دانشگاهیان مسئله‌محوری را معنا بخشیدند/ تولید محصول دانش‌بنیان «کیتوزان» از ضایعات میگو
گروه استان‌های خبرگزاری آنا - حسین عقابی؛ میگو (Shrimp) گونه‌ای از سخت‌پوستان آبزی بوده که در بیشتر آب‌های جهان اعم از آب شور و شیرین پیدا شده و منبع غذایی برای موجودات دریایی است. میگو مقدار قابل توجهی املاح ضروری به‌ویژه آهن و فسفر دارد که برای کودکان در حال رشد و زنان باردار بسیار مفید بوده به همین دلیل در بسیاری از کشورها، مراکز پرورش آن راه‌اندازی شده است.
استفاده از میگو، ضایعات بسیاری ازجمله پوست را به‌همراه دارد که به همین منظور بسیاری از کشورها برای استفاده از این ضایعات راهکار‌هایی علمی ارائه کرده‌اند. تولید ماده‌ای به نام «کیتوزان» که پلیمری بیوزیستی و پرفروش‌ترین محصول سال 2015 بوده یکی از این موارد محسوب می‌شود که در صنایع غذایی، دارویی و بهداشتی و دارویی بسیار پرمصرف است.
تولید کیتوزان، این ماده باارزش در دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان هم مورد تحقیق قرار گرفته و در روندی علمی پژوهشی نمونه اولیه آن تولید شده است. این محصول با درصد خلوص بالا و قابل استفاده در صنایع دارویی یکی از محصولات دانش‌بنیان این واحد دانشگاهی است که با حمایت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری به تولید نیمه صنعتی رسیده و در حال تجاری‌شدن است.
خبرنگار خبرگزاری آنا به همین منظور با مازیار احمدی‌گلسفیدی معاون پژوهش و فناوری این واحد دانشگاهی، درباره ایده و طرح اولیه تولید کیتوزان، چگونگی روند تولید و وضعیت فعلی این محصول گفتگو کرده است.
احمدی‌گلسفیدی درباره جرقه اولیه ایده و طرح تولید کیتوزان اظهار می‌کند: «حدود سه سال قبل به‌دلیل تولید ضایعات بسیار پوست میگو در پرورشگاه خلیج گرگان، هسته فناور مستقر در مرکز رشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان نخستین بار این ایده را مطرح کرد.»
وی می‌گوید: «ضایعات پوست میگو، مشکلاتی را در صنعت ایجاد می‌کرد که باید دفن می‌شد، این شرکت پیشنهادی در این زمینه ارائه داد که می‌تواند این ضایعات را به ماده‌ای بسیار باارزش به نام کیتوزان تبدیل کند که در صنایع غذایی، دارویی و بهداشتی و دارویی بسیار پرمصرف است.»
معاون پژوهش و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان با بیان اینکه هسته فناور مرکز رشد این واحد دانشگاهی از استادان و دانشجویان تشکیل شده اضافه می‌کند: «در واقع وجود ضایعات پوست میگو، این فکر را در هسته فناور به‌وجود آورد که کار را به‌صورت جدی انجام دهند. ابتدا در دانشگاه در فضای کار عملیاتی گرفتند و کم‌کم فعالیت‌های آزمایشگاهی را بر روی ضایعات میگو انجام دادند و کار بر روی نمونه‌های فرآوری شده حدود سه سال طول کشید.»
احمدی‌گلسفیدی یادآور می‌شود: «این طرح به‌صورت ایده فناورانه از جانب استادان و دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی گرگان به‌عنوان تحقیقی مسئله‌محور در صنعت مطرح شد و از استادان در هسته فناور استفاده کردیم که این مسئله جامعه و صنعت را حل کنند.»
توجه معاون رئیس جمهوری به پروژه و کمک 200 میلیون تومان
وی عنوان می‌کند: «در طول مدت انجام آزمایش‌های هسته فناور این واحد دانشگاهی، توجه سورنا ستاری معاون علمی و فناوری رئیس جمهوری به این پروژه جلب و 200 میلیون تومان بلاعوض به آنها کمک شد که این حمایت مالی حتماً انجام شود.»
معاون پژوهش و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان می‌افزاید: «اکنون این طرح به‌صورت صنعت پایلوت یعنی به‌صورت سفارشی تولید فرآورده داشته و ضایعات پوست میگو تبدیل به ماده پرارزش کیتوزان که در صنایع دارویی، صنایع غذایی، صنایع آرایشی و ... استفاده دارد، می‌شود؛ البته به‌دلیل نبود سرمایه‌گذار هنوز تجاری‌سازی نشده است. سرمایه‌گذار باید چند میلیارد براساس برنامه کسب و کاری که وجود دارد، سرمایه‌گذاری کند تا این محصول تجاری‌سازی شود.»
