صفحه نخست

آموزش و دانشگاه

علم‌وفناوری

ارتباطات و فناوری اطلاعات

سلامت

پژوهش

علم +

سیاست

اقتصاد

فرهنگ‌ و‌ جامعه

ورزش

عکس

فیلم

استانها

بازار

اردبیل

آذربایجان شرقی

آذربایجان غربی

اصفهان

البرز

ایلام

بوشهر

تهران

چهارمحال و بختیاری

خراسان جنوبی

خراسان رضوی

خراسان شمالی

خوزستان

زنجان

سمنان

سیستان و بلوچستان

فارس

قزوین

قم

کردستان

کرمان

کرمانشاه

کهگیلویه و بویراحمد

گلستان

گیلان

لرستان

مازندران

مرکزی

هرمزگان

همدان

یزد

هومیانا

پخش زنده

دیده بان پیشرفت علم، فناوری و نوآوری
پاتوق نخبگان8/ سازنده روبات مایا در گفتگو با آنا:

بی‌مهری مسئولان در ثبت اختراع نخبگان دانشگاه آزاد/ مایا باعث کاهش درد کودکان بیمار و افزایش روحیه آنان می‌شود

روبات اجتماعی مایا با ظاهری شبیه به عروسک فیل برای تقویت روحیه کودکان مبتلا به سرطان و اوتیسم طراحی شده است. این روبات با اتکا به سیستم هوش مصنوعی حالات چهره کودک را تشخیص می‌دهد و با استفاده از علوم شناختی با کودک تعامل می‌کند.
کد خبر : 464445

به گزارش خبرنگار حوزه علم، فناوری و دانش بنیان گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، امروزه استارت‌آپ‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان اغلب روی خدماتی مانند فروش، حمل‌ونقل، تاکسی‌های اینترنتی و غذا فعالیت می‌کنند. از همین رو نیاز است اکوسیستم استارت‌آپ‌ها و کارآفرینان به سمت حوزه‌های کمتر مورد توجه با پتانسیل بالا و اثرات اجتماعی، اقتصادی و ملی بالا در شرایط کنونی هدایت شود.


با توجه به چالش‌های متعدد کشور در عرصه‌هایی مانند کشاورزی، سبک زندگی شهرنشینی، مسائل اجتماعی، محیط‌زیست، آلودگی و انرژی، در این بین گروه‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیانی شکل گرفته‌اند که به‌صورت غیرمستقیم اندیشه و خلاقیت را وارد چرخه‌های تولید تا بازار می‌کنند. خبرگزاری آنا در راستای معرفی و تجربه‌نگاری فناوری، با گروه‌های استارت‌آپی موفق در قالب «پاتوق نخبگان» همراه  شده و پای صحبت آنها نشسته است.


 «پاتوق نخبگان» محفلی برای مخترعان و نخبگان است که در سلسله نشست‌هایی در راستای معرفی دستاوردها و چالش‌های استارت‌آپ‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان در خبرگزاری آنا برگزار می‌شود. در چهارمین نشست میزبان الهام رنجکار، دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران غرب و مخترع روبات مایا، و رامان رفعت‌نژاد عضو آزمایشگاه رباتیک دانشگاه صنعتی شریف و تیم طراحی این روبات بودیم. در ادامه مشروح این گفتگو را می‌خوانید.


آنا: ایده ساخت روبات مایا از کجا شکل گرفت و توسعه آن چقدر طول کشید؟


الهام ­‌رنجکار: این پروژه تز پایان‌نامه من بود. به‌واسطه علاقه‌ به مبحث روباتیک اجتماعی، دوست داشتم روباتی برای بچه‌های سرطانی بسازم. با مشورت از دانشجویان روباتیک شریف تصمیم گرفتیم به جای روبات انسان­‌نما، روبات عروسکی بسازیم. در ابتدا برای ظاهر این روبات، طرح‌های فیل، سگ، بره و پاندا در نظر گرفته بودیم،  نظرسنجی از کودکان شد و در نهایت طرح فیل انتخاب شد. ساخت این ربات از 1.5 سال قبل کلید خورد.


مایا در دو بیمارستان کودکان حضرت علی‌اصغر و مفید آزمایش شده که در هر دو بیمارستان از طرف کودکان، پزشکان و رئیس بیمارستان مورد استقابل قرار گرفت.


