پاسخ به 2 ابهام در خصوص حمله به شاهرگ اقتصادی عربستان/ عوامل نفوذی یمن چه کسانی هستند؟

گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا- مجتبی اسماعیلی: ساعاتی پس از حمله پهپادی گسترده انصارالله به دو مجتمع نفتی «بقيق» و «خريص» وابسته به شرکت آرامکو، یحیی سریع سخنگوی ارتش و کمیته‌های مردمی یمن بیانیه‌ای صادر و در آن علاوه بر بیان جزئیات عملیات «توازن بازدارنده ۲»، از همکاری‌ اطلاعاتی برخی آزادگان از داخل عربستان قدردانی کرد.

وی با بیان اینکه عملیات پهپادی مذکور یکی از بزرگ‌ترین عملیات‌های نیروهای یمنی در عمق خاک عربستان بود، گفت: تا زمانی که حمله و محاصره ادامه داشته باشد، وعده می‌دهیم که عملیات‌های آینده به عمق خاک عربستان بیشتر، گسترده‌تر و دردآورتر باشد. 

اهمیت حمله به مجتمع نفتی «بقیق» آرامکو

برای اینکه بدانیم این حمله تا چه اندازه راهبردی و مهم است باید این نکته را بیان کرد که سکوی نفتی بقیق در منطقه «الشرقیه» عربستان یکی از سکوهای نفتی مهم شرکت آرامکو در کل شبه‌جزیره عربستان به‌ شمار می‌رود. این مجتمع همچنین یکی از سه منطقه عملیاتی اصلی پالایش نفت خام و تولید گاز مایع (LPG) شرکت آرامکوست.

طبق اطلاعاتی که شرکت آرامکو در پایگاه اینترنتی خود قرار داده، مجتمع نفتی بقیق قرار بود در آغاز سال 2020 میلادی به عنوان یکی از قطب‌های پالایش هیدروکربن جهان شناخته شود. از نظر جغرافیایی مجتمع نفتی بقیق در استان بقیق، واقع در شرق ریاض قرار دارد و یکی از شهرهای استان شیعه‌نشین الشرقیه به شمار می‌رود. 

یک عملیات غافلگیرکننده و پاسخ به چند ابهام

عملیاتی که به تعبیر کارشناسان منطقه‌ای و جهانی زدن شاهرگ اقتصادی پادشاه عربستان به شمار می‌رود، توانسته است اقتصاد وابسته به دلارهای کثیف نفتی عربستان را تا حد زیادی فلج کند و به تعبیر شرکت «انرژی اسپکتز» (Energy Aspects) انگلستان، عربستان را از کشور تولیدکننده عمده نفت به کشور خریدار عمده نفت تبدیل کرده است. این حمله در بطن خود ابهاماتی دارد که پاسخ به آنها می‌تواند گِره از مجهولات این حمله گسترده باز کند.

یکی از ابهامات موجود این است که پهپادها از کجا برخاسته‌ و چگونه توانسته‌اند با دقتی بالا 19 نقطه حساس نفتی شرکت آرامکو در شرق عربستان را هدف قرار دهند. نکته  اینجاست که چند صد کیلومتر میان مرز یمن با عربستان تا منطقه محل حمله وجود دارد و طبعاً مشکلاتی همچون سوخت‌رسانی و ... به وجود می‌آید. 

برای این‌گونه حملات دو بُعد اطلاعاتی و عملیاتی وجود دارد که در بخش اطلاعاتی، انصارالله می‌توانسته اطلاعات خود را به وسیله پرواز پهپادها دریافت کند یا اینکه عوامل نفوذی خود در داخل خاک عربستان را برای اخذ اطلاعات گسیل دارد. در این زمینه همان‌گونه که یحیی سریع به صورت گذرا به آن پرداخت، احتمال می‌رود عوامل داخلی عربستان به کمک انصارالله شتافته و اطلاعات طبقه‌بندی شده را به دست آنها رسانده باشند. این در حالی است که احتمال پرواز پهپادهای شناسایی با توجه به اینکه اطراف مجتمع نفتی به وسیله رادارهای پیشرفته آمریکایی حراست و نظارت می‌شود بسیار ضعیف است. 

