گرایش سیاسی کابینه یازدهم و دوازدهم بر اساس آمار/ «دولت روحانی» اصولگراست یا اصلاح‌طلب؟!

به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری آنا، دولت حسن روحانی از همان ابتدای مبارزات انتخاباتی سال 1392 بر پایه شعارهای جناح اصلاح‌طلب وارد میدان شد. در میان حلقه منتسب به او در انتخابات ریاست‌جمهوری سال 1392 و 1396 بیشتر افراد جناح اصلاح‌طلب-اعتدالی دیده می‌شود.

بزرگترین حامیان انتخاباتی حسن روحانی در سال 1392 عبارت بودند از؛ رئیس دولت اصلاحات، مرحوم هاشمی رفسنجانی. بعدها در انتخابات ریاست‌جمهوری سال 1396 نیز رئیس دولت اصلاحات، شورای عالی سیاست‌گذاری اصلاح‌طلبان و سید حسن خمینی از وی جدی و علنی حمایت کردند.

ستاد انتخاباتی حسن روحانی نیز در همان ابتدا شعارهایی اقتصادی بر پایه سیاست خارجی و وعده‌هایی مانند وعده‌های انتخاباتی اصلاح‌طلبان سر می‌داد. البته این گروه در انتخابات پنجمین دوره شورای شهر و دهمین دوره مجلس شورای اسلامی نیز در یک لیست شروع به‌کار کردند.

اما خزان جریان اصلاح‌طلب و دولت حسن روحانی با جنگ قدرت و اختلافات درونی از سال گذشته آغاز شد. گفتنی برخی از تحلیل‌گران این اختلافات را به مقصد نرسیدن برجام و تشدید وضعیت اقتصادی نیز مربوط می‌دانند که سبب شده جریان اصلاح‌طلب و تئوریسن‌های این جریان دولت روحانی را اصولگرا بدانند!

به‌همین منظور تمام وزرای دولت روحانی در کابینه یازدهم و دوازدهم را از نظر سیاسی و جناحی بررسی کردیم تا درک بهتری از وضعیت سیاسی دولت در 6 سال اخیر کسب کنیم. این افراد تأثیرگذار در حوزه اقتصاد و سیاسی دولت هستند.

1- اسحاق جهانگیری: او عضو فعال شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی، رئیس سابق شورای مرکزی، وزیر معادن و فلزات دولت اصلاحات از سال 76-79،  وزیر صنایع و معادن دولت دوم اصلاحات و استاندار هاشمی رفسنجانی و میرحسین موسوی است. او هم‌اکنون معاون اول رئیس‌جمهور بود و در ماجرای دلار 4 هزار و 200 تومانی و فسادهای بعد از آن نقش جدی داشت. او در مبارزات انتخابات ریاست‌جمهوری سال 1396 خود را نماینده جریان اصلاحات معرفی کرد. جهانگیری در دولت دوازدهم 20 مسئولیت کلیدی در اقتصاد دارد.

2-فرهاد دژپسند: او وزیر امور اقتصاد و دارایی دولت دوازدهم است. وی در دولت یازدهم معاون رئیس سازمان برنامه و بودجه و رئیس مرکز پژوهش‌های توسعه و آینده‌نگری بود. دژپسند از افراد نزدیک به محمدباقر نوبخت و اعضای اصلاح‌طلب و اعتدال و توسعه دولت دوازدهم محسوب می‌شود. او در دولت دوم اصلاحات معاون بازرگانی بود و در جریان اعتصاب مجلس ششم از مقام خودش استعفا داد.

3-محمد شریعتمداری: او در دولت اول روحانی معاون اجرایی بود. بعدها به وزارت صمت و در سال گذشته به وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی رفت. او که در ماجرای خودروسازان و حقوق‌های نجومی وزارت کار ردپایش دیده می‌شود از اصلاح‌طلبان شاخص است. وی در دولت اول و دوم اصلاحات وزیر بازرگانی بود. او در انتخابات ریاست‌جمهوری گزینه اصلاح‌طلبان در شورای سه‌نفره بود که به نفع هاشمی رفسنجانی از رقابت‌ها کنار کشید. او از افراد برجسته دولت خاتمی در رایزنی‌ها و تحصن مجلس ششم اصلاح‌طلب نیز بود.

4-محمدباقر نوبخت: این اقتصاددان شمالی در 5 دوره نماینده مجلس و نزدیک به جریان هاشمی رفسنجانی بود. او در انتخابات سال 84 طرفدار هاشمی رفسنجانی، در 88 حامی موسوی و در انتخابات ریاست‌جمهوری سال 1392 سخنگوی ستاد روحانی محسوب می‌شد. وی دبیرکل حزب اعتدال و توسعه است. نوبخت در مجلس ششم نیز از اعضای برجسته اصلاح‌طلبان مجلس بود و همواره رابط بسیار خوبی با کارگزاران، اصلاح‌طلبان دارد. او در دولت روحانی معاون برنامه و بودجه را برعهده دارد و نقش زیادی در توزیع بودجه و روندهای اقتصادی دولت داشته است.

5-محمود حجتی: وی در 6 سال اخیر دولت روحانی، وزیر جهاد کشاورزی او بوده است. او عضو ارشد حزب منحله مشارکت بود. حجتی در فاصله سال‌های ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۳ استاندار سیستان و بلوچستان بود. در دولت اصلاحات از ۱۳۷۶ تا ۱۳۷۹ به‌عنوان وزیر راه و ترابری و از ۱۳۷۹ تا ۱۳۸۴ در جایگاه وزیر جهاد کشاورزی فعالیت می‌کرد. او در دهه 60 نیز و بعدها آن از افراد نزدیک به مرحوم منتظری بود. حجتی هم در توزیع اقلام ضروری و کالاهای اساسی کشور نقش زیادی داشته است. وی نیز گرایش اصلاح‌طلبی دارد.