آنا: روبات مایا در چه مرحله‌ای از تجاری‌سازی قرار دارد؟


رنجکار: در حال حاضر از یک شرکت بین‌المللی پیشنهاد تجاری‌سازی داریم که در نمایشگاه ایران با آن­ها آشنا شدیم. دو الی سه شرکت داخلی نیز پیشنهادهایی داده‌اند. البته این شرکت بین‌اللملی نیز ایرانی است که دفاتری در قطر، کانادا و چین دارد. این محصول نیز برای بازار داخلی و بازار بین‌المللی ساخته می‌شود.


روبات مایا طراحی و ساخته شد تا کودکانی که در بستر بیماری هستند بتوانند از آن استفاده کنند، به همین دلیل روبات حالت عروسکی و پوسته نرمی دارد که کودکان به راحتی آن را بغل کنند. حالت عروسکی روبات اهمیت زیادی برای ما داشت چراکه این ظاهر عروسکی باعث ایجاد ارتباط خوبی میان کودک و روبات می‌شود. مشکلات نمونه روبات‌های قبلیسایز بزرگ و وزن زیاد آنها بود که جابه­‌جایی و حمل‌ونقل را بسیار دشوار می‌کرد، نمونه فعلی مشکلی از این لحاظ ندارد و کودکان می‌­توانند با روبات روی تخت بازی و تعامل داشته باشند. در نمونه‌های بعدی روبات­‌ها بی‌سیم می­‌شوند، بدین ترتیب مشکلات جابه­‌جایی آن­ها به طور کلی از بین می‌رود.



روبات مایا طراحی و ساخته شد تا کودکان بیماری که در تخت هستند بتوانند از آن استفاده کنند، به همین دلیل روبات حالت عروسکی و پوسته نرمی دارد که کودکان به راحتی آن را بغل کنند.



آنا: کاربرد این ربات در روند شیمی‌درمانی به چه شکل است؟ 


رنجکار: روبات مایا در خرطوم، گردن و گوش آزادی حرکت دارد. یکی از چشم‌ها مجهز به میکروفون  و دیگری مجهز به دوربین است. وقتی این روبات روبه‌روی کودک قرار می‌گیرد، حالت هیجان، ترس، ناراحتی و خوشحالی را تشخیص می­‌دهد. سپس با توجه به سناریوهای روانشناسانه‌ای که برای مایا نوشته شده مانند یک مربی با کودک صحبت و تعامل می­‌کند. این روبات می‌تواند حالت هیجانی چهره کودک را درک کند، برای مثال وقتی کودک ناراحت است، برای از بین بردن ناراحتی وی، شروع به بازی و صحبت با کودک می‌کند که این صحبت‌ها براساس علم روانشناسی است.


براساس یافته‌های تحقیقاتی، تأثیر روبات روی کودکان نسبت به یک مربی یا انسان بالغ بیشتر است. مایا زمان مصرف داروها و فعالیت‌های مورد نیاز را به کودک گوشزد می‌کند و در پروسه شیمی­‌درمانی مسئول پرت کردن حواس‌ کودک است. جالب این است که بازدهی روبات از پرستار و پزشک در پروسه شیمی‌درمانی بیشتر است.  در هنگام تزریق داروهای شیمی‌درمانی آزمایشی از کودکان گرفتیم و از آنها خواستیم میزان درد خود را از صفر تا 10 گزارش کنند. در جلسه بعد شیمی‌درمانی، یک هفته بعد، شیمی‌درمانی با حضور روبات مایا انجام شد و تا کودک سرگرم شود. مجدداً از کودکان خواسته شد که میزان درد خود را از صفر تا 10 گزارش کنند. بررسی‌ها نشان داد که  میزان درد کودکان در حضور روبات مایا 50 درصد کاهش پیدا کرده بود.


آنا: کاربرد این روبات برای بچه‌های اوتیسم چگونه است؟


رنجکار: مایا توانایی آموزش زبان نیز دارد. با توجه به تحقیقاتی که داشتیم متوجه شدیم کودکان اوتیسم حساس‌تر هستند و با حیوانات بیشتر از انسان‌ها ارتباط می‌­گیرند. 10 کلمه زبان را در قالب بازی ماروپله به کودکان آموزش دادیم، بازدهی آموزش روبات 40 درصد بیشتر از بازدهی مربی و معلم بود. بررسی نتایج پرسشنامه­‌ها نیز نشان می‌دهد که کودکان روبات را به معلم ترجیح می‌دهند.


