به ادله کافی برای توطئه بودن حادثه منا نرسیده‌ایم/ شبه‌کودتایی در ساختار عربستان شکل گرفته است
به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری آنا، سیدمحمد حسینی مشاور معاون عربی - آفریقایی وزارت امور خارجه در نشست تخصصی بررسی راهکارهای حقوقی پیگیری فاجعه منا ضمن ابراز تأسف و عرض تسلیت به بازماندگان این حادثه اظهار کرد: رابطه بین ایران و عربستان به دلیل بروز حوادث و تغییرات شگرف در حوزه ژئوپلیتیک در منطقه رابطه خاصی محسوب می‌شود و البته تحولاتی که در سوریه و یمن اتفاق افتاد تاثیر شگرفی روی رابطه نه چندان حسنه ایران و عربستان گذاشت. همچنین علاوه بر تحول در منطقه امسال تحولاتی در درون عربستان نیز به وجود آمد. کسانی که با سابقه سیاسی عربستان آشنایی دارند می‌دانند از دوره سوم به بعد بنا بر آن شد تا بعد از ملک عبدالعزیز فرزندان ذکور او تا مادامی که زنده هستند در راس هرم باشند و امکان دستیابی سایر نواده‌ها در حوزه ردیف اول حکومت وجود نداشته باشد.
وی افزود: همه می‌دانند ملک عبدالعزیز 34 فرزند داشت که تعدادی از آنها شاه شدند و برخی دیگر فوت کردند اما با توجه به شرایط جدید در حوزه بین‌الملل و تغییرات داخلی عربستان و همچنین درخواست آمریکا برای به وجود آمدن تغییرات در ساختار قدرت هرم پادشاهی عربستان، این سیاست تغییر کرد و نسل جوانتر پادشاهی عربستان که از جهاتی خاص برای آمریکا اهمیت داشتند به لایه اول قدرت رسیدند.
حسینی با بیان اینکه نظام عربستان نظامی محافظه‌کار است و تغییرات در درون این نظام اساسا بطنی است اضافه کرد: تغییرات در ساختار سیاسی عربستان بسیار کند پیش می‌رود اما در زمان ملک سلمان این موضوع آهنگی سریع به خود گرفت. در گذشته ولیعهد از برادران شاه انتخاب می‌شد اما امروز ولیعهد برادرزاده شاه است و این اتفاقات در واقع شبه کودتایی در ساختار عربستان به حساب می‌آید. بحث جنگ در یمن اختلافات شدید را در بحث قدرت عربستان به وجود آورد و تاثیر خود را در رقابت‌های درون جناحی نشان داد.
مشاور معاون عربی- آفریقایی وزارت امور خارجه ادامه داد: کسانی که امسال در حج حضور داشتند اعلام کردند یک ناهماهنگی و نابه‌سامانی و عدم مدیریت متمرکز در حج دیده می‌شد. برخی اظهار داشتند امسال شرایط حج عادی نبود. استفاده از نیروهای کار آزموده در جنگ یمن و نبود آنها به هنگام انجام مناسک حج و استفاده از نیروهای نامناسب و اختلافاتی که بین محمدین اتفاق افتاد سلسله حادثه‌های جرثقیل و پس از آن را به وجود آورد.
وی با بیان اینکه وزارت خارجه ابعاد مختلف حادثه منا را که در دوم مهر اتفاق افتاد در حوزه‌های مختلف مورد بررسی قرار داده است، اضافه کرد: ادله‌ای وجود ندارد که بتوان گفت این حادثه ناشی از توطئه بوده است البته این موضوع نافی نیست و ممکن است در آینده ادله کافی به دست بیاید و توطئه بودن این حادثه ثابت شود.
سفیر سابق ایران در عربستان با بیان اینکه از ساعات اولیه این اتفاق امدادرسانی آنگونه که باید انجام نشد، عنوان کرد: مشخص نیست این موضوع تعمدی بوده است یا ناشی از اختلافات درونی یا شاید هم پای بی‌تجربگی وسط بوده است. البته بخشی به خونسردی سعودی‌ها بر می‌گردد چرا که آنها می‌گویند کسی که از دنیا رفته، رفته است و لازم نیست اقدام دیگری در خصوص او انجام شود. شاید اگر در ساعات اولیه به حادثه‌دیدگان کمک می‌شد عده کمتری قربانی می‌شدند. عربستان حتی به کشورهای دیگر اجازه امدادرسانی نداد، آنها تا چند روز امکان کمک بعثه‌های مختلف را بسته بودند.
حسینی در تشریح اقدامات وزارت خارجه در خصوص این حادثه گفت: وزارت امور خارجه در ساعات اولیه به محض اطلاع از این موضوع ستاد ویژه‌ای را با کمک سایر دستگاه‌ها تشکیل داد. اولویت ما در تشکیل این ستاد در وهله اول این بود که از تلف شدن تعداد بیشتری از قربانیان جلوگیری کنیم. ما در این راستا اقدامات موازی بسیاری را انجام دادیم و سریعا کاردار عربستان را احضار کردیم. کاردار عربستان چهار بار احضار شد که این در نوع خود بی‌سابقه بود. ما بنا داشتیم کنسولگری خود در عربستان را تقویت کنیم که البته سعودی‌ها زیر بار نمی‌رفتند. همکاری عربستان با ایران به شدت کم بود. قرار بود هیات عالی رتبه‌ای از طرف دولت جمهوری اسلامی ایران که در راس آن وزیر ارشاد و معاون کنسولگری بود به عربستان اعزام شوند که متاسفانه سعودی‌ها کارشکنی کردند و اجازه این اقدام را به ما ندادند.
وی در تشریح دیگر کارشکنی‌های آل سعود توضیح داد: در روزهای اول آمار دقیقی از جانباختگان و مفقودین اعلام نمی‌شد و آمارها تفاوت عجیبی داشت و هیچ اطلاعاتی از سرنوشت مفقودین وجود نداشت. اولویت این بود که وضعیت جانباختگان و مفقودین و همچنین تعداد آنها مشخص شود که در این راستا همه از جمله محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه تلاش کردند با فشار سیاسی در عربستان هر چه سریع‌تر اطلاعات لازم در این زمینه را به دست آورند.
حسینی با بیان اینکه از هر امکانی برای فشار آوردن به عربستان استفاده کردیم، تصریح کرد: در سفارت‌هایی که در کل دنیا داشتیم دفتر یادبودی را باز کردیم که این موضوع فشار سنگینی را بر عربستان وارد کرد به گونه‌ای که عربستان برای اولین بار نسبت به آن واکنش نشان داد. همچنین وزیر بهداشت به اتفاق معاون کنسولگری به عربستان سفر کرد و شرایط آنجا را مورد بررسی قرار داد. تنها کشوری که تا به امروز توانسته است اجساد خود را از عربستان تحویل بگیرد ایران است آن هم ناشی از پیگیری‌های مستمر و فشار مضاعف به عربستان بود. آل سعود می‌خواست اجساد ایرانی را مانند سایر کشورها در همانجا دفن کند اما وزارت خارجه با کمک سایر دستگاه‌ها تلاش گسترده‌ای انجام داد تا بتواند اجساد جانباختگان ایرانی را به کشور بازگرداند.
وی در خاتمه خاطرنشان کرد: شرایط سخت و پیچیده‌ای بود به خصوص که ما و عربستان با توجه به اختلافاتی که بین‌مان وجود دارد شرایط برایمان سخت‌تر بود اما اگر لطف الهی و همت دوستان نبود مسلما عمق فاجعه منا بیشتر حس می‌شد.
انتهای پیام/