احمدی‌گلسفیدی درباره نحوه توزیع این محصول بیان می‌کند: «این محصول به صورت فرآورده بسته‌بندی شده به‌صورت گرمی، نیم‌کیلویی و کیلویی و حتی به‌صورت فله هم قابل عرضه است. مجوزهای استاندارد، سازمان صنعت، معدن و تجارت، بهداشت و درمان یا همان غذا و دارو، اخذ شده است؛ اما هنوز تعدادی مجوز باقی مانده که اگر این مجوزها کامل شود، این محصول می‌تواند به بازار فروش راه پیدا کند.»
طرح اولیه حدود 400 تا 500 میلیون تومان هزینه داشت
وی درباره هزینه اولیه این طرح اظهار می‌کند: «طرح اولیه چیزی حدود 400 تا 500 میلیون تومان هزینه داشته که کاملاً توسط استادان و دانشجویان هسته فناور پرداخت شده و هیچ کمکی از سوی دانشگاه به آنها نشد. فقط از نظر امکانات آزمایشگاهی و فضای کارگاهی توانستیم به آنان کمک کرده و استقرار دهیم تا فضای کار و عملیاتی داشته باشند؛ اما با این‌حال آنان چون به کار خود اعتقاد و ایمان عملی داشتند، کارشان مورد توجه واقع شده و سرمایه‌گذار آمده و دانشگاه هم می‌تواند در آن درصدی سهام داشته باشد. این طرح تقریباً قطعی است و از یکی دو ماه آینده قرارداد آن منعقد خواهد شد.»
معاون پژوهش و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان در مورد تولید انبوه ماده کیتوزان می‌گوید: «با حضور حجت‌الاسلام سیدمهدی خاموشی رئیس سازمان اوقاف و امور خیریه در این واحد دانشگاهی و بازدید از طرح کیتوزان، وی تمایل خود را برای سرمایه‌گذاری در این طرح اعلام کرد و قرار شد هزینه راه‌اندازی این کسب و کار را که نزدیک به 4 تا 5 میلیارد تومان است، پرداخت کنند. قرار است سوله‌ای به وسعت تقریبی یک هزار متر‌مربع در داخل شهرک صنعتی از سوی اوقاف به‌منظور اجرای این طرح واگذار شود.»
احمدی‌گلسفیدی اظهار می‌کند: «در این قرارداد تجهیزات مورد نیاز این طرح طبق برنامه کسب و کار، وارد یا سفارش ساخت داده خواهد شد. بخشی از سرمایه‌ای که خود شرکت یا هسته فناور قرار است سرمایه‌گذاری کند را هم اوقاف می‌گذارد؛ اما بعد از آن از روی سود فروش به‌تدریج بازپرداخت خواهد شد. 51 درصد سهام متعلق به خود شرکت و 49 درصد سهام هم به سازمان اوقاف تعلق خواهد گرفت.»
وی اضافه می‌کند: «احتمال دارد تا دو سه ماه آینده این قرارداد نهایی شود؛ اما برای بهره‌برداری از طرح تولید کیتوزان، ابتدا باید کارخانه ساخته شود که حداقل برای آن 5 تا 6 ماه زمان نیاز است که تا آخر سال انجام خواهد شد.»
هر کیلو کیتوزان؛ 4 میلیون تومان
معاون پژوهش و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان عنوان می‌کند: «این محصول، استراتژیک و کشور به آن وابسته است و اکنون هر کیلو از آن نزدیک به 4 میلیون تومان توسط صنایع دارویی، غذایی، آرایشی و بهداشتی و ... خریداری می‌شود.»
وی با بیان اینکه ارزش افزوده این محصول به‌دلیل رایگان بودن مواد اولیه مورد نیاز فوق‌العاده بالاست، تصریح می‌کند: «مواد اولیه این محصول ضایعاتی است که باعث اذیت صنایع می‌شود و با توجه به اینکه صنعت میگو در استان گلستان وجود دارد، هزینه حمل و نقل آن هم به حداقل می‌رسد؛ بنابراین ارزش افزوده آن به‌قدری بالاست که در کمتر از یک سال هر نوع سرمایه‌گذاری را جواب داده و به نقطه سربه‌سر خواهد رسید و بیشتر باید در بحث بازار فروش کار و این محصول را جایگزین نمونه‌های مشابه خارجی کرد.»
احمدی‌گلسفیدی با بیان این مطلب که جامعه و بدنه دانشگاه تا پیش از این خیلی پذیرای موضوعات فناورانه نبود، می‌گوید: «سال‌های گذشته دانشگاه بیشتر آموزش‌محور و پژوهش‌محور بود و خیلی فناورانه و کارآفرین نبود؛ اما در یکی دو سال اخیر با منویات دکتر طهرانچی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی به این سمت پیش می‌‌روند که دانشگاه باید به حل مسائل و مشکلات صنعت و جامعه ورود کند. همین طرح سال 94 مطرح شد؛ اما کسی توجه نکرد؛ اما با رویکرد جدید وقتی مجدد این طرح مطرح شد مورد استقبال و توجه معاونت علمی و فناوری رئیس جمهور هم قرار گرفت.»
انتهای پیام/4121/4062/
انتهای پیام/