درمان سرطان روده با نانوداروی خوراکی توسط محققان دانشگاه علوم پزشکی تهران

به گزارش خبرگزاری آنا به نقل از روابط عمومی ستاد نانو، جم سیتابین یک داروی ضدسرطان محلول در آب است که تنها به شکل تزریقی در بازار دارو موجود بوده و شکل خوراکی ندارد. این دارو در درمان برخی سرطان‌ها از جمله سرطان روده مورد استفاده قرار می‌گیرد. با توجه به محلول بودن این دارو و اینکه از طریق حامل‌های موجود در سطح سلول برداشت می‌شود، میزان ورود آن به داخل سلول محدود است. در این طرح، سیستم نانوذره‌ای با کمک پلیمر کیتوسان طراحی شده که می‌تواند اثربخشی دارو را در از بین بردن سلول‌های سرطانی افزایش دهد.

دکتر حسنیه حسین زاده، فواید اصلی استفاده از نانوداروی طراحی شده را این‌گونه توضیح داد: «نانوذرات تهیه شده می‌توانند میزان داروی جم سیتابین مورد استفاده در درمان سرطان روده را کاهش دهند. لذا کاهش اثرات جانبی دارو و افزایش اثربخشی آن و کاهش هزینه مصرفی در درمان با دارو، از مزایای اصلی استفاده از نانوداروی پیشنهادی خواهد بود».

وی در ادامه افزود: «مزیت روش مورد استفاده، ساده بودن آن و عدم استفاده از حلال‌های آلی در تهیه نانوذرات است. علاوه بر این، تهیه شکل خوراکی از دارویی که تاکنون فقط به فرم تزریقی وجود داشته، از جهت سهولت استفاده و تجویز از اهمیت زیادی برخوردار است. این طرح می‌تواند در صنعت داروسازی برای تهیه فرمولاسیون‌های داروهایی در مقیاس نانو جهت دارورسانی به شکل خوراکی مورد استفاده قرار گیرد».

حامل‌های تهیه شده در این طرح ویژگی مخاط چسبی بالایی دارند. با توجه به اینکه در بخش‌های مختلفی از دستگاه گوارش، مثل روده، مقدار تولید موسین بالاست، این نانوذرات می‌توانند به عنوان یک سیستم کارا و مؤثر برای دارورسانی مستقیم به این نواحی مورد استفاده قرار گیرند.

به عبارت دیگر، نانوذرات کیتوسانی حاوی جم سیتابین، می‌توانند با موسین تولید شده توسط سلول‌های روده اتصال برقرار کرده و با غلظت زیادی در سطح سلول تجمع پیدا کنند. رها شدن آهسته جم سیتابین از نانوذرات چسبیده به سطح سلول باعث افزایش دسترسی ناقل غشایی نوکلئوزیدی به دارو و افزایش ورود دارو به سلول می‌شود.

به گفته حسین زاده، نانوذرات بدست آمده دارای ساختار کروی با اندازه 80 تا 170 نانومترند. از طرفی مطالعات برون تنی این نانوذرات بر روی رده سلولی سرطان روده انسانی HT29 نشان داده که نانوذرات تهیه شده در مقایسه با داروی جم سیتابین، کارایی بالاتری داشته و با دوز دارویی کمتر از آن، اثربخشی بالایی در مرگ سلول‌های سرطان روده نشان می‌دهند.

دکتر فاطمه اطیابی، دکتر سید ناصر استاد، اعضای هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران و دکتر حسنیه حسین زاده، دستیار گروه فارماسیوتیکس دانشکده داروسازی دانشگاه تهران در انجام این طرح همکاری داشته‌اند.