بازگشت بورس به ریل رونق

سهامداران بورس طی سال‌های اخیر آنقدر از تحولات اقتصادی و نوسان‌های آن درس گرفته‌اند که دیگر براحتی تحت تأثیر اخبار صرف و جو روانی آن قرار نمی‌گیرند و تنها به تحولات عملی واکنش پایدار نشان می‌دهند. برهمین اساس آنها منتظرند تا بسته خروج از رکود از روی کاغذ به بخش تولید و بازار منتقل شود تا صنایعی که یک سرآنها در بورس است دوباره جان بگیرند و رنگ غالب بورس را سبز کنند. در همین زمینه دو سؤال اساسی را با کارشناسان بازار سرمایه در میان گذاشتیم. اینکه تأثیر بسته ضد رکود دولت بر این بازار چگونه خواهد بود و تصویب برجام که به لغو تحریم‌ها منجر می‌شود چه تأثیری براین بازار خواهد داشت.
رونق بازار سرمایه با شیب ملایم
ابوالفضل شهرآبادی، کارشناس بازار سرمایه درگفت‌و‌گو با «ایران» با اشاره به اینکه خروج از رکود بسیار سخت است، گفت: در مقایسه با کاهش نرخ تورم خروج از رکود مانند باتلاق است که برای خروج از آن تلاش چند برابری نیاز است. وی با بیان اینکه اگر بسته خروج از رکود درست اجرا شود می‌تواند برای بازار سرمایه نعمتی باشد، افزود: برای حمایت از تولید فقط نباید به پرداخت تسهیلات اکتفا کنیم چون این راه حلی کوتاه مدت است که مشکلات اساسی را حل نمی‌کند و آن مشکلات دوباره بروز می‌کند.
وی با بیان اینکه نباید با پرداخت تسهیلات انتظار معجزه برای حل مشکلات برخی صنایع داشته باشیم، افزود: افزایش تسهیلات مسکن نیز با توجه به قیمت آن در تهران اثرگذاری زیادی ندارد اما در سایر شهرها تأثیر آن بیشتر است. وی با اشاره به اجرای برجام در ماه‌های آینده گفت: اجرای برجام بر بانک و صنایعی مانند حمل و نقل و شرکت‌هایی که به مواد اولیه نیاز دارند اثر زیادی خواهد گذاشت. وی گفت: تأثیر برجام بر بازار سرمایه مثبت خواهد بود اما این اثرگذاری تند و سریع نیست بلکه با شیب ملایم خواهد بود.
بورس در انتظار رونق اقتصادی
حمید گلپاشا کارشناس بورس با تأکید بر اینکه بازار سرمایه به نقدینگی نیاز دارد به «ایران» گفت: به‌خاطر کمبود منابع فعلاً نقدینگی مورد انتظار بازار تأمین نخواهد شد به همین دلیل ریسک سرمایه‌گذاری در بورس بالا است و سرمایه‌گذاران ترجیح می‌دهند در بازارهای مطمئن‌تر سرمایه‌گذاری کنند. وی افزود: نرخ سود بالای بانکی دلیل دیگری برای خروج سرمایه‌ها از بورس است بنابراین کاهش نرخ سود بانکی تا 15 درصد می‌تواند بر ورود سرمایه‌ها به بورس کمک کند اما کاهش یکی دو درصدی بورس اثری بر بازار نخواهد داشت. گلپاشا خاطرنشان کرد: برای تأمین نقدینگی در بازار سرمایه باید رونق اقتصادی رخ دهد و برای رونق اقتصادی باید صنایع جان تازه‌ای بگیرند.
وی گفت: بسته جدید دولت ابتدا باید رونق در اقتصاد ایجاد کند و بعد از رونق اقتصاد در فاصله چند ماه آثار آن در بورس دیده می‌شود. در حال حاضر به‌خاطر رکود، قیمت برخی از سهام آنقدر بالاست که توجیه اقتصادی ندارد.
به گفته این کارشناس بازار سرمایه اگربرنامه‌های دولت در بسته خروج از رکود بدرستی اجرا شود و رونق اقتصادی کم کم به وجود آید بازار سرمایه نیز از آن تأثیر می‌گیرد. در حال حاضر بسیاری از شرکت‌ها و صنایع مانند پالایشگاه‌ها، فولاد و سنگ آهن به‌خاطر نرخ خوراک، نرخ سود، بهره مالکانه و نرخ فروش در بورس کالا مشکلاتی دارند که با تأمین نقدینگی و همراهی دولت با این شرکت‌ها مشکلات آنها کمتر می‌شود و سهام ارزش بیشتری پیدا می‌کند. وی گفت: بیشتر کارشناسان امیدوارند تا 6 ماه آینده و با اجرای برجام تمام بازارهای اقتصادی مانند مسکن، خودرو و... جان تازه‌ای بگیرند و روال عادی خود را داشته باشند.
