بررسی تأثیر ترکیبات طبیعی افزاینده جذب و فراهمی‌زیستی داروی «متفورمین» در انسان
گروه استان‌های خبرگزاری آنا - احسان عربی مفرد؛ 25 دی 98 سیدسهراب رستمکلایی استاد دانشکده داروسازی دانشگاه آزاد اسلامی واحد آیت‌الله آملی از انجام نخستین آزمایش همسنگی زیستی داروها در این واحد دانشگاهی خبر داد.
پیشرفت در حوزه اندازه‌گیری فراهمی زیستی و اثرات داروها از اهمیت خاصی برخوردار است. مراکز بیواکی والانسی برای همسان‌سازی داروها معرفی می‌شوند که در ایران وجود چنین مراکزی کم هستند. در حوزه مطالعات بیواکیوالانسی فقط چند مرکز در سراسر ایران این خدمات را ارائه می‌دهند و معدود دانشگاه‌هایی هستند که توانسته‌اند این مطالعات را به‌صورت کار تحقیقاتی در دانشگاه خود اجرا کنند.
این مطالعات شامل دو بخش کارآزمایی بالینی و انجام تست‌های پیچیده آزمایشگاهی است که انجام آن با توجه به هزینه بالای لوازم، نیاز به دستگاه‌های پیشرفته آزمایشگاهی و در نهایت محاسبات پیشرفته بیوفارماسیوتیکال، کاری بس دشوار است.
انجام مطالعات درون‌تن با هدف مقايسه آماری سرعت و ميزان فراهم زيستی انجام می‌شود و سپس از روی منحنی‌های غلظت، زمان و مدل‌های فارماکوکینتیکی تمام پارامترهای کینتیکی دارو در هر دو فرآورده محاسبه و با کمک آزمون‌های آماری همسنگی زیستی دو فرآورده مقایسه و ارزیابی می‌شود.
پژوهش اخیر (انجام نخستین آزمایش همسنگی زیستی داروها) در قالب پایان‌نامه مهسا ستاری دانشجوی داروسازی دانشگاه آزاد اسلامی واحد آیت‌الله آملی انجام شده و هدف از این مطالعه، افزایش فراهمی زیستی داروی متفورمین و در کنار آن آماده‌کردن بستری برای تبدیل این دانشگاه به قطب انجام مطالعات چنینی در شمال کشور بوده است.
بررسی تأثیرات ترکیبات Natural Bio Enhancer بر افزایش فراهم‌زیستی داروی متفورمین در انسان
نخستین آزمایش همسنگی زیستی داروها در آمل در قالب پایان‌نامه دوره دکتری عمومی مهسا ستاری دانشجوی داروسازی با راهنمایی و مشاوره استادان فرشاد هاشمیان، سیدسهراب رستمکلایی و زهره عصام در دانشکده داروسازی دانشگاه آزاد اسلامی واحد آیت‌الله آملی صورت گرفت.
ستاری در این باره به خبرنگار خبرگزاری آنا می‌گوید: «در این مطالعه به بررسی اثرات Natural Bio Enhancer (افزایش‌دهنده‌های طبیعی جذب و فراهمی‌زیستی) بر میزان فراهم زیستی داروی متفورمین در انسان پرداخته می‌شود؛ چراکه ترکیبات Natural Bio Enhancer از طریق مکانیزم‌های مختلف از جمله تنظیم عملکرد دستگاه گوارش و تسهیل جذب داروها به‌عنوان افزاینده جذب عمل می‌کنند.»
دانشجوی داروسازی دانشگاه آزاد اسلامی واحد آیت‌الله آملی ادامه می‌دهد: «مکانسیم عمل متفورمین به‌طور دقیق شناخته نشده است؛ اما معمولاً از طریق کاهش گلوکونئوژنز کبدی و افزایش برداشت گلوکز توسط بافت چربی و عضله اسکلتی منجر به کاهش غلظت پلاسمایی گلوکز ناشتا می‌شود.»
