عواقب لابی‌گری در تشکیل کمیسیون‌های تخصصی مجلس
به گزارش خبرنگار حوزه مجلس گروه سیاسی خبرگزاری آنا، مجلس شورای اسلامی در قانون اساسی تعریف و جایگاهی خاص دارد به گونه‌ای که قدرت عمل مجلس منجر به حرکت پرقدرت کشور می‌شود. اختصاص بیش از یک سوم از اصول قانون اساسی، یعنی حدود 60 اصل به مسائل مرتبط با ﻗﺎﻧﻮﻧﮕﺬاری و وظایف مجلس اهمیت قوه مقننه در پیشبرد اهداف کشور را تصریح می‌کند.
قدرت عمل مجلس شورای اسلامی برخلاف آنچه تصور می‌شود در صحن علنی شکل نمی‌گیرد، بلکه این کمیسیون‌ها و آیین‌نامه‌های پارلمان هستند که سبب‌ساز تدوین قوانین کارآمد و در نتیجه حرکت کشور به سمت تعالی هستند. از این رو کمیسیون‌های تخصصی مجلس از حساسیت ویژه‌ای برخوردارند.
رهبر معظم انقلاب در دیدار 24 خرداد سال 91 درباره اهمیت کمیسیون‌های تخصصی به نمایندگان مجلس نهم فرمودند: «از کمیسیون‌ها نباید غفلت کرد؛ اینها اتاق‌های فکرند برای پخته کردن مسائل و تصمیم‌گیری در صحن مجلس؛ یعنی تصمیم‌گیری برای سرنوشت کشور. گاهی شما یک قانونی می‌گذارید، این قانون 20 سال در کشور اثرگذار است؛ یک خطی را معین می‌کند.»
کمیسیون‌های مجلس گلوگاه قانون‌گذاری هستند و هرقدر قوی‌تر عمل کنند، تصویب قوانین در صحن راحت‌تر و مطمئن‌تر خواهد بود. با استناد به گفته‌های بالا اهمیت اشخاصی که به عضویت کمیسیون‌های مجلس در می‌آیند باید شرایط ویژه‌ای داشته باشند.
ماده ۳۶ قانون داخلی مجلس شورای اسلامی درباره راهکار انتخاب اعضای کمیسیون‌ها تصریح می‌کند: هریک از نمایندگان برای تعیین کمیسیون تخصصی خود فرم‌های امتیازبندی را از شعبه مربوط دریافت می‌کند و پس از تکمیل فرم به همراه تعیین دو اولویت پیشنهادی، حداکثر تا سه روز پس از افتتاح دوره مجلس به هیئت رئیسه مجلس تحویل می‌دهد.
تبصره یک این ماده می‌افزاید: فرم امتیازبندی و دستورالعمل اجرایی بر اساس شاخص‌های «تحصیلات» و «سوابق اجرایی مرتبط و نمایندگی مجلس و سابقه عضویت در کمیسیون» توسط هیئت رئیسه مجلس تهیه می‌شود و به تصویب جلسه مشترک هیئت رئیسه و کمیسیون آیین‌نامه داخلی می‌رسد.
تبصره ۳ ماده 37 هم در ادامه می‌افزاید: امتیازبندی و تعیین اعضای هر کمیسیون به ترتیب از کمیسیون‌هایی که بیشترین متقاضی را دارد، انجام می‌شود و پس از تکمیل اعضای کمیسیون‌های مذکور، نمایندگان بازمانده از اولویت اول انتخابی خود، با متقاضیان اولویت اول کمیسیون بعدی امتیازبندی و تعیین کمیسیون می‌شوند.
در تبصره ۴ ماده ۳۷ آمده است: نمایندگانی که در هیچیک از اولویت‌های خود انتخاب نشده‌اند، موظفند از دیگر کمیسیون‌های تکمیل نشده دو اولویت دیگر را تعیین کنند. در بخشی از ماده ۳۸ به تعداد اعضای کمیسیون‌های تخصصی اشاره می‌کند که تعداد این اعضا حداقل نوزده و حداکثر ۲۳ نفر است.
