آشنایی با القاب امام علی علیه السلام در ویکی آنا

به گزارش گروه رسانه‌های دیگر خبرگزاری آنا، نخستین امام شیعیان افزون بر ناموری به 'علی'، به فراخور موضوعات مختلف و جایگاه اجتماعی، به نامها و القابی مشهور  است. این سخن تا بدانجاست كه آن امام، در روایتی نام خویش نزد اقوام، كسان و پیروان ادیان مختلف به تفصیل آورده است. بر این پایه نام ایشان نزد مادر گرامی اش: حیدر؛ نزد ابوطالب: ظهیر؛ نزد اعراب: علی؛ در میان هندیان: كبكر؛ نزد رومیان: بطریسا؛ در میان فارس: جبتر؛ نزد تركان: بثیر؛ نزد زنگیان: حیتر؛ نزد كَهَنه: بویی؛ نزد ارامنه: فریق؛ در حبشه: بثریك؛ در انجیل: ایلیا؛ در تورات: بریء؛ و در زبور: أری آمده است. 

 در ادامه برخی از رایج‌ترین و محبوب‌ترین القاب حضرت علی (ع) را انتخاب کرده ایم تا با معرفی و توضیح آن‌ها بیشتر با شخصیت امام علی (ع) آشنا شویم.

حیدر 
در برخی روایات یکی از نام‌های امام علی(ع) «حیدر» معرفی شده است. یکی از آن روایات، روایتی است که داستان جنگ خیبر را نقل می‌کند. بر اساس این روایت امام علی(ع) هنگام مواجهه با مرحب (پهلوان یهودیان خیبر) خود را به نام «حیدر» معرفی می‌کند. در زبان عربی حیدر به معنای «شیر»(نماد شجاعت و شکست ناپذیری) است. 

امیر - امیر المؤمنین
تخفیف یافتۀ این لقب به صورت امیر، به عنوان یكی از اسامی بسیار رایج در میان شیعیان به ویژه ایرانیان است كه از بسامد بالایی هم برخوردار است.
امیر المؤمنین یعنى فرمانرواى مؤمنان و از مشهورترین و زیباترین القاب حضرت علی (ع) است و استفاده این لقب برای هیچ کس غیر از خود امام علی (ع) جائز نیست. وجه تسمیه این نام شهرت مسلم آن حضرت در مقامات معنوی و عبادی است. در روایات بسیاری می‌بینیم که از ایشان به عنوان یک زاهد عابد و متقی یاد می‌شود، از این رو در میان تمام مومنان جایگاه برتری دارند و این لقب گویای این برتری است. 
سلیم بن قیس می‌گوید پیغمبر خدا (ص) چهل تن از عرب و چهل تن از غیر عرب را جمع کرد و آنان بر على (ع) به عنوان امیر المؤمنین سلام کردند و سپس به آنان گفت: شما را گواه مى‌گیرم که على برادر من و وزیر من و وارث من و خلیفه من در میان امتم و وصى من و ولى هر مؤمنى پس از من است، سخن او را بشنوید و او را فرمانبردارى کنید.

ابوتراب
در باره اطلاق ابو تراب به امام علی(ع) و این که این کنیه را پیامبر(ص) به او داده است اتفاق نظرهست ولی در باره چگونگی دادن آن کنیه به آن حضرت دو روایت متفاوت ذکرشده است. پاره‌ای منابع با ذکر حدیثی از عمار یاسر می‌گویند : در غزوه ذوالعشیره، پیامبر(ص) علی(ع) را که در نخلستان بنی مدلج به خواب رفته بود با پای خود تکان داد و فرمود: «ای ابوتراب برخیز» و در پی آن چگونگی شهادت او را پیش‌گویی فرمود. در روایتی دیگر آمده که روزی علی(ع) ‌از خانه بیرون آمد و در سایه مسجد خوابید، پس از آن پیامبر(ص) به نزد فاطمه(س) آمد و پرسید. پسر عمّت کجاست؟ فاطمه(س) پاسخ گفت: «در مسجد خوابیده است» پیامبر(ص) رفت و او را دید که ردا از پشتش افتاده و خاک آلوده شده است. پیامبر(ص) به پاک کردن خاک از پشت او پرداخت و در آن حال می‌فرمود: «ای ابوتراب برخیز»(دایرة المعارف تشیع، ج۱، ص ۳۰.) . ابوهریره نقل کرده است که: «روزی پیامبر آن حضرت را دیدند که بر روی خاک خوابیده است. پیامبر(ص) نشستند و گرد و غبار از پشت آن حضرت پاک نموده و فرمودند:برخیز، پدر و مادرم فدای تو باد ای ابا تراب!...»، )علل الشرایع، ج۱، ص ۱۵۵.)

اسد
در میان شیعیان از آن رو كه یادآور شخصیت شیرسان امام است، كاربرد فراوان دارد. اسدالله و فارسی شدۀ آن به صورت شیرخدا در اشعار فارسی هم دارای نمونۀ است

ولیّ
ماجرا‌های مربوط به ولایت امیرالمومنین بسیار هستند. اما این نام ولیّ بود که در نهایت تنها بر امام علی (ع) خوش نشست. علت انتخاب این لقب برای امیرالمونین ولایت جامع و کامل ایشان بر مخلوقات خداوند است و نشان دهنده این است که صاحب این نام در زمینه‌های بسیاری بر دیگران برتری دارد.

ارمیا
بنابر قول مشهور ارمیا اسمی عبری است و نام یکی از پیامبران بنی اسرائیل [حدود ۶۵۰-۵۷۰ پیش از میلاد] در معنی آن گفته شده به معنی برگزیده شده یا بزرگ داشته شده از سوی خداست ؛ همچنین نقل شده لقب حضرت خضر نبی و لقب حضرت علی (ع) است که ما ماخذ و سندی برای این حرف نیافتیم.

ایلیا
ایلیا نام علی بن ابیطالب است در تورات است.

فاروق
فاروق از القاب امام علی(ع) به معنای جدا کننده حق از باطل است. براساس منابع شیعه، پیامبر اسلام(ص)، امام علی(ع) را فاروق نامیده است. 

مرتضی
مرتضی نامی عربی برای مردان است که به معنای پسندیده،بخشاینده و گزیده است و از الباب حضرت علی (ع) می باشد.

مختار
مختار یعنی آن که در انجام دادن یا انجام ندادنِ کاری آزاد است، صاحب اختیار در مقابل مجبور؛ همچنین این اسم از القاب حضرت علی (ع) می باشد.

انتهای پیام/