آنا: هزینه تمام شده این روبات چقدر است؟


رنجکار: تنها برای قطعات نمونه اولیه، بدون در نظر گرفتن نیروی انسانی، 6 تا هفت میلیون تومان است. به‌طور کلی هزینه تمام‌شده در نمونه اولیه 14 تا 15 میلیون تومان بوده است، البته این هزینه در نمونه‌های بعدی که تیراژ بیشتر باشد، کمتر می­‌شود.


آنا: برای ساخت و طراحی این پروژه از سوی نهاد خاصی حمایت مالی شدید؟


رنجکار: در ابتدا به دلیل اینکه پایان‌نامه خودم بود، هزینه شخصی پرداختم اما بعدها علی مقدادی، عضو هیئت علمی دانشکده‌ مهندسی مکانیک دانشگاه شریف و خود دانشگاه شریف نیز کمک‌هایی کردند. پروین داداندیش، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران غرب، هم کمک‌های زیادی به ما کردند.


آنا: نمونه خارجی شبیه به روبات مایا وجود دارد؟


رنجکار: بله، نمونه‌ای در دانشگاه ام‌آی‌تی به شکل خرس ساخته شده اما هوش مصنوعی روبات مایا را ندارد. روبات این دانشگاه ثابت است و حرکتی ندارد و تنها  صحبت می‌کند.


آنا: مایا به شکل مهندسی معکوس ساخته شده است؟


رنجکار: خیر از صفر تا صد این محصول را خودمان ساخته‌ایم.


آنا: در مورد هوش مصنوعی روبات مایا توضیح می‌دهید؟


رامان رفعت‌نژاد: هدف از طراحی هوش مصنوعی روبات مایا این بود که بتواند بهترین تعامل را با کودکان داشته باشد. این سیستم هوش مصنوعی برای درک بهتر احساسات کودکان و تشخیص عکس‌العمل‌های آنها طراحی شد. براساس دیتاهایی دریافتی از آزمایش‌ها، این روبات قادر به تشخیص احساسات در 98 درصد مواقع است. روبات حالت ابرو، بینی و دهان کودک را می‌بیند که در تشخیص حالت چهره بسیار مهم است و می‌تواند هفت احساس را از روی صورت کودک تشخیص دهد.


با توجه به استقبال زیاد کودکان از این روبات، قصد داریم روی تنوع روبات مایا کار کنیم. برای مثال وقتی یک روز دیرتر به بیمارستان رفتیم، یکی از مادر یکی از کودکان به ما گفت که پسرش تمام دیروز را منتظر مایا بوده و گریه کرده است. در پروسه شیمی‌درمانی نیز یکی از مادران گفت که ای کاش زودتر این روبات به کار گرفته شود چراکه در هر جلسه به کودک 10 آمپول زده می‌شود و حضور روبات باعث حواس‌پرتی کودکان می‌شود و بهتر با پرستاران همکاری می‌کنند.


آنا: روبات مایا ثبت اختراع‌شده است؟


رنجکار: کارهایی انجام‌شده اما مشکل مالی داریم، ثبت بین‌اللملی 20 هزار دلار هزینه دارد. این روبات در مسابقه بین‌المللی روبات‌های اجتماعی اسپانیا 2019 رتبه دوم را کسب کرد و به ما توصیه شد که ثبت اختراع بین‌­المللی سریعاً انجام شود اما برای تأمین هزینه مشکل داریم. بله اسپانیا بالاترین جایزه را کسب کردیم.



از آنجایی که بخشی از کار در پارک علم و فناوری انجام می‌شود، برنامه داریم فعالیت‌مان را در قالب شرکت دانش‌بنیان ادامه دهیم اما ابتدا باید با شرکت‌­ها در مورد تجاری­‌سازی محصول صحبت کنیم.


آنا: تست‌های انجام شده در بیمارستان­‌ها باعث افزایش ارتقای سطح دانش روبات شده است؟


رفعت‌نژاد: در هوش مصنوعی ابتدا باید دیتا داشته باشیم تا کامپیوتر به‌تدریج آن را یاد بگیرد. با اجازه خانواده­‌ها از حالات مختلف چهره کودکان  فیلم گرفتیم، سپس آن را تبدیل به پایگاه اطلاعاتی کردیم تا هوشمندی دستگاه را افزایش دهیم. 


