آژانس انرژی اتمی مانع حضور ایران در دوره آموزش ایمنی هسته‌ای شد/ ورود جدی دانشگاه آزاد به تحقیقات علمی «پدافند پرتوی»

مسعود عبدالله‌زاده در گفتگو با خبرنگار حوزه امنیتی و دفاعی گروه سیاسی خبرگزاری آنا، درباره کارکرد و اهمیت پدافند پرتوی اظهار کرد: «پدافند پرتوی زیرمجموعه پدافند غیرعامل است و برای حفاظت از تأسیسات هسته‌ای فعالیت می‌کند».

وی افزود: «وقتی دشمن به‌صورت غیرمسلحانه به تأسیسات هسته‌ای سوءقصد کند یا حوادث طبیعی برای تأسیسات هسته‌ای رخ دهد، پدافند پرتوی مانع ایجاد بحران می‌شود یا از دامنه بحران می‌کاهد».

پدافند پرتوی در سال 1391 توسط سازمان پدافند غیرعامل تأسیس شد

جانشین سابق قرارگاه پدافند پرتوی با بیان اینکه کشور در صنعت هسته‌ای دارای جایگاه بالایی است، خاطرنشان کرد: «برای اینکه خطرات وارد به صنعت هسته‌ای کاهش پیدا کند باید تدابیری پیش، حین و پس از حادثه اندیشیده شود؛ بنابراین سازمان پدافند غیرعامل به‌عنوان متولی مقابله با حملات غیرمسلحانه قرارگاهی به‌نام قرارگاه پدافند پرتوی در سال 1391 تشکیل داد و این قرارگاه چندین سال است برای محافظت از تأسیسات هسته‌ای یا نحوه مواجهه با حوادث به‌وجود آمده در این تأسیسات فعالیت دارد».

فعالیت پدافند پرتوی در حوزه تأسیسات هسته‌ای

عبدالله‌زاده ادامه داد: «پدافند پرتوی برنامه‌ریزی، آموزش و دستورالعمل برای مقابله با خطرها ارائه می‌کند و به همین منظور برای ارتقای سطح آمادگی مردم و سازمان‌ها در مواجهه با حوادث عمدی یا غیرعمدی هسته‌ای، بارها رزمایش پدافند پرتوی در مناطقی که تأسیسات هسته‌ای فعال هستند، برگزار شده است».

وی افزود: «پدافند پرتوی ابتدا به دنبال این است تا مانع وقوع یک حادثه هسته‌ای شود، اما اگر حادثه‌ای هم رخ داد تلاش می‌کند تا از دامنه خطرات این حادثه بکاهد».

جایگاه بالای دانشگاه آزاد اسلامی در حوزه پدافند پرتوی

جانشین سابق قرارگاه پدافند پرتوی با بیان اینکه فناوری تأسیسات هسته‌ای در سطوح بالای فناوری‌های جهانی قرار می‌گیرند و طراحی و ساخت این فناوری نیازمند تخصص بوده و از پیچیدگی خاصی برخوردار است، یادآور شد: به‌طور معمولی بررسی اتفاقاتی که در این تأسیسات رخ می‌دهد نیازمند مباحث تخصصی و دانشگاهی است به همین جلوگیری یا کنترل حوادث در تأسیسات هسته‌ای بدون بهره‌گیری از دانشگاه‌های کشور امکان‌پذیر نیست».

عبدالله‌زاده ادامه داد: «اقداماتی که در چند سال گذشته در حوزه پدافند پرتوی انجام شده با همکاری دانشگاه‌ها بوده است. به‌عنوان مثال همکاری نزدیکی با دانشگاه‌ شهید بهشتی، دانشگاه امام حسین(ع)، دانشگاه صنعتی مالک اشتر و دانشگاه آزاد اسلامی در حوزه‌های علوم پدافند پرتوی وجود دارد».

وی افزود: «تعداد بسیار زیادی از مقالات ارائه‌شده به کنفرانس‌های برگزارشده توسط قرارگاه پدافند پرتوی، متعلق به اساتید و دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی است».