اما عوامل داخلی عربستان چه کسانی هستند؟ برای پاسخ به این سؤال گمانه‌زنی محتمل این است که اطلاعات، موقعیت دقیق و مختصات جغرافیایی سکوهای نفتی نخست، به وسیله کارمندان نفوذی شرکت بقیق و دوم، به وسیله ردیابی ماهواره‌ای به دست نیروهای انصارالله رسیده باشد. طبق اطلاعات شرکت آرامکو، این مجتمع نفتی قریب به 12 هزار نیرو در سطوح مختلف دارد و عمده نیروهایش را با توجه به موقعیت مکانی، از مناطق شیعه‌نشین استان الشرقیه استخدام کرده است. همچنین طبق اطلاعات رسمی منتشر شده در پایگاه اینترنتی استان الشرقیه، این استان 70 هزار جمعیت دارد که بیشتر ساکنان آن محلی هستند و این موضوع در کنار موقعیت ساحلی آن، باعث شده است تا در حوزه عمرانی پیشرفت‌های چشمگیری داشته باشد.

مردم قطیف و شیعه‌نشینان شرق عربستان دل خوشی از حکومت آل سعود ندارند و بارها در اعتراض به جنایت‌های ائتلاف عربی به سرکردگی عربستان در یمن، تظاهرات برپا کرده‌اند. خفقان حاکم بر آن منطقه، استفاده از زور و خشونت و دیکتاتوری آل سعود شیعیان منطقه را به خشم آورده است و آنها از هرگونه کمک به تضعیف و سرنگونی پادشاهی عربستان دریغ نمی‌کنند و این طور که از قرائن بر می‌آید، کمک به انصارالله را نوعی حمله به پادشاهی عربستان قلمداد کرده‌اند.

حمله پهپادی چگونه انجام شد؟

در حوزه عملیاتی ابهامی که وجود دارد این است که پهپادها از چه نقطه‌ای برخاسته‌اند و عملیات پهپادی آن هم با 10 فروند پهپاد چگونه انجام شد، به نحوی که سامانه‌های دفاعی آمریکایی قادر به تشخیص و مقابله با آن نبودند؟

یک منبع آگاه نظامی به خبرنگار حوزه غرب آسیا و محور مقاومت گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا خبر داد که سامانه‌های پیشرفته و مدرن آمریکا که عربستان آنها را با صرف صدها میلیارد دلار خریداری کرده است، برای تشخیص، ره‌گیری و مقابله با موشک‌های پیشرفته کروز است و تنها می‌توانند موشک‌ها و پهپادهایی را شناسایی و ردگیری کنند که قابلیت ارسال سیگنال مشخص داشته باشند؛ طبعاً پهپادهای یمنی که تنها قابلیت پیشرفته آن، دوربین 360 درجه برای رصد و ذخیره تصاویر است، در حیطه ردیابی این سامانه‌ها قرار نمی‌گیرند و این یعنی وجود یک نقطه ضعف امنیتی بزرگ در سامانه‌های دفاعی آمریکا.

موضوع بعد اینکه بیشتر حملات پهپادی انصارالله در موقعیت‌های مکانی بیش از 100 کیلومتر در عمق خاک عربستان، ازجمله حمله پهپادی به فرودگاه بین‌المللی ملک خالد واقع در 35 کیلومتری شمال ریاض در شب انجام شده است تا قابلیت ره‌گیری و دید مستقیم نداشته باشند. 

البته گزینه محتمل دیگری نیز وجود دارد و آن این است که شیعیان منطقه الشرقیه حمله پهپادی را با دستور یمن انجام داده باشند که این گزینه به دلیل ضعف شیعیان منطقه شرقی عربستان در حوزه نظامی، احتمال کمتری دارد.

