رمزگشایی از لشکرکشی ترکیه به سوریه/ آنکارا به دنبال ایجاد منطقه حائل در سرحدات جنوبی است

گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا - حسین ارجلو؛ همزمان با پایان یافتن ضرب‌الاجل ترکیه برای عقب‌نشینی نیروهای ارتش سوریه از ادلب، شرایط به آستانه درگیری نظامی جدید میان ترکیه با سوریه و حتی روسیه نزدیک می‌شود. «رجب طیب اردوغان»، رئیس‌جمهور ترکیه پس از هشدارهای مسکو نسبت به مداخله نظامی در همسایه جنوبی خود، پا را یک‌قدم فراتر گذاشت و از روسیه خواست که از سر راه ارتش ترکیه کنار رفته و آن‌ها را با سوریه تنها بگذارند! این در حالی است که طبق توافقنامه‌های سوچی و آستانه، آنکارا مجاز به تکروی در سوریه نیست و اساساً نمی‌تواند بدون موافقت دیگر کشورهای عضو، اقدامی یک‌جانبه صورت دهد.

ترکیه اعتقادی به خرد جمعی برای حل‌وفصل بحران سوریه ندارد

ترکیه از ابتدای کلید خوردن فرایند مذاکرات و مشارکت سیاسی با ایران و روسیه همواره به دنبال اثبات مواضع خود در خصوص سوریه بود و تأکید می‌کرد که جمع‌بندی این کشور از تحولات سوریه به دلیل مجاورت و به‌اصطلاح همسایگی، فراگیرتر است. از این منظر باید گفت ترکیه اعتقادی به خرد جمعی برای حل‌وفصل چالش سوریه ندارد و در خوش‌بینانه‌ترین حالت، تفسیر و برداشت آنکارا از مفاد توافقنامه‌های سوچی و آستانه با آنچه تهران و مسکو به دنبال آن بودند، متفاوت است.

اردوغان در مذاکرات همواره خواستار مهلتی بود تا گروه‌های تروریستی را متقاعد به بر زمین گذاشتن سلاح کند چراکه سوریه وعده کرده بود اگر گروه‌های مسلح به خلع سلاح تن دهند، در فرایند سیاسی جایگاه مناسبی داشته باشند.

با گذشت بیش از یک سال اما ترکیه ثابت کرد که عزمی برای رهیافت سیاسی سوریه ندارد.

 افزون بر این، پذیرش توافق «منطقه کاهش تنش» به مفهوم اینکه تروریست‌ها نباید در استان‌های ادلب و حلب حضور داشته باشند، نشان می‌دهد که حذف عناصر تروریستی ضرورتی بوده است که ترکیه در بدو امر آن را پذیرفته اما بعدها به‌عنوان عاملی برای خرید زمان از آن سوءاستفاده کرده است. دراین‌باره گفتنی‌های هست؛

سربازان ترکیه در سوریه

1. ترکیه در حال حاضر از تروریست‌های آموزش‌دیده در سوریه به‌عنوان مزدور در جنگ لیبی استفاده می‌کند. درواقع، شمال سوریه یکی از نقاط مهم دپوی تروریست‌های تحت امر ترکیه است و آن‌ها را بین دو ایستگاه سوریه و لیبی تقسیم کرده است. اگر ترکیه بر اساس توافقات صورت‌گرفته بپذیرد که تروریست‌ها و گروه‌های مسلح تحت حمایتش را از سرحدات جنوبی خود تخلیه کند درنتیجه، پایگاه استقرار نیروهای نیابتی خود را به دست خود تخریب کرده و برگ برنده خود در لیبی را نیز از دست می‌دهد.

2. ارتش سوریه و روسیه روز پنجشنبه اعلام کردند که ۳۳ نظامی کشته‌شده ترکیه در ادلب، در صفوف تروریست‌هایی قرار داشتند که جنگنده‌های سوریه آن‌ها را هدف قرار دادند. ترکیه حضور نظامیان خود در میان شبه‌نظامیان مسلح را به اطلاع مسکو نرسانده بود، چراکه همکاری آنکارا با تروریست‌ها، نقض توافقات به شمار می‌آید. این اتفاق، برشی کوچک و نمایی مینیاتوری از حمایت همه‌جانبه ترکیه از تروریست‌های تکفیری به شمار می‌آید که سال‌هاست تحت لوای سیاست آنکارا به حیات خود ادامه داده‌اند.

