نگاهی به اعمال مشترک و اختصاصی روزها و شب‌های ماه رجب/ فرصت ناب بندگی را از دست ندهیم

به گزارش خبرنگار حوزه معارف اسلامی گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آنا، از جمله ماه‌هایی که در فضیلت آن روایات بسیاری از ذوات مقدس معصومین علیهم السلام وارد شده ماه رجب است. پیامبر مکرم اسلام حضرت محمد (صلى ‏الله‏ علیه‏ و‏ آله) در فضیلت ماه رجب فرمود: «رجب ماه بارش رحمت الهی است. خداوند در ماه رجب رحمت خود را بر بندگانش فرو مى‌‏ریزد».

روزه، اذکاری مانند استغفار، غسل، نماز، بجا آوردن عمره، زیارت ائمه خصوصاً امام حسین و امام رضا (علیهم السلام) اعمالی است که برای این ماه ذکر شده است.

اعمالی که برای این ماه در روایات ذکر شده، به دو گونه است؛ قسمتی از این اعمال مربوط به همه روزهای ماه است؛ مانند روزه گرفتن و بعضی از اذکار و ادعیه و قسمت دیگر آن مربوط به زمان‌های مخصوصی از این ماه، مانند اعمال و دعاها و نمازهایی که برای هر شب و روز این ماه وارد شده است و همچنین اعمالی که در ایام البیض (روز سیزدهم و چهاردهم و پانزدهم هر ماه قمری) سفارش به انجام آن شده است.

اعمال مشترک ماه مبارک رجب

برخی اعمالی هستند که انجام دادن آنها در تمامی روزهای ماه رجب با فضیلت همراه است و اختصاص به روز معینی ندارد. این موارد در ادامه آمده است؛

1-گرفتن روزه

امام صادق(ع) فرمود: حضرت نوح(ع) در روز اول ماه رجب سوار بر کشتی شد و به همراهان دستور داد، این روز را روزه بگیرند و فرمود هر که این روز را روزه بدارد آتش جهنم یک سال از او دور شود و کسی که هفت روز از این ماه را روزه بدارد هفت درب جهنم بر او بسته شود و اگر هشت روز روزه بدارد هشت درب بهشت به روی او باز می‌شود و کسی که 15 روز روزه بدارد خداوند حوائج او را بر آورده کند و کسی بیشتر از این مقدار روزه بگیرد خداوند افزون به او عنایت کند.

امام کاظم (ع) فرمود: رجب، نام رودى است در بهشت که از شیر سپیدتر و از عسل شیرین‌‏تر است، کسی که یک روز از ماه رجب را روزه بگیرد خداوند متعال از آن رود به او مى‌‏نوشاند.

2- دعای یا من یملک حوائج السائلین

در تمام ایام ماه رجب دعای ذیل را که روایت شده امام زین العابدین(علیه السلام) در حجر در غره خواندند، خوانده شود: «یَا مَنْ یَمْلِکُ حَوَائِجَ السَّائِلِینَ وَ یَعْلَمُ ضَمِیرَ الصَّامِتِینَ لِکُلِّ مَسْأَلَةٍ مِنْکَ سَمْعٌ حَاضِرٌ وَ جَوَابٌ عَتِیدٌ اللَّهُمَّ وَ مَوَاعِیدُکَ الصَّادِقَةُ وَ أَیَادِیکَ الْفَاضِلَةُ وَ رَحْمَتُکَ الْوَاسِعَةُ فَأَسْأَلُکَ أَنْ تُصَلِّىَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَنْ تَقْضِىَ حَوَائِجِى لِلدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ إِنَّکَ عَلَى کُلِّ شَىْ‏ءٍ قَدِیرٌ».