احتمال تشکیل ائتلاف نفتی از سوی عربستان 

آمریکا و ارتجاع منطقه و در رأس آنها عربستان همچنان از ناکامی‌های مداوم در پرونده‌های مختلف سیاسی، نظامی و امنیتی در منطقه درس نگرفته‌اند و با تداوم رفتارهای غیر متعارف، به دنبال توجیه اشتباهات و خطاهای راهبردی خود با بهره‌گیری از هیاهوهای بی‌ثمر رسانه‌ای و اتهام‌زنی بی‌سند به کشورهای مستقل همچون ایران و عراق هستند؛ چه اینکه پس از حمله انصارالله به شرق عربستان و مجتمع نفتی آرامکو، مایک پمپئو وزیر امور خارجه آمریکا برای اینکه انگشت اتهام این حمله متوجه ضعف مفرط سامانه‌های راداری آمریکا و پدافند هوایی عربستان نشود، ادعا کرد که ایران در این حملات دست داشته و حتی دامنه توهمات خود را گسترش داد و گفت که این حملات از خاک عراق انجام شده است! 

با توجه به رفتار آمریکا و شرکایش در تشکیل ائتلاف‌های خودخوانده و البته شکست‌خورده، پیش‌بینی می‌شود که عربستان، امارات و بحرین در معیت برخی کشورهای کم‌حاشیه‌تر مثل کویت، اردن و مصر، دست به تشکیل ائتلافی برای حفاظت از منابع انرژی خود در مقابل حملات بزنند. این در حالی است که مروری بر فرجام شکست‌خورده ناتوی عربی و ائتلاف دریایی آمریکا برای به اصطلاح حفاظت از نفتکش‌ها، نشان می‌دهد که سرانجام ائتلاف احتمالی آل سعود نیز سرنوشتی بهتر از نمونه‌های گذشته آن ندارد. 

دریوزگی برای یک مشت دلار!

بزرگ‌ترین و قدرتمندترین حمله انصارالله به اهداف راهبردی در خاک عربستان سعودی تأثیر خود را بر اقتصاد این کشور و حجم تولیدات نفتی آن گذاشت و حال، یکی از احتمالاتی که در زمینه آینده معادلات نفتی منطقه مطرح می‌شود، تشکیل ائتلاف نفتی میان عربستان و متحدان منطقه‌ای و جهانی خود است. 

طبق گزارش روز گذشته شرکت «انرژی اسپکتز» (Energy Aspects) انگلستان، انتظار می‌رود تولید نیمی از ظرفیت نفت خام عربستان که در این حادثه متوقف شده بود، از سر گرفته شود ولی ازسرگیری کامل فرایند تولید نفت خام حدود یک هفته زمان لازم دارد. حملات حوثی‌ها ۱۸ درصد تولید گاز طبیعی و ۵۰ درصد تولید میعانات گازی و اتان را متوقف کرده است.

این حجم خسارت باعث شد تا روز گذشته وزارت نفت عربستان تصمیمی فوری اتخاذ و صادرات نفت به بحرین را متوقف کند. ظاهر این موضوع گرچه خصمانه و سیاسی به نظر می‌آید ولی در بطن خود این واقعیت را مستتر دارد که عربستان نیاز دارد برای فروش نفت موجود خود (که از ظرفیت کامل حدود 50 درصد کمتر است) دست به دامان مشتریان دست به نقد شود. طبیعی است که روزهای آینده شاهد به اصطلاح تحریم یا قطع فروش نفت عربستان به دیگر کشورها باشیم یا اینکه در خبرها بخوانیم سعودی‌ها برای به دست آوردن یک مشت دلار با برخی کشورهای نامتعارف هم‌پیمان شده‌اند.

انتهای پیام/4106/4033/پ