با بیماری اوتیسم آشنا شوید

به گزارش گروه اجتماعی آنا به نقل از بنیاد امور بیماری‌های خاص، اوتیسم نوعی اختلال مغزی پیش رونده است. مبتلایان به اوتیسم با مشکلات متعددی در برقراری ارتباط میان فردی و تبادلات اجتماعی روبرو هستند و رفتار، علائق و فعالیت‌های نامتعارفی دارند. پزشکان، این نارسایی را به اصطلاح اختلال طیف اوتیسم (ASD) می‌نامند.

این اصطلاح چهار نوع از اختلال اوتیسم را در بر می‌گیرد. دو نوع اصلی اختلال اوتیسم عبارتند از اوتیسم کلاسیک و سندروم آسپرگر (نوعی اختلال زیستی - عصبی است که با تاخیر در انجام مهارت‌های حرکتی ظاهر می‌شود)، دو نوع نادر اختلال اوتیسم شامل سندروم رت و اختلال فروپاشنده دوران است.

سندروم رت، در اکثر مواقع دخترها را تحت تاثیر قرار می‌دهد و علاوه بر سایر علائم و نشانه‌های اوتیسم، ناتوانی در حرف زدن و راه رفتن نیز بروز می‌کنند اما اختلال فرو پاشنده دوران کودکی نوع حاد اوتیسم است. کودکان مبتلا به این نوع از اوتیسم با علایم شدیدتر مانند از بین رفتن مهارت‌های جسمی، زبانی و اجتماعی باید دست و پنجه نرم کنند. علائم اختلال فرو پاشنده دوران کودکی به طور کلی پیش از سه سالگی بروز می‌کنند. با این وجود، ابتلا به اوتیسم تنها نیمی از کودکان، پیش از ورود به کودکستان تشخیص داده می‌شود.

گفتنی است؛ جهش‌های ژنتیکی عامل بروز و ابتلا به سندروم رت هستند. عوامل بروز سایر انواع اوتیسم ناشناخته است. نتایج بررسی‌های متعدد، عواملی مانند وراثت، عفونت‌ها یا قرار گرفتن در معرض سموم شیمیایی، بروز اختلال یا آسیب‌های مغزی در درون رحم یا روزهای نخست تولد و بروز اختلال در پیام‌برهای شیمیایی درون مغز را در بروز این اختلال موثر می‌دانند.

هم چنین، نتیجه مطالعات گوناگون نشان داده‌اند که رابطه‌ای میان تزریق واکسن و ابتلا به اوتیسم وجود ندارد.

انواع اختلال اوتیسم به جزو سندروم رت در میان دختران و پسران به صورت یکسان بروز می‌کنند.

علائم و نشانه‌ها

نوزاد مبتلا به اوتیسم در بدو تولد طبیعی به نظر می‌رسد. علائم ممکن است در نخستین سال تولد نیز بروز کنند. اما والدین تا سه سالگی کودکان از ابتلا فرزندشان به این اختلال آگاه نمی‌شوند. نوزادانی که از اختلال طیف اوتیسم رنج می‌برند ممکن است علائم زیر را بروز دهند:

- در برابر لمس کردن پاسخ غیر طبیعی نشان دهند

- احتمال دارد رشد رفتارها در سال نخست تولد نمایان نشوند. به عنوان مثال:

- لبخند زدن بلافاصله پس از شنیدن صدای مادر

- تلاش برای به زبان آوردن کلمات تک سیلابی

- ناتوانی در حفظ ارتباط چشمی

- ناتوانی در تشخیص والدین از سایر افراد

- بی‌علاقگی نسبت به دیگران

- علائم از خفیف تا شدید متغییر است

- اختلال حرف زدن - کودک مبتلا به اختلال طیف اوتیسم ممکن است علایم زیر را بروز دهد:

- ممکن است زیاد حرف نزند یا ساکت باشد

- وقتی کودک حرف می‌زند، حرف ها ممکن است تکرار حرف‌های دیگران باشد

- الگوهای حرف زدن ممکن است تغییر کنند

- کودک به جای گفتن «من ساندویچ می‌خواهم» ممکن است بگوید «شما ساندویچ می‌خوای؟»

- رفتارهای تکراری - کودک مبتلا به اختلال طیف اوتیسم ممکن است رفتارهای تکراری زیر را بکند:

- تکرار جمله یا حرکتی خاص

- دست زدن، مکیدن انگشتان و ...

