین دسترسی به رایانه و اینترنت برای اساتیدی که مایل به حضور در واحدهای دانشگاهی هستند، نیاز است که انتظار می‌رود توسط مسئولان مربوطه فراهم شود.

انتهای پیام/۴۱۱۸/پ

* گفتگو از علیرضا محمدی