مهندسی ساخت و تولید، دروازه ورود به صنایع پیشگام

به گزارش خبرنگار خبرگزاری آنا از خمینی‌شهر، هنگام بررسی صنایع مختلف بدون استثنا نخستین بخش ابتدایی و کلیدی مربوط به قالبسازی، جوشکاری و ماشین‌کاری است. از آنجا که دانشگاه آزاد اسلامی واحد خمینی‌شهر از جمله دانشگاه‌های پیشرو در همکاری و ارتباط با صنعت است و دارای طرح‌های ابتکاری در حوزه مهندسی ساخت و تولید به‌ویژه در سال‌های اخیر بوده است، برآن شدیم تا با احسان میرمحمدصادقی عضو هیئت علمی گروه مهندسی ساخت و تولید دانشگاه آزاد اسلامی واحد خمینی‌شهر گفتگویی داشته باشیم و از وضعیت این رشته در صنایع داخلی و خارجی اطلاعاتی کسب کنیم.

آنا: مهندسی ساخت و تولید به‌صورت کلی چه زیرشاخه‌هایی دارد و در چه حیطه‌ای عمل می‌کند؟

میرمحمدصادقی: به‌طور کلی مهندسی ساخت و تولید شامل دو زیرشاخه قالبسازی و ماشین‌ابزار است. رشته مهندسی ساخت و تولید در اصل یکی از گرایش‌های رشته مهندسی مکانیک است که به‌منظور فراهم‌کردن ارتباط صحیح و دقیق بین بخش‌های طراحی و ساخت قطعات و تجهیزات تعریف شده است. به زبان ساده‌تر دانشجویان رشته مهندسی ساخت و تولید با بهره‌گیری از دروسی که هم جنبه طراحی داشته و هم جنبه ساخت دارد، می‌توانند یا خود دست به طراحی‌های مناسب‌تر و کارآمدتری بزنند که از نظر ساخت قابل اجراتر، کم‌هزینه‌تر و مفیدتر باشند یا به مهندس طراح مشاوره‌های مفیدی بدهند. از طرف دیگر یک مهندس ساخت و تولید می‌تواند بهترین، کارآمدترین و کم‌هزینه‌ترین روش ساخت قطعات و تجهیزات طراحی‌شده را ارائه کند و بر حسن اجرای مراحل ساخت نظارت کند.

آنا: به‌نظر می‌رسد این رشته با برخی از دیگر رشته‌های مهندسی مانند مهندسی متالورژی اشتراکاتی داشته باشد. به‌عنوان مثال عملیات حرارتی که زیرمجموعه مهندسی مواد است در مهندسی ساخت و تولید هم کاربرد دارد. در این زمینه توضیح بیشتری می‌دهید؟

میرمحمدصادقی: بله درست است. این رشته اشتراکات زیادی با رشته مهندسی متالورژی در زمینه ریخته‌گری، عملیات حرارتی، جوشکاری، تست‌های غیرمخرب و ... دارد به گونه‌ای که یک مهندس ساخت و تولید با گذراندن دروسی مانند اصول ریخته‌گری، تکنولوژی ریخته‌گری، قالب‌های ریخته‌گری و آهنگری، متالورژی، عملیات حرارتی، جوشکاری، تست‌های غیرمخرب و آزمایشگاه‌ها و کارگاه‌های آنها که دروس کاربردی و نیاز بازار کار و بخش صنعت هستند، می‌تواند تا حد زیادی نکات کاربردی مربوط به متالورژی را در انتخاب جنس، عملیات حرارتی و رصد تغییرات ساختار و خواص ماده در حین تولید قطعه به کار بگیرد.

از طرف دیگر شاخه قالبسازی رشته مهندسی ساخت و تولید نیز با شاخه شکل‌دهی رشته مهندسی متالورژی اشترکاتی دارد.

آنا: سال‌های قبل گرایش ساخت و تولید در کنار گرایش‌های جامدات و سیالات همگی زیرمجموعه مهندسی مکانیک بودند. آیا اکنون هم به همین صورت است یا در نحوه پذیرش تغییراتی ایجاد شده است؟

میرمحمدصادقی: بله همین‌طور است. گرایش ساخت و تولید به همراه گرایش‌های طراحی جامدات، سیالات و خودرو زیرمجموعه رشته مهندسی مکانیک بوده و هستند. در سال‌های قبل در انتخاب رشته گرایش مورد نظر نیز انتخاب می‌شد؛ ولی در سال‌های اخیر به دلیل تغییراتی که در سرفصل رشته مهندسی مکانیک توسط وزارت علوم داده شد، داوطلبان به هنگام ورود با عنوان رشته مهندسی مکانیک وارد دانشگاه شده و در سال‌های تحصیل در دانشگاه از 10 سبد تعداد 15 واحد دروس اختیاری انتخاب می‌کنند.