3- دعایی از امام صادق علیه السلام

دعایی را که از امام صادق(علیه السلام) روایت شده، خوانده شود: «خَابَ الْوَافِدُونَ عَلَى غَیْرِکَ وَ خَسِرَ الْمُتَعَرِّضُونَ إِلا لَکَ وَ ضَاعَ الْمُلِمُّونَ إِلا بِکَ وَ أَجْدَبَ الْمُنْتَجِعُونَ إِلا مَنِ انْتَجَعَ فَضْلَکَ بَابُکَ مَفْتُوحٌ لِلرَّاغِبِینَ وَ خَیْرُکَ مَبْذُولٌ لِلطَّالِبِینَ وَ فَضْلُکَ مُبَاحٌ لِلسَّائِلِینَ وَ نَیْلُکَ مُتَاحٌ لِلْآمِلِینَ وَ رِزْقُکَ مَبْسُوطٌ لِمَنْ عَصَاکَ وَ حِلْمُکَ مُعْتَرِضٌ لِمَنْ نَاوَاکَ عَادَتُکَ الْإِحْسَانُ إِلَى الْمُسِیئِینَ وَ سَبِیلُکَ الْإِبْقَاءُ عَلَى الْمُعْتَدِینَ اللَّهُمَّ فَاهْدِنِى هُدَى الْمُهْتَدِینَ وَ ارْزُقْنِى اجْتِهَادَ الْمُجْتَهِدِینَ وَلا تَجْعَلْنِى مِنَ الْغَافِلِینَ الْمُبْعَدِینَ وَ اغْفِرْ لِى یَوْمَ الدِّینِ .»

4- دعای دیگری از امام صادق علیه السلام

از امام صادق(علیه السلام) روایت شده که در ماه رجب خوانده شود: «اللَّهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُکَ صَبْرَ الشَّاکِرِینَ لَکَ وَ عَمَلَ الْخَائِفِینَ مِنْکَ وَ یَقِینَ الْعَابِدِینَ لَکَ اللَّهُمَّ أَنْتَ الْعَلِىُّ الْعَظِیمُ وَ أَنَا عَبْدُکَ الْبَائِسُ الْفَقِیرُ أَنْتَ الْغَنِىُّ الْحَمِیدُ وَ أَنَا الْعَبْدُ الذَّلِیلُ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ امْنُنْ بِغِنَاکَ عَلَى فَقْرِى وَ بِحِلْمِکَ عَلَى جَهْلِى وَ بِقُوَّتِکَ عَلَى ضَعْفِى یَا قَوِىُّ یَا عَزِیزُ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الْأَوْصِیَاءِ الْمَرْضِیِّینَ وَ اکْفِنِى مَا أَهَمَّنِى مِنْ أَمْرِ الدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ.»

البته ادعیه دیگری نیز برای این ماه عزیز ذکر شده است که در مفاتیح الجنان مبحث اعمال ماه رجب رجوع به تفصیل ذکرشده است.

5- ذکر استغفار وارده از حضرت رسول

از حضرت رسول اکرم(صلى الله علیه و آله) روایت شده که: «هر کس در ماه رجب 100 مرتبه بگوید: «أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ الَّذِى لا إِلَهَ إِلا هُوَ وَحْدَهُ لا شَرِیکَ لَهُ وَ أَتُوبُ إِلَیْهِ» و آن را به صدقه ختم فرماید حق تعالی برای او به رحمت و مغفرت و کسی که 400 مرتبه بگوید بنویسد برای او اجر 100 شهید عطا فرماید.

6- ذکر لا اله الا الله

از نبی مکرم اسلام روایت است: «کسی که در ماه رجب هزار مرتبه «لا إِلَهَ إِلا اللهُ» بگوید خداوند عز و جل برای او یک صد هزار حسنه عطا کند و برای او 100 شهر در بهشت بنا فرماید.

7- ذکر دیگری جهت استغفار

روایت است کسی که در رجب در صبح 70 مرتبه و در شب نیز 70 مرتبه «أَسْتَغْفِرُ اللهَ وَ أَتُوبُ إِلَیْهِ» بگوید و پس از اتمام ذکر، دست‌ها را بلند کند و بگوید «اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِى وَ تُبْ عَلَىَّ» اگر در ماه رجب بمیرد خدا از او راضی باشد و به برکت ماه رجب، آتش او را مسح نکند.

8- ذکر استغفار به عدد هزار مرتبه

در کل این ماه هزار مرتبه ذکر «أَسْتَغْفِرُ اللهَ ذَا الْجَلالِ وَ الْإِکْرَامِ مِنْ جَمِیعِ الذُّنُوبِ وَ الْآثَامِ» گفته شود؛ تا خداوند رحمان او را بیامرزد.

