حفره 27 میلیون دلاری ثبت سفارش، چگونه عامل قاچاق در بازار گوشت شد؟

به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری آنا، ثبت سفارش از سازوکارهای اصلی واردات کالا کشور است که با دو هدف مدیریت و رهگیری ارز و همچنین تنظیم بازار ایجاد شد. اما بررسی آمارهای بخش‌های مختلف نشان می‌دهد که میان ثبت سفارش و واردات فاصله زیادی افتاده که این اختلاف به افزایش معضلات اقتصادی مانند قاچاق دامن زده است. زیرا یکی از محل‌های تامین ارز قاچاق، اختلاف ثبت سفارش و واردات محقق شده است. در این گزارش نقش روند کنونی ثبت سفارش و تخصیص ارز 4200 تومانی در افزایش قاچاق و ایجاد مفاسدی مانند اخلال در بازار ارز را بررسی می‌کنیم.

حذف ارز 4200 منجر به کاهش قیمت گوشت شد

گوشت یکی از کالاهایی است که دولت از ابتدای سال ۹۷ با هدف تنظیم بازار، واردات گسترده‌ای را با ارز ۴۲۰۰ تومانی انجام داده اما این شیوه تخصیص ارز و واردات، منجر به افزایش احتکار و صادرات مجدد آن شده است. از سوی دیگر با افزایش قیمت دلار در بازار داخلی، قاچاق انواع گوسفند زنده به کشورهای همسایه نیز افزایش یافت که بر مشکلات بازار داخلی گوشت افزود. با این حال قیمت‌های گوشت در بازار نشان دهنده شکست واردات گوشت، محصولات دامی و نهاده‌های دامی آن هم با ارز ۴۲۰۰ تومانی است. از این رو سرانجام در مردادماه سال جاری دولت تخصیص ارز 4200 تومانی به برخی کالاها از جمله گوشت را حذف کرد. بررسی‌های آنا نشان می‌دهد که همزمان با حذف تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی به گوشت قرمز، روند افزایش قیمت آن متوقف و در ماه‌های اخیر قیمت گوشت روند کاهشی خود را آغاز کرده است.

رشد عجیب میزان ثبت سفارش گوشت در سال 97

همزمان با افزایش قیمت دلار در سال 97، افزایش قیمت گوشت و قاچاق گوسفند در بازار داخلی به یکی از چالش‌های اصلی دولت تبدیل شد. به همین خاطر دولت با اختصاص ارز 4200 تومانی، ثبت سفارش و واردات دام زنده، گوشت گوسفند و گاو نیز افزایش یافت. اما این سیاست واردات نتوانست بر قیمت گوشت در بازار اثرگذار باشد و روند صعودی آن ادامه یافت.

سازوکار کنونی ثبت سفارش و همچنین تخصیص بیش از 4 میلیارد دلار ارز 4200تومانی به واردات گوشت و دام زنده، موجب افزایش دلالی و سوداگری، صادرات مجدد به کشورهای همسایه و قاچاق در حوزه گوشت و دام شد. بررسی آماری ثبت سفارش و واردات گوشت و دام زنده در بهمن ماه سال‌های 96 و 97  نشان می‌دهد که سیاست دولت در تخصیص ارز 4200 تومانی تنها به افزایش ثبت سفارش انجامیده و موجب افزایش اختلاف میان ثبت سفارش و واردات شده است.

چگونه ثبت سفارش موجب فساد در بازار گوشت شد؟

براساس گزارش وزارت صمت ثبت سفارش گوسفند زنده در بهمن 97 نسبت به بهمن 96، 1928 درصد افزایش یافت است. درحالیکه واردات محقق شده گوسفند زنده در همین زمان تنها 400 درصد افزایش یافته که این آمار نشان دهنده اختلاف بیش از 27 میلیون دلاری میان ثبت سفارش و واردات در بهمن 97 است.

 همزمان با افزایش ناگهانی اختلاف میان ارزش ثبت سفارش و واردات گوشت و سایر دام‌های زنده، خبرهایی از  وقوع فساد در توزیع ارز 4200 تومانی در ثبت سفارش‌های بازار گوشت منتشر شد. در مهرماه سال جاری خبر دستگیری برخی از مدیران اداره کل کشاورزی استان تهران به دلیل اخلال در بازار گوشت و ارز منتشر شد. اتفاقا اتهامات این افراد اخلال در بازار از طریق انحراف ارز 4200 بود که منشاء آن روند غیرشفاف و معیوب ثبت سفارش تا تخصیص ارز بوده است.

سیاست تخصیص ارز 4200 تومانی در کنار سازوکار معیوب ثبت سفارش در هر بازاری موجب افزایش نوسانات در قیمت‌ها و همچنین افزایش مفاسدی مانند اتفاقات یک سال اخیر بازار گوشت می‌شود. حذف ارز یارانه‌ای بخشی از راهکار مبارزه با اتفاقات بازار گوشت و ارز بوده که این مسئله تایید می‌کند شیوه کنونی ثبت سفارش، یکی از منابع اصلی تامین ارز قاچاق و معضلات بازار گوشت است.
واحد اعداد جدول زیر هزار دلار است.

منبع: آمار ثبت سفارش سایت وزارت صمت – آمار واردات سایت گمرک

انتهای پیام/