بین این سبدها سبد طراحی و جامدات، سیالات، خودرو و ساخت و تولید حضور دارند. با توجه به تعداد کم دروس قابل انتخاب (15 واحد) نمی‌توان سبدها را معادل گرایش‌های قبلی در نظر گرفت چون خود به خود تعداد زیادی از دروس گرایش‌های قبلی از جمله ساخت و تولید در سرفصل جدید یا حذف شده یا به دلیل محدودیت سقف انتخاب 15 واحد برای همه قابل گذراندن نیست. در یک کلام سرفصل جدید تخصص‌هایی مانند ساخت و تولید و خودرو را بسیار کمرنگ کرده است؛ بنابراین دانشگاه آزاد اسلامی خمینی‌شهر بر آن شد با بهره‌گیری از ظرفیت استادان، امکانات و تجهیزات آزمایشگاهی و کارگاهی خود در زمینه ساخت و تولید، شبیه دانشگاه‌هایی مانند صنعتی امیرکبیر، تبریز و صنعتی بابل اقدام به جذب دانشجو با عنوان مهندسی ساخت و تولید مورد تأیید وزارت علوم با سرفصل تخصصی کند.

آنا: دانشگاه آزاد اسلامی واحد خمینی‌شهر از سال‌های دور در زمینه مهندسی مکانیک و ساخت و تولید در سطح استان و کشور شناخته شده بوده است، درباره امتیازات این واحد دانشگاهی در این رشته توضیحاتی ارائه کنید.

میرمحمدصادقی: دانشگاه آزاد اسلامی واحد خمینی‌شهر به دلیل امکانات و تجهیزات آزمایشگاهی و کارگاهی قوی و همچنین کادر هیئت علمی و استادان مجرب در زمینه مهندسی مکانیک و ساخت و تولید مطرح است. پیشنهاد می‌کنم کسانی که قصد ادامه تحصیل در استان اصفهان را دارند، پیش از انتخاب رشته سری به این دانشگاه زده و با امکانات این دانشگاه در رشته ساخت و تولید و دیگر رشته ها آشنا شوند.

آنا: آزمایشگاه‌ها و کارگاه‌های تخصصی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خمینی‌شهر در زمینه مهندسی ساخت و تولید به چه صورتی است؟

میرمحمدصادقی: به جرئت می‌توان گفت از نظر امکانات و تجهیزات دانشگاه آزاد اسلامی واحد خمینی‌شهر ازجمله دانشگاه‌هایی است که در رشته ساخت و تولید دارای توان تجهیزاتی قوی هم برای آموزش و هم برای پژوهش به ویژه در سطح تحصیلات تکمیلی است به‌طوری که علاوه‌بر دانشجویان تحصیلات تکمیلی این دانشگاه، دانشجویان کارشناسی ارشد و دکتری دانشگاه‌های سراسری و دیگر واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی نیز از تجهیزات این دانشگاه استفاده می‌کنند.

آنا: وضعیت رشته ساخت و تولید در خارج از کشور چگونه است؟ آیا فارغ‌التحصیلان داخلی توانایی کار در صنایع بین‌المللی را دارند؟

میرمحمدصادقی: رشته ساخت و تولید در خارج از کشور به‌دلیل نیاز به دستیابی و پیاده‌سازی تکنولوژی از جمله رشته‌های پرکاربرد است. به‌عنوان مثال کشور آلمان یکی از کشورهایی است که در زمینه ساخت و تولید و به‌ویژه شاخه ماشین‌افزار و ماشین‌کاری، کارهای بسیاری کرده و از سردمداران این رشته در جهان است. صنعت این کشور گویای این ادعاست.

آنا: و سخن پایانی...

میرمحمدصادقی: در پایان به کسانی که قصد انتخاب رشته و ادامه تحصیل در دانشگاه را دارند توصیه می‌کنم بازدید یک‌روزه از دانشگاه آزاد اسلامی خمینی‌شهر، امکانات و تجهیزات آن به‌ویژه کارگاه‌ها و آزمایشگاه‌های مرتبط با رشته مهندسی ساخت و تولید داشته باشند و با استادان و کادر علمی آن آشنا شوند.

انتهای پیام/4103/