9- خواندن سوره توحید

سید بن طاووس در اقبال از حضرت رسول اکرم(ص) فضیلت بسیاری برای خواندن سوره «قل هو الله أحد» نقل کرده است که 10 هزار مرتبه یا هزار مرتبه یا 100 مرتبه در این ماه تلاوت شود و نیز روایت کرده که هر کس در روز جمعه ماه رجب 100 مرتبه سوره «قل هو الله أحد» را بخواند برای او در قیامت نوری شود که او را به بهشت بکشاند.

10- اعمال روزهای جمعه ماه رجب

سید بن طاووس از حضرت رسول اکرم (ص) روایت کرده است؛ هر کس در روز جمعه ماه رجب، مابین نماز ظهر و عصر، چهار رکعت نماز بگزارد و در هر رکعت حمد یک مرتبه و «آیة الکرسى» هفت مرتبه و «قل هو الله أحد» پنج مرتبه بخواند، و سپس 10 مرتبه بگوید: «أَسْتَغْفِرُ اللهَ الَّذِى لا إِلَهَ إِلا هُوَ وَ أَسْأَلُهُ التَّوْبَةَ» حق تعالی برای او از روزی که این نماز را گزارده تا روزی که بمیرد هر روز هزار حسنه به او عطا فرماید، و او را به هر آیه‌ای که خوانده شهری در بهشت از یاقوت سرخ و به هر حرفی قصری در بهشت از دُرّ سفید دهد و تزویج فرماید او را حورالعین و از او راضی شود.

11- نماز مخصوص شب‌های ماه رجب

از حضرت رسول اکرم(ص) روایت شده است که: هر کس در یک شب از شب‌های ماه رجب 10 رکعت نماز به این نحو که در هر رکعت حمد و «قل یا ایها الکافرون» یک مرتبه و توحید سه مرتبه بخواند، خداوند گناهان او را می‌آمرزد.

12- نماز بعد از نماز مغرب

بعد از نماز مغرب 20 رکعت، یعنی 10 تا دو رکعتی نماز گزارده شود. تا خود، اهل، مال و اولادش محفوظ بماند و از عذاب قبر در پناه باشد.

13- نماز وارده بعد از نماز عشا

بعد از نماز عشاء دو رکعت نماز گزارده شود بدین نحو که در رکعت اول حمد و «ألم نشرح» یک مرتبه و توحید سه مرتبه و در رکعت دوم حمد و «ألم نشرح» و توحید و معوذتین خوانده شود و پس از سلام، 30 مرتبه «لا إِلَهَ إِلا اللهُ» بگوید و 30 مرتبه صلوات بفرستد تا حق تعالی گناهان او را بیامرزد مانند روزی که از مادر متولد شده است.

اعمال اختصاصی برخی از روزها و شب‌های ماه مبارک رجب

اعمال شب اول ماه رجب

1. دعای دیدن هلال ماه 2. غسل 3. زیارت امام حسین(علیه السلام) 4. بعد از نماز مغرب 20 رکعت نماز کند به حمد و توحید و بعد از هر دو رکعت سلام دهد تا محفوظ بماند خود و اهل و مال و اولادش و از عذاب قبر در پناه باشد و از صراط بی‌حساب مانند برق بگذرد. 5. بعد از نماز عشاء دو رکعت نماز کند بخواند: در رکعت اول حمد و «ألم نشرح» یک مرتبه و توحید سه مرتبه و در رکعت دوم حمد و «ألم نشرح» و توحید و معوذتین را و چون سلام نماز داد سی مرتبه «لا إِلَهَ إِلا اللَّهُ» بگوید و 30 مرتبه صلوات بفرستد تا حق تعالی گناهان او را بیامرزد مانند روزی که از مادر متولدشده است. 6. بخواند 30 رکعت نماز، در هر رکعت حمد و «قل یأیها الکافرون» یک مرتبه و توحید سه مرتبه.

روز اول ماه رجب

روز شریفی است و در آن روزه گرفتن، غسل کردن، خواندن زیارت امام حسین(علیه السلام) و نماز سلمان وارد شده است.

شب سیزدهم ماه رجب

مستحب است در هر یک از ماه رجب و شعبان و رمضان آنکه در شب سیزدهم دو رکعت نماز بگزارند در هر رکعت حمد یک مرتبه و یس و تبارک الملک و توحید بخوانند و در شب چهاردهم چهار رکعت به دو سلام به همین کیفیت و در شب پانزدهم 6 رکعت به سه سلام به همین کیفیت از حضرت صادق(علیه السلام) مروی است که هر که چنین کند جمیع فضیلت این سه ماه را دریابد و جمیع گناهانش غیر از شرک آمرزیده شود.