رنجکار: یکی از مشکلاتی که کودکان سرطانی با آن دست و پنجه نرم می‌کنند، ریزش موهای سر و ابرو است که تأثیر به‌سزایی در تشخیص حالت چهره دارد.  برای حل این مشکل باید راهی پیدا می‌کردیم تا قدرت و دقت تشخیص روبات بدون نیاز به حالت ابرو افزایش پیدا کند. برای مثال وقتی کودک عصبانی بود و رنگ صورتش قرمز شد، روبات تشخیص داد که کودک عصبانی است و این نکته تشخیص در روبات ذخیره شد.



یکی از مشکلاتی که کودکان سرطانی با آن دست و پنجه نرم می‌کنند، ریزش موهای سر و ابرو است که تأثیر به‌سزایی در تشخیص حالت چهره دارد.



آنا: روبات شما از طریق چه شبکه‌ای پشتیبانی می­‌شود؟ بسیاری از کشورها به سوی  اینترنت اشیا و اینترنت نسل پنجم می‌روند، برنامه‌ریزی در این زمینه کرده‌اید تا روبات مایا نیز همگام با این تکنولوژی‌ها پیش رود؟


رفعت نژاد: برنامه‌ریزی برای این کار نشده است. روبات مایا به‌عنوان شخص مستقل عمل می­‌کند، در اینترنت اشیا بحث کنترل از راه دور دستگاه‌ها مطرح است. در حال حاضر این روبات این امکانات را ندار، سعی در ارتقای روبات و پیشرفت آن داریم.


هدف این است که بتوان از این روبات در خانه هم استفاده شود تا کودکان مبتلا به سرطان یا هر بیماری دیگری که در مجبور هستند زمان زیادی را در خانه و بیمارستان بگذرانند، با مایا سرگرم شوند. این روبات می‌تواند آموزش‌های لازم را نیز به کودک بدهد.


رنجکار: کودکانی‌که در بیمارستان بستری می‌­شوند از آموزش مربی و معلم محروم هستند. برای مثال کودک 9 ساله‌ای می‌شناسم که به دلیل کمبود مربی و معلم در بیمارستان از درسش عقب افتاده و کلاس اول ابتدایی را می‌خواند. روبات مایا علاوه‌بر کاربرد پزشکی، قادر به آموزش زبان و ریاضی به کودکانی است که به دلیل بیماری قادر به حضور در مدرسه نیستند.


این روبات می‌تواند به عنوان معلم یا مربی مباحث ابتدایی را به کودک یاد دهد. با گسترش و ارتقای مایا می‌توان این روبات را برای یادگیری بهتر به مهدکودک‌ها و مدارس برد چراکه تأثیرگذاری روبات بر کودک بیشتر از مربی است. می‌توان از این روبات‌­ها به‌عنوان کمک­ مربی و کمک معلم استفاده کرد. چنین روبات‌هایی نمی‌توانند جای انسان را بگیرند اما می‌تواند کمک دست معلم در کلاس درس باشند.



آنا: آیا از این روبات می‌توان برای آموزش دروسی مثل ریاضی و علوم هم استفاده کرد؟


رنجکار: برای این امر نیاز است که به روبات تبلت و لپ‌تاپ متصل شود که تهیه هر کدام هزینه جداگانه‌ای دارد. اگر سفارشی داشته باشیم که روباتی با چنین امکاناتی بخواهد، می‌توان این قابلیت‌ها را به راحتی به آن استفاده کرد.


در نمایشگاه ایران در دانشگاه صنعتی شریف  شرکت کردیم که دانشگاه‌­های برتر ایران، لبنان و ترکیه در آن حضور داشتند. دو سال اخیر نیز در دانشگاه دستاوردهای پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی شرکت کردیم.


آنا: در کنار مشکلات مالی چه چالش‌های دیگری داشته‌اید؟


رفعت‌نژاد: بزرگ‌ترین مشکل ما هماهنگی با بیمارستان­‌ها بود که آشنایی زیادی با روبات ندارند و مایل به پذیرش نبودند اما بعد از انجام تست‌ها و دیدن روبات مایل به همکاری شدند.


رنجکار: ابتدا در هر بیمارستان چند جلسه تست روبات و تعاملش با کودکان گرفته می‌شد. مسئولان بیمارستان نیز بعد از دیدن استقبال کودکان مایل به ادامه همکاری می‌شدند. بیشتر به سراغ بیمارستان‌هایی رفتیم که مختص بیماران سرطانی باشد چراکه این روبات مختص بیماران سرطانی طراحی و ساخته شده است.


