طه هاشمی: متون مستحکم و غنی نمایشنامه‌خوانی شود/ حصار کشیدن دور فرهنگ فایده‌ای ندارد
به گزارش خبرنگار فرهنگی آنا، حجت الاسلام والمسلمین طه هاشمی معاون دانشجویی فرهنگی دانشگاه آزاد اسلامی در آیین اختتامیه سومین جشنواره نمایشنامه‌خوانی نیمکت به همت واحد تهران جنوب، ضمن عرض تسلیت به‌مناسبت حادثه دردناک منا و شهادت سردار همدانی گفت: «از نظر من راه سردار همدانی باید راه صلح و پایداری لقب گیرد، چراکه امروزه تمام دنیا تفکر متحجر داعش را خطر اول علیه جهان اسلام و بعد تمام دنیا می‌دانند؛ بنابراین طبیعی است که انسان‌های آزاده چون سردار همدانی علیه این تفکر بسیج می‌شوند.»
او با اشاره به این‌که دکتر میرزاده به‌دلیل سفر نتوانست در این مراسم حضور داشته باشد، در پاسخ به قطعه‌شعری که رضا رفیع در وصف دانشگاه در زمان پیش و پس از انقلاب اسلامی قرائت کرده بود، خاطرنشان کرد: «دانشگاه آزاد اسلامی ثمره یک فکر بلند بود که توسط آیت‌الله هاشمی رفسنجانی در بحبوحه جنگ و زمانی که تمرکز همه افکار بر روی جنگ و دفاع بود و افراد به بحث دولتی شدن توجه داشتند افتتاح شد. در بحبوحه تفکر دولتی شدن فرایند آموزشی، یک فکر بلند با آینده‌نگری، دانشگاه آزاد اسلامی را پیشنهاد داد و با تأیید امام مبلغ یک‌میلیون تومان نیز برای تأسیس آن کمک شد. این‌که امروزه از 10 میلیون فارغ‌التحصیل دانشگاه‌های کشور 5 میلیون فارغ‌التحصیل به دانشگاه آزاد اسلامی اختصاص دارد، ثمره همین فکر بلند است.»
از قدمت تاریخی در حوزه نمایش برخوردار هستیم
طه هاشمی در ادامه افزود: «در زمان شاه معمولاً تحصیلات دانشگاهی به افراد بسیار بااستعداد و قشر مرفه و ثروتمند محدود می‌شد، اما خوشبختانه امروزه شرایطی فراهم شده که همگان می‌توانند از آن بهره ببرند و این بزرگ‌ترین دستاورد فرهنگی و آموزشی است و جای تقدیر دارد.»
وی با اشاره به تاریخچه غنی هنر نمایش ایران، اظهار کرد: «اگرچه بیشتر نمایش‌های آیینی موردتوجه قرار می‌گرفته است اما ما از قدمت تاریخی در حوزه نمایش برخوردار هستیم و تقریباً همه نوع نمایشی در ایران وجود داشته است. من نمی‌دانم تعزیه از کجا اقتباس شده اما درهرصورت از هرجا اقتباس شده باشد نشانگر این است که توانسته در
لایه‌های مختلف اجتماعی به‌خصوص در قشر متوسط به پایین جایگاه ویژه‌ای پیدا کند.»
معاون دانشجویی فرهنگی دانشگاه آزاد اسلامی یکی از عوامل حفظ و تداوم نهضت عاشورا در ایران را وجود هنرهای نمایشی و تعزیه معرفی کرد و افزود: «ایرانیان همواره خواندن شاهنامه و داستان‌های رستم و سهراب و سوگ سیاوش را مطالعه می‌کردند اما این محدود به زمانی می‌شد که ارتباطات با دیگر فرهنگ‌ها بسیار کم بود. امروزه با وجود توسعه تکنولوژیک و ارتباطاتی باز رگه‌هایی از اصالت هنرهای نمایشی را می‌بینیم و هنوز هم خیلی از افراد برای دیدن چنین کارهای نمایشی حضور پیدا می‌کنند و از تماشای آثار فاخر بهره‌مند می‌شوند.»