روز سیزدهم ماه رجب

اول أیام البیض است و ثواب بسیاری برای روزه این روز و دو روز بعد واردشده و اگر کسی خواهد عملم داود بجا آورد باید این روز را روزه بگیرد.

شب نیمه ماه رجب

شب شریفی است و در این شب، اول غسل، دوم احیاء آن به عبادت، سوم زیارت امام حسین(علیه السلام)، چهارم 6 رکعت نماز و پنجم سی رکعت نماز که در هر رکعت حمد و 10 مرتبه توحید سفارش شده است.

روز نیمه ماه رجب

روز مبارکی است و اعمال آن عبارت است از: غسل، زیارت حضرت امام حسین(علیه السلام) و اعمال ام داود.

شب بیست و هفتم ماه رجب

شب مبعث و از لیالی متبرکه است و در آن چند عمل است اول: بعد از نماز عشا که به رختخواب رفتی پس بیدار می‌شوی هر ساعتی که خواستی از شب تا پیش از نیمه آن و بجا می‌آوری 12 رکعت نماز می‌خوانی در هر رکعتی حمد و سوره‌ای از سوره‌های کوچک مفصل و مفصل از سوره محمد است تا آخر قرآن پس چون سلام دادی در هر دو رکعتی و فارغ شدی از نمازها می‌نشینی بعد از سلام و می‌خوانی حمد را هفت مرتبه و معوذتین را هفت مرتبه و «قل هو الله أحد» و «قل یأیها الکافرون» هر کدام را هفت مرتبه و «إنا أنزلناه» و «آیة الکرسی» هر کدام را هفت مرتبه و بخوان در عقب همه این دعا را: «الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی لَمْ یتَّخِذْ وَلَدا وَ لَمْ یکنْ لَهُ شَرِیک فِی الْمُلْک وَ لَمْ یکنْ لَهُ وَلِی مِنَ الذُّلِّ وَ کبِّرْهُ تَکبِیرا اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُک بِمَعَاقِدِ عِزِّک عَلَی أَرْکانِ عَرْشِک وَ مُنْتَهَی الرَّحْمَةِ مِنْ کتَابِک وَ بِاسْمِک الْأَعْظَمِ الْأَعْظَمِ الْأَعْظَمِ وَ ذِکرِک الْأَعْلَی الْأَعْلَی الْأَعْلَی وَ بِکلِمَاتِک التَّامَّاتِ أَنْ تُصَلِّی عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ أَنْ تَفْعَلَ بِی مَا أَنْتَ أَهْلُهُ» پس بخوان هر دعایی که خواستی و مستحب است غسل در این شب و گذشت در شب نیمه نمازی که در این شب نیز خوانده می‌شود دوم زیارت حضرت امیرالمؤمنین علی(علیه السلام).

روز بیست و هفتم ماه رجب

غسل، روزه و آن یکی از چهار روزی است که در تمام سال امتیاز دارد برای روزه گرفتن و برابر است با روزه 70 سال، بسیار صلوات فرستادن و زیارت حضرت رسول(ص) و امیرالمؤمنین علی(علیه السلام) از اعمال روز بیست‌و‌هفتم این ماه شریف است.

یکی دیگر از اعمال این روز خواندن 12 رکعت نماز که در هر رکعت حمد و سوره و بعد از فراغ از نمازها خواندن هر یک از حمد و توحید و معوذتین چهار مرتبه و «لا إِلَهَ إِلا اللَّهُ وَ اللَّهُ أَکبَرُ وَ سُبْحَانَ اللَّهِ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَ لا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ إِلا بِاللَّهِ الْعَلِی الْعَظِیمِ» چهار مرتبه «اللَّهُ اللَّهُ رَبِّی لا أُشْرِک بِهِ شَیئا» چهار مرتبه و «لا أُشْرِک بِرَبِّی أَحَدا» چهار مرتبه.

 روز آخر ماه رجب

غسل در این روز واردشده و روزه‌اش سبب آمرزش گناهان گذشته و آینده است و نماز سلمان به نحوی است که در روز اول (گذشت).

انتهای پیام/4028/