وقتی وارد بازار شویم مشکلات  شروع خواهد شد، این مشکلات می‌تواند در زمینه بازاریابی، معرفی، تبلیغات، ثبت شرکت و مواد اولیه باشد.


رفعت‌نژاد: ابتدا باید دریابیم که آیا جامعه­ پذیرنده این روبات­‌ها است یا خیر. مشکلات ما اساسی‌تر از سرمایه‌گذاری روی روبات است. هدف از ساخت این روبات کمک به کودکان بیمار است. 



آنا: در خصوص اسکلت و کاور روبات مایا توضیح دهید.


رنجکار: ساخت این روبات نخستین تجربه ما بود. در طراحی اسکلت داخلی جای موتور، اسپیکر و بوردها  در نرم‌افازر سالید ورک (SolidWorks) مشخص بود و روی آن کاوری از جنس پلاستیک گذاشتیم. صفر تا 100 ساخت اسکلت با پرینتر سه‌بعدی انجام شد و برای ساخت کاور پارچه‌ای نیز از یک عروسک‌ساز خواستیم که رویه‌ای با ابر و پارچه برای آن طراحی کند تا وقتی که کودک مایا را بغل می‌کند، حس نکند روبات در دست دارد. در آینده اگر تعداد روبات‌های تولیدی بالا برود به جای پرینت سه‌بعدی از روش قالب‌سازی استفاده می‌کنیم. ساخت اسکلت نمونه اولیه با پرینتر سه‌بعدی حدود 40 ساعت زمان برد اما برای تولید در تعداد بالا از روش قالب‌سازی استفاده می‌کنیم که سریع‌تر است.


آنا: در نمونه‌های آینده روبات مایا چه تغییراتی را خواهیم دید؟ این تغییرات روی وزن و اندازه روبات نیز تأثیر خواهد گذاشت؟


رنجکار: همانطور که گفتم برنامه این است که روی تنوع روبات کار کنیم. برای مثال کاور و سر فیل را از بدنه جدا کنیم و به جای آن سر و کاور سگ یا بره روی بدنه بگذاریم. از نظر وزنی تغییری نخواهد کرد. در حال حاضر پردازنده روبات مایا یک لپ‌تاپ است که خارج از آن قرار دارد، هدف این است که این پردازنده نیز درون روبات جای بگیرد که آن هم وزن زیادی ندارد در وزن نهایی مایا تفاوت چشمگیری ایجاد نخواهد کرد.


 نمونه‌ای از این روبات در ژاپن برای سالمندان ساخته شد که هوشمندی زیادی ندارد و تنها به‌عنوان هم­نشین  و حیوان خانگی استفاده می‌شود. استفاده از این روبات‌ها در مراکز مختلف مثل کهریزک می‌تواند مفید واقع شود با این حال تأمین بودجه در این مراکز دشوار است چراکه در تأمین نیازهای اولیه مثل دارو و تخت مانده‌اند. بیمارستان‌های دولتی مشکلات مالی زیادی دارند.



روبات مایا می‌تواند در مهدکودک‌ها، مدارس خصوص و خانه‌ها نیز خدمت‌رسانی کند.



در برخی موارد کودکان نیاز به بستری شدن داشتند اما بیمارستان تخت نداشته و مجبور بودند در نوبت بمانند تا تختی خالی شود. بنابراین نمی‌توان انتظار داشت که بودجه خرید روبات مایا را داشته باشند. از ابتدا برنامه داشتیم این روبات را در مکان‌های دولتی و محروم آزمایش کنیم چراکه این کودکانی نه در خانه و نه در بیمارستان امکانات و اسباب‌بازی‌های زیادی ندارند و واقعاً به تقویت روحیه نیاز دارند. با این حال روبات مایا می‌تواند در مهدکودک‌ها، مدارس خصوص و خانه‌ها نیز خدمت‌رسانی کند.