تخلف آژانس در برگزاری دوره‌های ایمنی هسته‌ای رآکتورها

این کارشناس مسائل هسته‌ای با بیان اینکه با کمک سازمان بین‌المللی انرژی اتمی و مرکز نظام ایمنی هسته‌ای کشور افراد منتخب برای گذراندن دوره‌های آموزش پدافند پرتوی به سایر کشورها اعزام می‌شوند تا از تجربیات موجود در جهان استفاده کنند، اظهار کرد: «اما در برخی موارد با وجود اینکه بودجه دوره‌های آموزشی توسط کشورها تأمین می‌شود و جمهوری اسلامی ایران هم حق خود را پرداخت کرده، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اجازه نداده‌ تا نماینده ایران در برخی دوره‌های آموزشی مانند دوره  «ایمنی هسته‌ای رآکتورها» شرکت کند».

عبدالله‌زاده ادامه داد: «باید تلاش کرد تا در حوزه پدافند پرتوی، متکی به علم و مهارت داخلی بود، اما این به معنای عدم استفاده از تجربیات سایر کشورها نیست».

مراحل آماده‌سازی عمومی در مواقع رخداد حوادث هسته‌ای

وی حفظ سلامت مردم را یکی از اهداف اصلی پدافند پرتوی عنوان کرد و گفت: «مردم باید در حوادث هسته‌ای ایمن بمانند؛ بنابراین ایمن‌سازی مراحل مختلفی دارد که مردم باید با این مراحل آشنا شوند. ضروری است که دوره‌های مختلف پدافند پرتوی را آموزش ببینند، با حوادث آشنا شوند و آماده نشان دادن واکنش باشند».

جانشین سابق قرارگاه پدافند پرتوی ادامه داد: در سال‌های گذشته در شهرهایی که تأسیسات هسته‌ای دایر هستند، قرارگاه پدافند پرتوی، رزمایش‌هایی را انجام داده که بخشی از این رزمایش‌ها به آموزش مردم و مسئولان محلی اختصاص یافت تا بتوانند پیش از رسیدن نیروهای امدادی به خودشان کمک کنند. آموزش مستمر مردم همیشه در دستورکار قرارگاه پدافند پرتوی قرار دارد، حتی در این خصوص کتاب‌هایی نوشته و فیلم‌هایی تولید شده است.

عبدالله‌زاده با اشاره به اینکه برای دانشگاهیان و اصحاب رسانه دوره‌های آموزش پدافند پرتوی برگزار شده است، خاطرنشان کرد: «در اردیبهشت ماه سال جاری برخی دانشگاهیان و اصحاب رسانه در رزمایشی مورد آموزش قرار گرفتند».

وی افزود: «حتی در یک اقدام، دوره خاص آموزشی برای خبرنگاران در تهران برگزار کردیم تا بدانند اگر یک حادثه هسته‌ای رخ داد، چطور و چگونه در یک شرایط خاص گزارش‌های خود را تهیه کنند که هم باعث اطلاع‌رسانی به مردم شوند و هم از طرفی رعب و وحشت در جامعه ایجاد نکنند».

ایجاد واحد دانشگاهی با عنوان پدافند پرتوی

جانشین سابق قرارگاه پدافند پرتوی با بیان اینکه واحدی به‌نام واحد پدافند پرتوی در برخی دانشگاه‌ها وجود دارد، بیان کرد: «در وزارت علوم کمیته‌ای به‌نام کمیته پدافند غیرعامل تشکیل شده که پدافند پرتوی بخشی از این کمیته محسوب می‌شود و یک نماینده از اساتید دانشگاهی موظف است موضوعات آموزشی و تحقیقاتی مرتبط با پدافند پرتوی در دانشگاه‌ها را پیگیری کند و گسترش دهد».

به گفته عبدالله‌زاده؛ همکاری قرارگاه پدافند پرتوی با دانشگاه‌های خیلی وقت است شروع شده، اما راه بسیار زیادی در حوزه پدافند پرتوی باقی مانده که باید با همکاری دانشگاه‌ها پیش برود.

وی تأکید کرد: «هرچند برجام به بخشی از تحقیقات صنعت هسته‌ای آسیب رساند اما در حال حاضر سرعت صنعت هسته‌ای شتاب گرفته است؛ بنابراین ناچار هستیم مراقب حوادث جانبی هسته‌ای شدن باشیم تا اگر حادثه‌ای رخ داد، از شدت حادثه کاسته شود؛ بنابراین از مسئولان مربوطه به‌خصوص مسئولان استانی تقاضا می‌شود همکاری خود را با قرارگاه پدافند پرتوی گسترش دهند».

گفتگو از سعید امینی

انتهای پیام/4079/