فشار آنکارا بر بروکسل برای همراه کردن اروپا علیه سوریه

3. ترکیه مایل است که از گروه‌های مسلح تکفیری به‌عنوان اهرم فشار در برابر شبه‌نظامیان کُرد استفاده کند چراکه از یک‌سو کُردها تحت حمایت آمریکا هستند و این حمایت، خطر آن‌ها را دوچندان می‌کند و از سوی دیگر، شبه‌نظامیان کُرد سال‌هاست که علیه ترکیه دست به سلاح برده‌اند. از این رو حضور تروریست‌ها در شمال سوریه می‌تواند این خطر را نیز تعدیل کرده و موازنه قوا به وجود آورد. افزون بر این، مرور عملکرد ترکیه طی حداقل یک سال گذشته پس از دستیابی به توافق منطقه کاهش تنش نشان می‌دهد که این کشور اراده‌ای برای پایان دادن به حضور نیروهای مسلح تکفیری در شمال سوریه ندارد و تصمیم دارد از این توافق را مستمسکی برای ایجاد منطقه حائل در همسایه جنوبی خود به دلایلی که ذکر آن‌ها گذشت قرار دهد.

بیشتر بخوانید:

درخواست‌های شخصیت‌های ترکیه از اردوغان برای پایان فوری مداخله در سوریه

حرکت ارتش ترکیه به سوی خاک سوریه

4. ترکیه بنا دارد به هر ترتیب ممکن، اروپا را برای وارد آوردن فشار بر سوریه به‌منظور پایان دادن به عملیات ادلب متقاعد کند. یکی از این اقدامات، عدم ممانعت از ورود مهاجران سوریه به کشورهای اروپایی است که پیش از آن ترکیه متعهد به نگهداری و جلوگیری از خروج آن‌ها به سمت مرزهای اروپا شده بود. از سوی دیگر، برگزاری نشست فوق‌العاده ناتو به درخواست ترکیه نیز در همین راستا صورت گرفت. هرچند ناتو چیزی جز یک بیانیه دلگرم‌کننده به نفع آنکارا صادر نکرد؛ اما این دو اقدام یعنی عدم ممانعت از ورود مهاجران سوریه به اروپا و تشکیل اجلاس ناتو، هر دو در راستای فشار ترکیه بر اروپا به‌منظور همراهی با سیاست‌های این کشور در سوریه صورت گرفته است.

افزون بر این ترکیه از این اقدام، منافع مادی و مالی نیز در نظر دارد چراکه طبق توافقات پیشین آنکارا با بروکسل، ترکیه در قبال نگهداری مهاجران سوری و ممانعت از ورود آن‌ها به اروپا کمک‌های مالی از قاره سبز دریافت می‌کرد.  اروپا اکنون درگیر مشکلات بسیار جدی ازجمله خروج انگلیس از اتحادیه اروپا، شیوع ویروس کرونا، قدرت رو به رشد راست‌های افراطی و ضد مهاجر در پارلمان اروپا و مسائلی ازاین‌دست است و به تعبیر «امانوئل مکرون»، رئیس‌جمهور فرانسه، «ناتو» دچار مرگ مغزی شده و لذا توانایی ورود به یک چالش و بحران جدید را ندارد.

نکته پایانی اینکه خط‌ونشان کشیدن ترکیه برای روسیه و همچنین هدف قرار دادن مواضع نیروهای مستشاری ایران در حالی است که این دو کشور، صبر راهبردی در قبال آنکارا در پیش گرفته‌اند و چنانچه بنا به ورود جدی علیه توسعه‌طلبی ترکیه باشد، مجموعه‌ای از نیروها اعم از مقاومت، نیروهای مستشاری ایران و ارتش روسیه در مقابل ترکیه صف‌آرایی خواهند کرد و درنتیجه آنکارا افزون بر واگذاری میدان سیاسی، به بازنده اصلی معرکه نظامی نیز تبدیل خواهد شد.

انتهای پیام/4106/پ