آنا: روبات مایا چه تأثیری بر روحیه کودکان داشت؟


رنجکار: برخی از کودکان به دلیل شدت بیماری یا جلوگیری از بیمار شدن مجبور هستند از صبح تا شب داخل اتاق بمانند که این امر باعث افسردگی می‌شود. از سوی دیگر اتاق بازی این بیمارستان‌ها بسیار کوچک است و کودکان با سرم و دستگاه می‌آمدند که باعث شلوغی بیشتر محیط می‌شد اما واقعا کودکان دوست داشتند که با روبات بازی کنند. یکی از مادران می‌گفت که فرزندش همیشه در پروسه درمان گریه می‌کرده اما حالا می‌پرسد کی زمان بازی با مایا می‌شود؟


 این روبات روی روحیه مادران نیز تأثیر گذاشته است. وقتی روحیه کودکان خوب شود، روحیه مادران نیز خودبه‌خود بهتر می‌شود. یکی از مادران می‌گفت که بعد از مدتی بچه‌ها از ما بدشان می‌آید چون فکر می‌کنند کار بدی انجام داده‌اند و به همین دلیل هر روز در بیمارستان می‌مانند و آمپول می‌زنند.




آنا: یکی از عللی که جوانان نخبه و خلاق از ایران می‌­روند بحث حمایت مالی است.باوجود این که در نمایشگاه‌های داخلی حضور داشتید اما سازمان‌های دولتی مانند سازمان بهزیستی یا وزارت بهداشت برای  همکاری یا عقد قرارداد با شما اقدامی نکردند. فکر می‌­کنید دلیل این بی‌توجهی مشکلات زیرساختی، کسری بودجه وپروتکل‌های درون سازمانی است؟


رفعت‌نژاد: نه تنها مردم بلکه ساختارهای اجتماعی نیز آمادگی پذیرش چنین تکنولوژی را ندارند. مشکلات حل‌نشده‌ای در جامعه وجود دارد که شرکت‌­ها حاضر نیستند برای حل آن بودجه­‌های عظیم بدهند،  بنابراین برای ساخت روباتی که می‌توان حال کودکان را خوب کند، هر کسی هزینه نمی‌کند.


رنجکار: روباتی که ساختیم  در مقایسه با روبات‌­های دیگر قیمت پایین‌تری دارد و با هزینه 10 تا 15 میلیون  تومانی می­توان آن را خریداری کرد. این در حالی است که بازدهی این روبات در مراکز آموزشی و بیمارستان­‌ها بیش­تر از این رقم است. این مراکز با کمبود شدید مربی مواجه هستند، حتی در مدارس نیز نیروی آموزش‌دیده کمی وجود دارد. هزینه‌ای که برای این روبات می‌شود به اندازه هزینه استخدام مربی جایگزین است.


مسئولان بیمارستان و سازمانی باید متقاعد شود که به وجود چنین روباتی نیاز است و می‌تواند از نظر روحی و آموزشی تأثیر به‌سزایی روی کودکان بگذارد. در برخی موارد کودکان دو تا سه سال در بیمارستان بوده‌اند و از مدرسه جا مانده‌اند، وجود روباتی مثل مایا می‌تواند کمک شایانی به این کودکان کند. برای بسیاری از افراد هنوز جا نیفتده است که اگر بیماری شاد باشد، روحیه‌ای بالا می‌رود و به خدمات درمانی کمتری نیاز پیدا می‌کند.


 بیمارستان علی‌­اصغر تنها یک روان‌پزشک در بخش کودکان دارد که با توجه به حجم بالای مراجعه‌کنندگان، نمی‌تواند پاسخگوی همه باشد. بیشتر کودکان سرطانی افسرده هستند، به دلیل این که مدت‌ زیادی را روی تخت می‌گذرانند، زخم بستر می‌گیرند و از مشکل کلیه هم رنج می‌برند. بنابراین روحیه شادی و بازی ندارند اما روبات مایا باعث ایجاد روحیه در آنها شده بود و کودکان دوست داشتند که برای بازی با آن به اتاق بازی بیایند.


آنا: امکان تغییر کاربری این روبات برای خدمت‌رسانی در شرایط دیگر نیز وجود دارد؟


رنجکار: بله، می‌­توان کارکرد روبات را تغییر داد تا متناسب با نیاز کاربر شود. برای مثال می‌توان آن را به شکل یک سگ درآورد تا همنشین فرد سالمند شود که این امر می‌تواند روحیه فرد را نیز افزایش دهد. ویژگی صحبت کردن تخیلی‌تر است و برای کودکان جذاب‌ به شمار می‌رود، بنابراین می‌توان این قابلیت را در روبات مخصوص سالمندان کنار گذاشت.


