جزئیاتی از 2 مقاله عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی تویسرکان

علی‌حسین احتشامی نویسنده این دو مقاله علمی در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری آنا در تویسرکان درباره مقاله آسیب‌شناسی تساهل و بررسی عواقب و خاستگاه‌های آن در فهم روایات تفسیری که در مجله علمی پژوهشی فصلنامه مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی پذیرش شده با بیان توضیحاتی در ارتباط با چکیده مقاله اظهار کرد: «شکی نیست که مهم‌ترین راه دستیابی به احکام و آموزه‌های دینی، بعد از قرآن کریم، سنت پیامبر و ائمه علیهم‌السلام بوده که توسط هزاران حدیث موجود در کتب متعدد روایی گزارش شده است.»

وی با تأکید بر اینکه با توجه به آسیب‌پذیر بودن احادیث، استفاده از این گنجینه پربها نیازمند طی مقدماتی است که شناسایی آفات و آسیب‌های فهم درست حدیث یکی از آنهاست، عنوان کرد: «بررسی آسیب‌ها و موانع فهم حدیث ضروری بوده و آفات فراوانی بر سر راه فهم صحیح حدیث قرار گرفته که می‌توان به آفات تساهل و ساده‌انگاری در فهم روایات که در روایات تفسیری نیز تسری یافته باشد. از آنجا که منابع مورد استفاده در این تحقیق؛ قرآن، و روایات و کتب تفسیری و حدیثی بوده از روش توصیفی _ تحلیلی استفاده شده است.»

بنا به گفته احتشامی از یافته‌های مهم این تحقیق اینکه دریافتیم که پیشوایان ما در احادیث خود، به‌گونه‌ای معانی قرآن را بازخوانی کرده‌اند که برخی از سخنانشان به‌سان آیات قرآن، چند لایه دارد. گاه گذر از لایه رویین و استخراج لایه‌های زیرین، نیاز به تأمّل و تتبّع فراوان دارد و تا این دو تحقّق نیابند، نمی‌توان به مقصود حقیقی معصوم دست‌یافت و نیز اینکه برخی احادیث اعتقادی مانند احادیث«طینت، سعادت، جبر و اختیار از مصادیق احادیث «صَعبٌ مُستصعَب» هستند و شرح آنها نیازمند صعود به قلّه درکی برتر از فهم عادی است.

عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تویسرکان با بیان اینکه این مقاله به بررسی یکی از آسیب‌های روایات یعنی تساهل پرداخته، خاطرنشان کرد: «در زمینـه تساهل در اخبار، کشف و شناسایی علل و عوامل پیدایش تساهل در روایات و نیز راه‌های حل و علاج آن مدنظر قرارگرفته و مورد توجه بوده است.»

احتشامی درباره مقاله دوم با عنوان روش تعامل علامه طباطبایی(ره) با روایات تفسیری نقل به معنی که در مجله علمی پژوهشی(فصلنامه مطالعات قرآنی) پذیرش شده نیز توضیحاتی را ارائه کرد و با بیان چکیده این مقاله ازجمله مباحثی که در علوم حدیثی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است، مطرح کرد: «موضوع نقل به معنای احادیث است که منظور از نقل به معنا، یعنی اینکه راوی معنایی را که معصوم(ع) با قالب الفاظی بیان کرده است را با الفاظی دیگر بیان کرد و معنا را برساند.»

وی اضافه کرد: «مقاله حاضر با تکیه بر آرای علامه طباطبایی به تبیین پدیده نقل به معنا و تأثیر آن در فهم آیات قرآن و روایات نبوی پرداخته و با دقت در نمونه‌هایی از روایات تفسیری آسیب‌دیده که در المیزان مورد نقد و بررسی قرار گرفته، شیوه علامه را در نقد این روایات،‌ معیارهای تشخیص آسیب و قضاوت نهایی ایشان درباره این روایات را بیان کرده است.»

استاد گروه قرآن و حدیث دانشگاه آزاد اسلامی واحد تویسرکان مطرح کرد: «به عقیده علامه(ره) یکی از عوامل پیدایش نقل به معنای بی‌ضابطه اجتهاد و بدفهمی راویان است. وی در مواردی که این پدیده باعث اختلاف بین روایات شده در صورت امکان نداشتن ترجیح بین روایات به جمع بین آنها یا بیان وجه مشترک آنها می‌پردازد و هرگاه نقل به معنا که منجر به تحریف روایات شود با دقتی کم‌نظیر، تحریف‌ها را بیان و رد می‌کند.»

احتشامی اظهار کرد: «علامه طباطبایی(ره) در المیزان با معیار قرآن، روایات، عقل و تاریخ به نقد و بررسی پدیده نقل به معنا در روایات پرداخته‌اند. یافته این پژوهش آن است که در این تفسیر، سه نوع نقل به معنا به کار رفته؛ تفاوت الفاظ بدون تغییر مفاهیم، تفاوت الفاظ همراه با تغییر مفاهیم، تفاوت در الفاظ همراه با تحریف مفاهیم، که به تفصیل بیان شده‌اند. روش این تحقیق توصیفی-تحلیلی با فن کتابخانه‌ای است.

انتهای پیام/4121/4062/