افزایش افق زمانی تأمین مالی
محمود انصاری کارشناس بازار مالی و سرمایه نیز در گفت‌و‌گو با «ایران» با اشاره به بسته خروج از رکود گفت: بسته خروج از رکود یک محور اساسی دارد و آن تبدیل دیون دولت به ابزارهای مالی در بازار سرمایه است که در این فرآیند اوراق بدهی قابل خرید و فروش، به سرمایه‌گذاران فروخته می‌شود. وی افزود: اوراق قرضه اسنادی است که طبق آن صادرکننده اوراق به خریدار بدهکار می‌شود. این اسناد دارای سررسید بوده و مبلغ آن در زمان سررسید به‌وسیله صادرکننده پرداخت می‌شود. انتشار اوراق قرضه یکی از روش‌های تأمین مالی است.
به گفته انصاری کاهش نرخ سود بانکی همزمان با تبدیل بدهی‌های دولت به اوراق و فروش این اوراق به بخش خصوصی می‌تواند به رونق بازار سرمایه کمک کند اما برای اثر‌گذاری بیشتر کاهش نرخ سود باید افق زمانی سیستم تأمین مالی و بازپرداخت‌ها طولانی باشد چون در کوتاه مدت کاهش نرخ سود بر بازپرداخت‌ها اثر چندانی ندارد. انصاری همچنین با اشاره به اجرای برجام در ماه‌های آینده و اثر آن بر رونق بازار سرمایه نیز خاطرنشان کرد: آثار اجرای برجام به زمان زیادی نیاز دارد چون در ماه‌های گذشته میزان سرمایه‌گذاری در بازارهای مختلف کاهش یافته بنابراین برای مشاهده آثار مثبت اجرای برجام و افزایش سرمایه گذاری‌ها به زمان طولانی تری نیاز داریم. وی گفت: دولت با اجرای درست برنامه‌های اقتصادی می‌تواند وقفه به‌وجود آمده در سرمایه‌گذاری را به طور بهتری پوشش داده و آثار این وقفه را کاهش دهد؛ اگر بتوانیم شرایط اقتصادی را به زمان قبل از رکود برگردانیم قطعاً این موضوع بر بازار سرمایه اثرات مثبتی خواهد گذاشت.
نقدینگی نیاز نخست بازار سرمایه
حسین اسدی نیا، فعال بازار سرمایه در خصوص وضعیت بازار سرمایه در ماه‌های آینده و تأثیر بسته خروج از رکود و اجرای برجام بر این بازار به «ایران» گفت: برای اینکه بگوییم بازار سرمایه از رکود خارج و وارد رونق شده است حجم معاملات مورد نظر است. وی افزود: در 4 ماه گذشته در مجموع حجم معاملات بورس حدود 30 میلیارد تومان است و این نشان از کمبود شدید نقدینگی در بازار سرمایه است.
به گفته اسدی نیا گزارش مالی شرکت‌های بورس در 6 ماهه گذشته رکود سنگین حاکم بر این شرکت‌ها را نشان می‌دهد در حالی که ما در این مدت ورود پول‌های جدید به این بازار را مشاهده نکرده‌ایم و رکود بازار سرمایه ناشی از رکود اقتصادی است. وی خاطرنشان کرد: به‌خاطر رکود اقتصادی حاشیه سود و فروش شرکت‌های بورسی کم شده است بنابراین برای رونق این شرکت‌ها باید نقدینگی به آنها تزریق شود که تزریق نقدینگی با رونق اقتصادی ممکن می‌شود. وی تأکید کرد: تأمین نقدینگی در بسته خروج از رکود مطرح شده است اما اینکه این نقدینگی چگونه و از کجا قرار است تأمین شود فعلاً مشخص نیست.
این فعال بازار سرمایه افزود: برای خروج از رکود اقتصادی صنایع و بخش تولید باید تقویت شود و تمرکز حمایت فقط محدود به صنایع خاصی نباشد. وی گفت: سخنان اخیر رئیس جمهوری در خصوص حمایت از بازار سرمایه و رونمایی از بسته خروج از رکود، جو روانی مثبتی بر بورس ایجاد کرد و موجب روند صعودی شاخص‌ها شد اما برای رونق پایدار باید منتظر اجرای برجام در ماه‌های آینده باشیم.