او در ادامه سخنانش با اشاره به تماشای دوباره نمایش «سقراط» که چندی پیش به کارگردانی حمیدرضا نعیمی روی صحنه رفته بود گفت: «این اثر از غنای قابل‌توجهی برخوردار بود. از نظر من انعکاس و انتقال مضامین تاریخی به‌مراتب در این نوع هنرها نسبت به سینما که هنری یک‌طرفه است، تأثیر بسزاتری روی مخاطب دارد. شاید همین امر دلیل نامیدن هنر نمایش به‌عنوان هنر مادر باشد.»
معاون دانشجویی فرهنگی دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به این‌که در مناطق و اقلیم‌ها باتوجه به وجود خرده‌فرهنگ‌ها و حتی گویش‌های متفاوت، نوع ارائه و اجرای هنر نمایش با هم فرق دارد، تصریح کرد: «تعزیه و سبک اجرای نمایشی چون تعزیه در شهرهای مختلف کاملاً محسوس است و این نشانگر تأثیر مسائل اقلیمی و گویش روی محتوای مطلوب و شکل اجرایی آثار است.»
او گفت: «برنامه‌ای که امروز نیز به‌عنوان موضوع این جشنواره مطرح شده است یعنی نمایشنامه‌خوانی از نظر من موضوعی جدید است که ممکن است در دیگر کشورها از قدمت تاریخی برخوردار باشد. در این جشنواره این سومین بار است که به این مبحث پرداخته شده و اولین بار است که در سطح ملی به آن توجه می‌شود.»
هاشمی تأکید کرد: «فرهنگ‌هایی که به دلیل داشتن غنا و استحکام قابل‌توجه تبدیل به حوزه‌های تمدنی شده‌اند، فرهنگ‌هایی بودند که نسبت به دیگر فرهنگ‌ها انعطاف داشتند؛ یعنی به‌واسطه برقراری ارتباط میان فرهنگ یک کشور با فرهنگ‌های مجاور و دوردست‌ها نقطه‌قوت‌ها مورد الگوبرداری قرار گرفته است. گرفتن مؤلفه‌هایی که در دیگر فرهنگ‌ها است می‌تواند باعث رشد فرهنگ خودی شود. بنابراین حصار کشیدن نه‌تنها فایده‌ای ندارد بلکه تاریخ نشان داده فرهنگ‌هایی که نتوانسته‌اند با دیگر فرهنگ‌ها ارتباط درست برقرار کنند نابود شده‌اند؛ پس حتی اگر در نمایش‌ها اقتباس هم شده باشد به نظر من کار صحیحی بوده است.»
متأسفانه مذاق جوانان به‌سمت متون کم ارزش گرایش پیدا کرده است
هاشمی نیاز کم به لوازم برای اجرا را از ویژگی‌های نمایشنامه‌خوانی یاد کرد و در ادامه عنوان کرد: «طبق آنچه در اثر فعالیت در شبکه‌های اجتماعی رخ داده، متأسفانه مذاق تماشاگران و مخصوصاً جوانان به‌سمت متونی گرایش پیدا کرده که ارزش و اعتبار چندانی ندارد. متن نمایشی می‌تواند متنی سنگین و ارزشمند باشد و به زبان ساده ارائه شود درحالی‌که امروزه شاهد هستیم که از وزانت و سنگینی کار کاسته می‌شود.»
وی افزود: «خوشبختانه نمایشنامه‌خوانی می‌تواند به سمت متونی برود که از استحکام و ادبیات غنی برخوردار باشد لذا توصیه می‌کنم متونی که مبنا قرار می‌گیرد از استحکام لازم برخوردار باشند. چراکه می‌تواند ذائقه جامعه را به سمت ادبیات فاخر و بهره‌وری بیشتر سوق دهد.»
انتهای پیام/