وی می‌افزاید: «یکی از مهم‌ترین مشکلات پیش رو در تجویز متفورمین، کم‌بودن میزان جذب این دارو و فراهم‌زیستی آن است که منجر به کاهش کارایی و تأثیرگذاری دارو شده و در نتیجه موجب افزایش دفعات مصرف دارو و میزان خطا به علت افزایش احتمال فراموشی مصرف دارو می‌شود که این مورد نیز منجر به درمان‌نشدن کامل بیماری در بالین شده است.»
ستاری اظهار می‌کند: «در نتیجه، تجویز همزمان و توأمان داروی متفورمین به همراه ترکیبات افزایش دهنده جذب و فراهم‌زیستی دارو، (Bio Enhancers ترکیبات گیاهی افزاینده جذب) می‌تواند راه مناسبی در افزایش جذب این دارو باشد.»
دانشجوی داروسازی دانشگاه آزاد اسلامی واحد آیت‌الله آملی اضافه می‌کند: «طبق مطالعاتی که در سال‌های اخیر در مورد افزایش جذب و فراهم‌زیستی داروی متفورمین انجام پذیرفته، توجه چندانی به احتمال افزایش فراهم‌زیستی این دارو در صورت ترکیب با Bio Enhancerها نشده است؛ بنابراین مطالعات معدودی در این زمینه صورت پذیرفته و موضوع نیازمند بررسی و مطالعات دقیق‌تری برای نیل نتایج ارزشمند است.»
بررسی میزان حداکثر فراهم‌زیستی داروهای خوراکی از لحاظ درمانی مهم است
وی می‌گوید: «از رویکردهای امیدوارکننده، افزایش علاقه و نیاز پزشکی به استفاده توأمان و همزمان داروها و ترکیبات شیمیایی به همراه ترکیبات گیاهی با فعالیت‌های بهبود جذب است. بررسی میزان حداکثر فراهم‌زیستی داروهای خوراکی از لحاظ درمانی بسیار مهم است؛ زیرا میزان فراهم‌زیستی بیولوژیکی داروهای خوراکی به‌طور مستقیم بر غلظت پلاسمایی و اثربخشی درمان پس از آن تأثیر می‌گذارد.»
به گفته دانشجوی داروسازی دانشگاه آزاد اسلامی واحد آیت‌الله آملی به نظر می‌رسد که مصرف همزمان ترکیبات گیاهی افزاینده فراهم‌زیستی به همراه داروهای خوراکی با فراهم‌زیستی کم، بسیار روش کارآمدی باشد.
مزایای استفاده از Bio Enhancerها
ستاری با بیان اینکه Bio Enhancerها ترکیبات طبیعی گیاهی هستند که درصورت مصرف همزمان با ترکیبات دارای فراهم‌زیستی و جذب با مقدار کم، باعث افزایش جذب و فراهم‌زیستی آنها می‌شوند، عنوان می‌کند: «از مزایای استفاده از Bio Enhancerها علاوه بر افزایش کارایی دارو متعاقب افزایش فراهم‌زیستی، کاهش دوز دارو، کاهش هزینه دارو، کاهش بروز مقاومت دارویی، کاهش مسمومیت و عوارض دارویی و صرفه‌جویی اقتصادی است.»
وی با توجه به اینکه در صورت گرفتن نتایج مفید، می‌توان با فرمولاسیون و تهیه متفورمین و Bio Enhancerهای مؤثر و بررسی تأثیر آن بر روی بیماران دیابتی، دارویی ترکیبی جدیدی را معرفی کرد به آنا می‌گوید: «Bio Enhance مفهومی نوآورانه است و استفاده هوشمندانه از Bio Enhancer منجر به کاهش هزینه‌های دارو، سمیت و سایر عوارض جانبی شده و با کنترل بیماری دیابت و عوارض ناشی از آن اثر مفیدی بر اقتصاد سلامت دارد.»
ستاری با قدردانی از همکاری دانشجویان داروسازی دانشگاه آزاد اسلامی واحد آیت‌الله آملی و مسئولان آزمایشگاه و مرکز بیواکی والانسی این دانشگاه ابراز امیدواری کرد که دستاورد حاصل از این پژوهش قدمی در توسعه صنعت دارویی کشور و آماده‌سازی بستری برای تبدیل واحد آیت‌الله آملی به قطب انجام مطالعات همسنگی زیستی داروها در شمال کشور شود.»
انتهای پیام/4062/
انتهای پیام/