تاریخچه «سقاخانه اسماعیل طلایی» در صحن انقلاب/ چرا این نام بر این مکان نهاده شده است؟

به گزارش خبرنگار حوزه معارف اسلامی گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آنا، فرا رسیدن ایام نوروز برای بسیاری از ایرانیان فرصتی برای مسافرت و گردش را فراهم می‌کند. سفرهایی که شمار بالایی از آن به مشهد الرضا علیه السلام منتهی شده و شوق زیارت امام هشتم رنج پیمایش راه طولانی را بر مسافران کم می‌کند.

امسال اما آخرین عید نوروز قرن چهاردهم هجری شمسی همزمان با شیوع ویروس منحوس کرونا در سراسر دنیا و به ویژه ایران شده و همین موضوع سبب ساز قرنطینه خانگی و کاهش چشمگیر مسافرت‌ها تا نزدیک صفر شده است. بر همین اساس گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آنا تصمیم دارد هر روز صبح به معرفی گوشه‌ای از بهشت آستان مقدس رئوف اهل بیت حضرت علی بن موسی الرضا علیه آلاف تحیه و ثنا بپردازد و روح مخاطب را بدین وسیله به سمت قبله هفتم روانه کند. با ما در پرونده «باز هم زائرتان نیستم از دور سلام» همراه باشید، تا در سومین شماره این پرونده سری بزنیم به سقاخانه اسماعیل طلایی در صحن انقلاب و بیشتر با آن آشنا شویم.

در سه شماره گذشته از پرونده «باز هم زائرتان نیستم از دور سلام» به معرفی سه صحن از صحن‌های مختلف پرداخته شد و اکنون به معرفی تاریخچه‌ای از سقاخانه اسماعیل طلایی پرداخته می‌شود. سقاخانه‌ای که شاید کمتر زائر حرم امن رضوی باشد که طعم لذت‌بخش نوشیدن آب از آن را تجربه نکرده باشد و آنجا جرعه آبی به یاد لب‌های تشنه سیدالشهدا علیه السلام ننوشیده باشد.

این سقاخانه در میانۀ صحن انقلاب اسلامی واقع شده، که به «سقاخانۀ اسماعیل طلایی» معروف است. سنگاب یا همان منبع آب این سقاخانه سه کر آب به میزان ۱۱۳۰ لیتر گنجایش دارد و از سنگ مرمر یكپارچه ساخته شده است. این سنگاب به دستور نادرشاه افشار، از هرات به مشهد آورده شده است.

کارکرد سقاخانه در روزگاران گذشته و ماجرای نام گذاری آن

در گذشته‌های دور كه همچون زندگی پیشرفته امروز، امكانات لوله‌كشی آب وجود نداشت، آب آشامیدنی را با مراسم خاص و جالب توجهی از قنات‌های اطراف مشهد به حرم می‌آوردند و داخل سنگاب می‌ریختند.

در دورۀ فتحعلی‌شاه قاجار، به دستور شخصی که اسماعیل نام داشت، بنایی هشت ضلعی با ستون‌های مرمر کنده کاری شده و کاشی بر فراز این سنگاب ساختند. سپس سقف این بنا را با خشت‌های طلا تزیین کردند. به همین دلیل به «سقاخانۀ اسماعیل طلایی» یا «سقاخانۀ نادری» معروف شد.

بازسازی‌ سقاخانه و مرمت آن در طی تاریخ

به مرور زمان سقاخانه‌ای که شکل جدید آن از دوره فتحعلی‌شاه به یادگار مانده بود، کهنه و فرسوده شد و نیاز به بازسازی و مرمت آن بیش از پیش ضروری می‌نمود. لذا در سال 1345 هجری شمسی، سقاخانه تخریب و از نو به صورت زیبا و مجللی بازسازی شد.

بنای سقاخانه اسماعیل طلایی، پس از پیروزی انقلاب اسلامی هم مجدداً مرمت شد. ضمن اینکه ساخت رواق دارالحجه یا همان زیر زمین معروف حرم بنای سقاخانه نیاز به محکم‌ شدن داشت که این مورد هم انجام شد.

در سال‌های دور کاسه‌های کوچک و فلزی در سقاخانه وجود داشت که زائران از آنها برای نوشیدن آب استفاده می‌کردند و البته در سال‌های اخیر و با پیشرفت تکنولوژی برای رعایت بیشتر بهداشت، این کاسه‌ها جمع آوری شده و لیوان‌های یکبار مصرف جایگزین آن شده است.

انتهای پیام/4139/