شرایط عضویت در کمیسیون‌ها اما به گفته برخی نمایندگان مجلس گاه از سر ناچاری و به قولی به دنبال تکمیل ظرفیت کمیسیون‌های تخصصی است. لذا نمایندگانی در مجلس به ناچار در کمیسیون‌هایی عضو می‌شوند که نه رغبتی به کار در آن دارند و نه هیچ تخصصی در زمینه مسائل مربوط به کمیسیون و این آسیبی است که بایدبرای آن چاره‌ای اندیشید.
در برخی موارد نیز دیده شده حتی رؤسا و هیئت رئیسه کمیسیون‌های تخصصی با لابی‌گری انتخاب می‌شوند که این موضوع در زمانی به فاجعه تبدیل خواهد شد که فردی در رأس یک کمیسیون تخصصی قرار می‌گیرد که هیچ سررشته‌ای در کاری که مسئولیتش را برعهده گرفته ندارد.
آنچه مسلم است، مجلس قوی در سایه تشکیل کمیسیون‌های تخصصی قوی شکل خواهد گرفت.
مجتبی ثابتی کارشناس سیاسی با اشاره به نقش کمیسیون‌های مجلس شورای اسلامی در ایجاد اقتصاد سازنده و حل مشکلات کشور به آنا گفت: اگر مجلس در ابتدای تشکیل کمیسیون‌ها دچار لابی‌گری نشود و کمیسیون‌های تخصصی براساس صلاحیت و کارآمدی افراد چینش شوند، از سوی دیگر دولت و صاحبان قدرت هم در تعیین راهبردها و انتصاب رؤسای کمیسیون‌ها دخالت نکنند می‌توانیم به تشکیل مجلسی قوی امیدوار باشیم.
وی با اشاره به گشایش‌هایی که می‌تواند در مجلس یازدهم ایجاد شود، خاطرنشان کرد: مجلس یازدهم به میزانی که وارد بازی‌های سیاسی نشود، نقش خود را خوب انجام خواهد داد و امیدواریم کمیسیون‌های تخصصی با هیئت رئیسه‌های متخصص و مطلوب انتخاب شوند تا در سایه کار کارشناسی آنان مجلس خوبی داشته باشیم. در غیراینصورت قطعاً فرصت بزرگی که مردم ایران در اختیار منتخبان خود قرار داده‌اند از دست می‌رود.
در همین رابطه مرحوم محمدرضا راه‌چمنی هم به آنا گفته بود: از شاخصه‌های مجلس خوب این است که کمیسیون‌های تخصصی قوی در آن شکل بگیرد؛ چون همه قوانین کشور در کمیسیون‌های تخصصی مجلس ساختار بندی می‌شود و به صحن می‌آید؛ بنابراین باید افراد متخصص در کمیسیون‌ها حضور داشته باشند.
این فعال اصلاح‌طلب با بیان اینکه تشکیل کمیسیون بهداشت بدون پزشک معنا ندارد، خاطرنشان کرد: کمیسیون آموزش بدون استاد دانشگاه نمی‌تواند مفید باشد و کمیسیون صنایع بدون فردی که سابقه کار تولید داشته و مشکلات کارخانه را می‌شناسد و درد کارگر را چشیده کارآمد نیست.
نماینده ادوار مجلس شورای اسلامی ادامه داد: مگر می‌شود در کمیسیون اقتصادی مجلس افرادی حضور داشته باشند که از سیاست‌های پولی، مالی و بودجه‌ریزی و اقتصاد خرد و کلان سررشته نداشته باشند و قوانین اقتصادی تدوین کنند؟ بنابراین شاخص مجلس خوب حضور نیروهای متخصص در کمیسیون‌هاست تا قوانین کارآمد و صریح تدوین کنند. در غیر این صورت قوانین ناقص تدوین خواهند شد و از جامعیت لازم برخوردار نیستند. وی همچنین دیدگاه و آگاهی سیاسی در حوزه داخلی و بین‌المللی را از ضروریات یک نماینده مجلس عنوان کرد.
آنچه مسلم است کمیسیون‌های تخصصی مجلس مغز متفکر و تدوین کنندگان اصلی قوانین در کشورند و ضعف و قوت در این بخش از قوه مقننه می‌تواند به طور مستقیم در آینده کشور تعیین کننده باشد.
انتهای پیام/4034/
انتهای پیام/