در «شب معماری» چه گذشت؟

به گزارش گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آنا؛ قاسمی در این برنامه با بیان اینکه قطعا معماری نیز همانند هر پدیده فرهنگی مشمول زمان می شود و اینگونه نیست که به یکباره بخواهیم معماری امروز شهر را تغییر دهیم و این مسئله امکان پذیر باشد، گفت: باید زمان زیادی بگذرد تا حال امروز معماری و در کل شهرهایمان در یک اتفاق درست، به جای درخوری که باید باشد، برسد و در این بین نیز عوامل مختلف اقتصادی، سیاسی و فرهنگی تاثیرگذار است.

وی اظهار داشت: ما باید فهم عمومی درست از معماری داشته باشیم بدان معنی که جامعه ما و تمام کسانی که در حوزه معماری و شهر فعالیت می کنند،  در وهله اول بدانند که اصلا معماری به چه معنا است و چه کارآیی خواهد داشت و این نکته مهمی است، قطعا برنامه هایی از این دست می تواند به فهم عمومی معماری کمک کند.

این طراح و ایده پرداز فرهنگی تصریح کرد: قدم اول این است که بایستی بدانیم از معماری چه می خواهیم؟  اگر امروز در شهر راه می رویم و با معماری موجود احساس غربت می کنیم، یکی از دلایلش این است که فهم درستی از معماری نداشته و اصلا نمی دانیم معماری باید چه کاری جدا از ساخت و ساز بناها انجام دهد.

 قاسمی با تاکید بر اینکه معماری 3 ساحت مختلف دارد، گفت: اولین ساحت معماری زمانی است که خودش در نقش راوی عمل می کند، ساحت دوم این است که معماری تجربه های زیستی و اندوخته شده را برای ما بازگو می کند و ساحت سوم نیز آن است که این حوزه در مقام یکی از شخصیت های حاضر در شهر و حتی در اندازه بزرگ تر یعنی کشور قرار می گیرد.

وی در ادامه افزود: گذشته به دلیل آن که گذشته است، قابل ارزش نیست اما ما امروزه با دانش زیست روبه رو هستیم که از گذشته  نشات می گیرد و این دانش در اصل پرده از رازهای گذشته بر می دارد. به طور مثال  طبق همین دانش متوجه می شویم که  ایران از گذشته با مشکل کم آبی روبه رو بوده اما شهرها با توجه به همین مشکل بنا شده اند، قطعا چگونگی انتقال این مفاهیم به انسان امروزی ماحصل همین قصه و روایت است.

این طراح و ایده پرداز فرهنگی بیان داشت: هدف اصلی معماری  ارتقای کیفیت زندگی و متوجه کردن انسان به محیط اطراف است، اما اگر امروزه در حوزه معماری دچار آشفتگی هستیم به دلیل این است که ما روایت از شهرها را به فراموشی سپرده ایم و اصلا نمی دانیم از معماری چه می خواهیم، قطعا زمانی که قصه گویی برای شهرها وجود ندارد، دست مدیران و دیگر ارکان شهری برای انجام اشتباهات باز است.

وی با تاکید بر اینکه امروزه نیز آثار معماری خوبی را نیز در اقصی نقاط کشور داریم که به دلیل محدود بودن شان چندان دیده نشده اند، تصریح کرد: در روایت  و قصه به ما یادآوری می شود که درجایی زندگی می کنیم که ویژگی های خاص به خودش را داشته است و باید معماری هایمان نیز متناسب با همین ویژگی های سرزمینی دنبال شود و از آنجایی که قاعده مان این است که هر چه را از جمله شادی و غم را مصرف کنیم، امروزه در حال مصرف شهرهایمان نیز هستیم.

قاسمی افزود: امیدواریم بتوانیم با تکرار روایت شهروندان، شهر را به سمتی سوق دهیم که معماران ما به این مسئله توجه کنند که وقتی به سراغ آنها می رویم، می خواهیم قصه و روایت های گذشته را مجددا بسازیم، البته قطعا قصه زمانی ارزشمند می شود که وجه اشتراکی بین شهروندان داشته باشد. به طور مثال امروز وقتی صحبت از خانه مادربزرگ می شود، همه افراد ذهنیتی از آن خانه ها دارند، اما امروزه هیچ کدام از بناهای ما باعث نمی شود که ذهنیتی ثابت از آن در ذهن ها شکل بگیرد.

 این طراح و ایده پرداز فرهنگی گفت: طبیعتا هیچ کدام از معماران، روانشناس و یا جامعه شناس نیستند اما هر حوزه کاری خود به این دو نیز توجه دارند؛ چرا که آنها روایتگر و راوی یک روایت از گذشته هستند که بدون توجه به حوزه جامعه شناسی و روانشناسی نمی توانند آن را دنبال کنند.

وی در پاسخ به این سوال که تا امروز چه اقدامی در حوزه معماری قصه گوی شهر در تهران انجام شده است، ادامه داد: در حال حاضر به همت شهرداری تهران و سازمان نوسازی و بهسازی خانه ای را در منطقه 11 مرمت کرده و به موزه ای تحت عنوان موزه خیابان ولیعصر تبدیل کرده ایم، موزه ای که مربوط به زمان حال است و افراد می توانند در آن روایت هایی از خیابان ولیعصر را بشنوند؛ هر چند که این موزه مربوط به گذشته دور نیست اما همین که  افراد خاطرات مختلف کسبه های این خیابان را بشنوند، دیگر به خیابان ولیعصر به مثابه یک خیابان خالی نگاه نمی کنند.

قاسمی تاکید کرد:  اگر شهر را همانند یک درام تصور کنیم قطعا در آن شخصیت های متفاوتی وجود دارند که هر کدام دیالوگ های خاص به خودشان را می گویند، آثار معماری نیز همانند همین شخصیت ها -هستند که هر کدام شان به اندازه سهم خود دیالوگی را در شهر بازگو می کنند و معماران باید بدانند که هر بنا چه دیالوگی دارد و چه تاثیری در شهر خواهد گذاشت.

 این طراح و ایده پرداز فرهنگی خاطر نشان کرد: قطعا تغییرات سریعی که در شهر ما رخ می دهد از عدم توجه به قصه و روایت نشات گرفته است، در حالی که اگر قصه به منصه ظهور برسد و از دل آن روایتگری بیرون بیاید، دیگر مردم اجازه نخواهند داد که چنین تغییراتی در دل شهر انجام شود.