چرا ایران سهم خود را در صادرات گاز از دست می‌دهد؟
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری آنا، بیژن زنگنه، وزیر نفت از افزایش حجم تولیدی گاز کشور خبر داد و گفت: «ایران تا یک ماه دیگر قادر به تولید بیش از یک میلیارد متر مکعب گاز در روز است. یکی از دو سکوی آخر گازی کشور امروز نصب شده است. امیدوارم نصب سکوی دوم قبل از رسیدن سال جدید انجام شود. ما تمام سکوهای فاز ۲۷ پارس جنوبی را نصب کرده‌ایم که به ما این امکان را می‌دهد تا بر حد تولید یک میلیارد متر مکعب گاز در روز غلبه کنیم.»
صادرات گاز از جمله مواردی است که مسئولان ایران همواره به دنبال آن بوده‌اند و با توجه به تحریم‌های نفتی اخیر آمریکا علیه ایران و کاهش صادرات نفتی کشور، صادرات گاز اهمیت دوچندانی پیدا کرده است؛ حال جای سوال است که چرا ایران با وجود اینکه به عنوان دومین دارنده منابع گاز دنیا شناخته می‌شود اما نقش بسزایی در بازار جهانی بازی نمی‌کند؟
در پاسخ به این سؤال ابتدا باید به نقش مصرف داخلی گاز ایران و به تبع کاهش منابع گازی اشاره کرد به گزارش مهدی جمشیدی دانا، مدیر دیسپچینگ شرکت ملی گاز ایران در گفت‌وگویی در رابطه با مصرف گاز خانگی ایران در سال 98 اظهار داشت: مصارف خانگی و تجاری گاز طبیعی به مرز ۶۰۰ میلیون مترمکعب در روز نزدیک شد و رکوردی بی‌سابقه از خود بر جای گذاشت؛ این در حالی است که سال گذشته (سال 97) در بازه زمانی مشابه، مصرف ۵۲۰ میلیون مترمکعب در روز را برای بخش خانگی و تجاری داشتیم.
افزایش مصرف گاز در پیک سرمای امسال به گونه‌ای بود که مسئولان مرتبط در رابطه با قطع برق بخش خانگی هشدار دادند و البته در برخی نقاط، بخش خانگی دچار قطعی اضطراری برق نیز شد. سخنگوی صنعت برق در این رابطه گفت: «اعمال خاموشی‌های اضطراری در بخش خانگی، ناشی از محدودیت سوخت تحویلی به نیروگاه‌ها، اجتناب‌ناپذیر بوده و این اقدام برای پایدار نگه داشتن شبکه برق بسیار ضروری است».
نکته دوم دیپلماسی منفعلانه وزارت نفت در زمینه صادرات گاز به کشورهای همسایه است. یکی از قراردادهای گازی ایران با کشور ترکیه است که تا سال 1405 اعتبار دارد. طبق این قرارداد ایران سالانه ۸ میلیارد متر مکعب گاز به ترکیه صادر خواهد کرد. با وجود صرفه اقتصادی این قرارداد و اهمیت سیاسی-اقتصادی آن برای ایران طی سال‌های گذشته تلاشی برای تداوم و یا افزایش صادرات گاز به این کشور برای سال‌های بعد از 1405 صورت نگرفته است.
روسیه به عنوان یکی از رقبای ایران در گرفتن جای ایران در ترکیه است. همچنین ترکیه در حال وارد کردن LNG از آمریکا به جای مصارف گازی خود نیز است.
صادرات گاز به عراق هم وضعیت مناسبی ندارد. به دلیل مشکلات فنی و قطعی چندباره صادرات گاز ایران در ماه‌های گذشته، عراق هم نیز به دنبال جایگزینی برای گاز ایران است. افزایش نفت کوره در چند ماه گذشته نیز این گمانه‌زنی را تقویت می‌کند که عراق به دنبال جایگزینی نفت کوره به جای گاز است.
صادرات نفت به پاکستان، قبل از وزارت بیژن زنگنه، پروژه احداث خط لوله در ایران در حال پیشرفت و اتمام بود اما با آمدن وی به وزارت نفت، احداث این خط لوله در سال 93 و در 200 کیلومتری مرز پاکستان (ایرانشهر) متوقف شده است. در نتیجه غفلت وزارت نفت در این حوزه پاکستان به دنبال احداث خط لوله از ترکمنستان به پاکستان به کمک آمریکا است. همچنین افزایش صادرات LNG قطر و آمریکا به پاکستان، ایران را از بازار گاز پاکستان حذف می‌کند.
در حال حاضر ایران برای موفقیت در صادرات گاز دو راه‌حل را پیش پای خود می‌بیند. راه‌حل اول مدیریت مصرف گاز خانگی و به عبارتی بهینه کردن مصرف گاز خانوار است. راه‌حل دوم، دیپلماسی فعالانه در صادرات گاز به کشورهای همسایه است. اگر هردو این راه‌حل توأمان اجرا شود می‌توان امیدوار بود ایران به عنوان یکی از صادرکنندگان گاز در منطقه نقش بازی کند، در غیر این صورت باید منتظر ماند تا همان اتفاقی که برای نفت ایران به وقوع پیوست برای گاز هم رخ دهد.
انتهای پیام/پ
انتهای پیام/