ابتدا باید محصول ثبت اختراع شود که این امر نزدیک به 10 ماه زمان می‌برد. وقتی‌که ثبت شد می‌توان برای دریافت بودجه و تخفیف اقدام کرد. طولانی بودن پروسه ثبت اختراع،  یک معضل به شمار می‌رود، داوری هفت تا هشت ماه طول می­‌کشد که زمان بسیاری است. برای مثال یکی از پروژه‌­ها اسفند سال گذشته در سامانه ثبت شده هنوز برای داوری آن اقدامی نشده است. 


 مرحله اول برا ثبت اختراع، ثبت‌نام در سایت و واردکردن اسم اشخاص و توضیحات است.  در مرحله داوری بررسی می‌شود که طرح نمونه مشابه داخلی نداشته یا جایی ثبت‌ نشده باشد.



رفعت نژاد: دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین در حوزه روباتیک بسیار فعال است. در تهران شمال هم سعی کردیم گروه روباتیک ایجاد کنیم و بودجه بگیریم اما بعد از مدتی به جایی نرسیدیم.


رنجکار: از آزمایشگاه دانشگاه شریف بازدید کردیم و کلی پروژه مختلف دیدیم اما در دانشگاه آزاد هیچ آزمایشگاه مختص روباتیک وجود ندارد. بعد از این موضوع صحبت‌هایی با خانم دادمنش و باشگاه پژوهشگران جوان شد تا آزمایشگاهی راه‌اندازی بشود و علاقه‌مندان بتوانند از امکانات آن استفاده کنند.


آنا: بسیاری دانشگاه شریف را دروازه­‌ای به غرب می‌­شناسند، نظر شما در این باره چیست؟


رنجکار: یکی از دلایلی که وارد این دانشگاه شدم، همین امر بود تا پروژه­‌ای باشد که بتوانم برای ادامه تحصیل در مقطع دکتری در دانشگاه‌های خارجی از آن استفاده کنم. بچه‌های دانشگاه شریف  از نظر علمی و تجربی در سطح بالایی هستند. بسیاری از دانشجویان در دانشگاه آزاد همتای بچه‌های شریف و یا بیشتر هستند اما امکاناتی مثل آزمایشگاه‌های تخصصی ندارد و یکدیگر را نیز نمی‌شناسند. در دانشگاه  شریف بچه‌ها دور هم جمع می­‌شوند ایده­‌ها را مطرح می‌­کنند و تا سرانجام آن می‌روند اما در دانشگاه آزاد نه انجمنی هست، نه آزمایشگاهی و نه حتی گروهی!


دانشجویان نمی‌­توانند ایده‌­های خودشان را مطرح کنند و به تولید محصول بپردازند. وقتی‌که بچه‌­ها در دانشگاه شریف که قطب روباتیک است دورهم جمع می‌­شوند مشکلات را بیان می‌­کنند و از یکدیگر ایده می­‌گیرند. من هم در همان‌جا ایده روبات مایا را گرفتم و همان‌جا هم گروه تشکیل دادیم. اگر چنین محیطی در دانشگاه آزاد باشد، می‌توان استفاده‌های بسیاری کرد.


رفعت‌نژاد: اگر اعضای هیئت‌ علمی روباتیک دانشگاه آزاد اسلامی دورهم جمع بشوند و برنامه­‌ای بریزند که زمینه کاری دانشجویان در ترم اول مشخص شود، خروجی خوبی خواهد داشت. 


رنجکار: دانشجوهای دانشگاه شریف از ترم موضوع اول پایان­‌نامه را مشخص می­‌کنند اما در دانشگاه آزاد بعد ترم چهار تازه به فکر پایان‌نامه و استاد می‌افتیم. دانشجویان شریف در طول سه ترم پروژه را انجام‌ می‌دهند و آماده دفاع می‌شوند. 


آنا: پیش‌بینی می‌کنید با تولید انبوه روبات مایا چه میزان اشتغال‌زایی شود؟


 رنجکار: از آنجایی که هنوز به این مرحله نرسیده، تخمینی نزده‌ایم اما اگر بخواهیم  خرید پرینترها، خیاطی و نیروی مهندسی که جذب می­‌شوند را در نظر بگیریم، مسلماً برای چند قشر اشتغال‌زایی می‌شود.


گفتگو از هانا حیدری و علیرضا باجلان


انتهای پیام/4021/


انتهای پیام/

ارسال نظر