ارتباط میان سکته مغزی و ایدز چیست؟/ دوره نهان 25 ساله HIV نوع دوم!

 گروه دانشگاه خبرگزاری آنا- زهرا جعفری اردکان؛ سکته مغزی یا «brain stroke» اصطلاحی هولناک در دنیای پزشکی امروز است. سکته مغزی سومین عامل مرگ‌ومیر در جهان است  اما در ایران به عنوان دومین عامل مرگ‌ومیر  شناخته می‌شود.

سکته مغزی نوعی اختلال نورولوژیک (عصبی) ناگهانی است که می‌تواند عوامل مختلفی داشته باشد. اصلی‌ترین و مهم‌ترین علت آن عدم خون‌رسانی به ناحیه‌ای از مغز است که باعث می‌شود نورون‌ها (سلول‌های عصبی) عملکرد طبیعی خود را از دست بدهند.

سکته مغزی می‌تواند عوارض کوتاه و گذرا از جمله تاری دید و عوارض جدی مانند فلجی دائمی و مرگ را به دنبال داشته باشد. 83 درصد از موارد سکته مغزی در انسان از نوع انسداد عروق و 17 درصد در اثر پاره شدن شریان‌های تغذیه‌کننده مغزی است.

افزایش احتمال بروز سکته مغزی  به عوامل زیادی بستگی دارد که شامل  چاقی، مصرف بیش از حد نمک، سیگار کشیدن، آسیب به سد خونی مغزی، فشار خون بالا، نارسایی‌های قلبی، کم‌خونی داسی شکل و عفونت‌های ویروسی و باکتریایی خون مانند ویروس ایدز می‌شود.

ویروس HIV یک رترو ویروس (ویروس پسگرد؛ در سلول میزبان بازتولید می‌کند تا DNA خود را از روی ژنوم RNA) از جنس لنتی ویروس (لنتی در لاتین به معنی آرام و بطئی است که اشاره به نحوه رشد و تکثیر ویروس دارد) است که موجب بیماری آهسته و پیش‌رونده از عفونت HIV و  در نهایت سندرم ایدز می‌شود. این ویروس با حمله به نوعی از سلول‌های ایمنی آنها را تخریب کرده و منجر به نقص دستگاه ایمنی انسان می‌شود.

تاکنون دو گونه از بیماری ایدز شناسایی شده است: نوع اول که مهاجم‌تر و خطرناک‌تر است و دوره کمون آن از 6 ماه تا 10 سال است و نوع دوم که تهاجم کمتری دارد و میزان شیوع آن پایین‌تر است و دوره کمون آن می‌تواند تا 25 سال نیز طول بکشد.

براساس گزارش محققان گروه عفونت‌های مغزی انیستیتوی عفونت و بهداشت جهانی دانشگاه لیورپول در اکتبر سال 2012 در مجله نورولوژی «The Lancet»،  بیماری ایدز از طریق چندین مکانیسم می‌تواند باعث بروز سکته مغزی شود که شامل ایجاد عفونت‌های (خونی) فرصت‌طلب، واسکولوپاتی ( التهاب و تورم عروق)، کاردیو آمبولیسم (آمبولی قلبی یا لخته خون در قلب ) و کوآگولوپاتی (اختلال انعقاد خون) می‌شود.

واسکولوپاتی مرتبط با HIV تغییرات مختلف مغزی عروقی  ایجاد می‌کند که شامل تنگی عروق، تشکیل آنوریسم (برآمدگی و بیرون زندگی دیواره سرخرگ که اغلب در سرخرگ آئورت رخ می‌دهد)، واسکولیت(التهاب رگ)، تسریع در روند آترواسکلروزیس (تصلب شراین) می‌شود و حتی ممکن است به طور مستقیم یا غیرمستقیم توسط عفونت HIV ایجاد شود؛ اگرچه که مکانیسم‌های رخداد آن مورد بحث است.

HIV و عفونت‌های مرتبط با آن در التهاب مزمن نقش دارند. درمان‌های ضدویروسی ترکیبی (CART) در درمان این مورد مفید هستند؛ اما می‌توانند آتروژن باشند و خطر احتمال بروز سکته مغزی را افزایش می‌دهند.  با این حال در اغلب موارد سکته مغزی در بیماران مبتلا به ایدز می‌تواند تصادفی باشد. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت افرادی که مبتلا به ویروس ایدز هستند نسبت به سایرین بیشتر در خطر احتمال بروز سکته مغزی قرار دارند.

از سویی دوره کمون ایدز نوع دو ممکن است 25 سال طول کشیده و فرد از بیماری خود مطلع نباشد و از  سوی دیگر ایدز از عوامل افزایش احتمال ابتلا به سکته مغزی است لذا می‌توان نتیجه گرفت که ممکن است فردی در اثر ابتلا به ویروس ایدز سکته مغزی کرده و علت اصلی آن به دلیل دوره کمون طولانی هرگز مشخص نشود.

این تحقیق در  سال 2012 در مقاله‌ای با نام «عفونت HIV و سكته مغزی: چشم اندازهای فعلی و رویکردهای آینده»  در مجله «لانست نورول» منتشر شده است. لارا ای بنجامین نویسنده اصلی این مقاله، محقق گروه عفونت‌های مغزی انیستیتوی عفونت و بهداشت جهانی دانشگاه لیورپول است. 

انتهای پیام/4138/