- رفتارهای ناهنجار - کودک مبتلا به اختلال طیف اوتیسم ممکن است رفتارهای ناهنجار زیر را بکند:

- گسترش رفتارهای وسواس گونه

- انتخاب راهی مشخص برای رفت و آمد به مدرسه

- چرخش به اطراف پیش از ورود به اتاق

- بیش فعالی، پرخاشگری و ...

- آسیب زدن به خود

تشخیص

پزشک متخصص با استفاده از علایم و نشانه‌های زیر ابتلا به اختلال اوتیسم را تشخیص می‌دهد:

- طولانی مدت شدن فرآیند رشد

- نظارت بر رفتارهای فرزند (در تنهایی و جمع)

ارزیابی نتایج آزمون هایی که فرزندتان در آنها شرکت کرده:

- مهارت‌های زبانی

- هماهنگی حرکتی

- شنوایی

در برخی از موارد، آزمون ها برای تشخیص بروز سایر بیماری ها نیز انجام می‌شوند.

زمان ابتلا

مبتلایان باید در طول زندگی با این اختلال دست و پنجه نرم کنند.

پیشگیری

عوامل بروز اختلال طیف اوتیسم ناشناخته است و روشی برای پیشگیری از بروز آن کشف نشده است.

درمان

هنوز درمان ویژه ای برای اختلال اوتیسم معرفی نشده است. با این وجود، علایم و نشانه‌هایی که در کودکان بروز می‌کند را با استفاده از درمان های تهاجمی می‌توان کنترل کرد. درمان‌ها عبارتند از: آموزش، مدیریت رفتار و دارو درمانی

آموزش

مربی، برنامه ویژه ای برای آموختن روش های کنترل مشکلات به کودک طراحی و اجرا می کنند. این برنامه به طور کلی حاوی سر فصل های زیر است:

- گفتار درمانی

- آموزش مهارت های اجتماعی و زندگی

مدیریت رفتار

هدف مدیریت رفتار، کاهش رفتارهای نامناسب و افزایش رفتارهای مناسب است. استراتژی‌های اصلاح رفتار عبارتند از: افزایش رفتارهای مناسب و مداخلات جامع رفتاری

تحلیل رفتار کاربردی، آموزش روش های تقویت مهارت‌های خاص است.

داروها

داروی خاصی برای درمان علایم و نشانه های اختلال اوتیسم وجود ندارد. داروهایی که ممکن است پزشکان با هدف کنترل علایم تجویز کنند، عبارتند از:

- داروهای آنتی سایکوتیک ( ضد روان پریشی ) با هدف کاهش تحریک‌پذیری، پرخاشگری، تجاوز کردن به حریم دیگران و رفتارهای تکراری. مصرف این داروها عوارض جانبی به همراه دارند.

- داروهای ضد افسردگی با هدف درمان افسردگی و رفتارهای تکراری

- داروهای ضد اضطراب برای کاهش میزان رفتارهای اضطرابی

- داروهای تحریک کننده سیستم اعصاب مرکزی بدن برای درمان بیش فعالی و رفتارهای تکانشی

طب مکمل

برخی از افراد معتقدند با تغییر رژیم غذایی، مصرف داروهای گیاهی و ... می توان به کودکان اوتیسمی کمک کرد. کارشناسان معتقدند شواهد و قراین کافی برای تایید این نوع از درمان ها به دست نیامده است. برخی از این گونه درمان ها می توانند عوارض جانبی خطرناکی داشته باشند. پیش از استفاده از طب مکمل بهتر است با پزشک تان مشورت کنید.

برقراری ارتباط با پزشک متخصص

اگر در فرزندتان موارد زیر را مشاهده کردید با پزشک تماس بگیرید:

- تلاش نکردن برای برقراری ارتباط با افراد

- تکرار حروف یا کاری خاص

- بازی نکردن با سایر کودکان

- تلاش برای آسیب زدن به خود

تشخیص

بروز رفتارهای دشوار در کودکانی که از اوتیسم رنج می‌برند در فاصله شش تا 10 سالگی کاهش می‌یابند. مشکلات ممکن است در سال‌های جوانی و بزرگسالی تشدید شوند. آنها دوباره در میان و کهنسالی آرام می‌شوند. تعدادی از کودکانی که از اوتیسم رنج می‌برند به تنهایی م‌ توانند زندگی کنند و برخی از مبتلایان نیز تلاش می‌کنند تا رفتارها، ارتباطات و تعاملات اجتماعی عادی داشته باشند. متخصصان معتقدند، تشخیص و درمان زود هنگام اختلال طیف اوتیسم نتایج مثبتی به همراه دارد. میزان امید به زندگی مبتلایان به اوتیسم با تندرستی بدن شان ارتباط دارد.