6-محمدرضا نعمت‌زاده: وزیر صنعت، معدن و تجارت دولت نخست روحانی. نام وی بیشتر با صنعت خودرو و شاید دخترش در پرونده‌های فساد گره‌ خورده است. در زمان وی قیمت خودروهای داخلی چند برابر شد و در زمینه فروش آن فسادهای بسیار زیادی رخ داد. وی از افراد نزدیک به جریان هاشمی رفسنجانی و حزب اعتدال و توسعه است. او از به‌عنوان شیخ‌الوزرا نیز نام می‌برند. نعمت‌زاده در تمام عمر دولت هاشمی رفسنجانی وزیر صنایع بود. وی در دولت اول و دوم اصلاحات معاونت وزیر نفت در امور پتروشیمی و مدیرعاملی شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران را برعهده داشت. او در دولت احمدی‌نژاد هشت سال به خانه فرستاده شد.

7-عباس آخوندی: وزیر راه و شهرسازی دولت روحانی. نام او بیشتر با جملاتی درباره مزخرف بودن مسکن مهر و افتخار به اینکه یک مسکن نساخته است، گره می‌خورد. در زمان وزارت او قیمت مسکن در شهر و روستاهای کشور به شکلی عجیب و نجومی بالا رفت. او رئیس ستاد انتخاباتی میرحسین موسوی در سال 1388 بود و طرفداری زیادی از حسن روحانی در انتخابات ریاست‌جمهوری سال 1392 و 1396 کرد. وی پیش‌تر در فاصله سال‌های ۱۳۷۲ تا ۱۳۷۶ در کابینه دوم دولت اکبر هاشمی رفسنجانی وزیر مسکن بود. او از سال 1377 به انگلیس رفت و تا سال 1385 در آنجا درس می‌خواند! او نماینده موسوی در شورای نگهبان و از نمایندگان او در جلسه اعضاء ستادهای کاندیداها با رهبری جمهوری اسلامی در روزهای پس از انتخابات، بود. همچنین نامزد اصلی اصلاح‌طلبان برای شهرداری تهران بود که با فاصله یک رأی رقابت را به حناچی باخت.

8-بیژن نامدار زنگنه: وزیر نفت تمام 6 سال اخیر دولت روحانی است که انتقادهای زیادی از نحوه مدیریت وی بر وزارت نفت وجود دارد. او به جز دولت احمدی‌نژاد در تمام دولت‌های موسوی، هاشمی و خاتمی و روحانی حضور داشته است. او از اعضای برجسته اصلاح‌طلبان و حزب کارگزاران سازندگی است. تصدی وزارت نیرو، جهاد سازندگی و نفت در کارنامه زنگنه در دولت‌های سابق و اصلاح‌طلب دیده می‌شود. او در هشت سال دولت اصلاحات وزیر نفت بود. فسادهای مانند کرسنت در این دوران رقم خورد.

9-علی طیب‌نیا: وزارت امور اقتصادی دولت یازدهم روحانی در کارنامه وی دیده می‌شود. او در انتخابات ریاست‌جمهوری یازدهم نماینده اقتصادی محمدرضا عارف بود. وی بعدها در دولت روحانی عضو شورای پول و اعتبار شد. از او به‌عنوان تئوریسن‌ اقتصادی دولت نیز نام برده می‌شود. گرایش طیب‌نیا نوعی اصلاح‌طلب دانشگاهی را نشان می‌دهد. او بیشتر به‌همراه عارف در سازمان برنامه و بودجه دولت اصلاحات نیز فعال داشت.

10-مسعود نیلی: دبیر پیشین ستاد هماهنگی اقتصادی دولت دوازدهم.  نیلی از سال ۱۳۶۷ تا ۱۳۷۰ همچنین در فاصله سال‌های ۱۳۷۶ تا ۱۳۷۹ معاونت امور اقتصادی سازمان برنامه و بودجه را برعهده داشت. او نقش زیادی در نظریه‌سازی اقتصادی دولت روحانی داشته است و از او به‌عنوان حلقه اصلی نظام‌بندی اقتصادی دولت یاد می‌کنند. وی در دوران ریاست جمهوری هاشمی رفسنجانی به مدت ۳ سال معاون رئیس سازمان برنامه و بودجه بود. او پیشتر دستیار ویژه رئیس‌جمهور در امور اقتصادی بود. در دوران ریاست جمهوری دولت اصلاحات مجدد به عنوان معاون سازمان برنامه و بودجه و سرپرست کمیتهٔ خصوصی‌سازی برگزیده شد. در حال حاضر وی رئیس مؤسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه‌ریزی وابسته به نهاد ریاست جمهوری است.

11-جمشید انصاری: انصاری در فاصله سال های ۱۳۸۰ تا ۱۳۸۴ در کابینه دوم اصلاحات، استاندار آذربایجان غربی بود. وی در دوره هشتم مجلس شورای اسلامی به‌عنوان نماینده زنجان در مجلس حضور داشت. انصاری در دولت یازدهم، از سال ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۵ استانداری زنجان را برعهده داشت. وی از نظر سیاسی دارای گرایش اصلاح‌طلبی است و در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۸۸ از حامیان میرحسین موسوی به شمار می‌آمد. وی مدیریت بنیاد باران از مؤسسات نزدیک به رئیس دولت اصلاحات را هم برعهده داشت و هم‌اکنون معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان امور اداری و استخدامی کشور است.

12-محمدعلی نجفی:  او در دولت روحانی به‌عنوان مشاور امور اقتصادی رئیس‌جمهور، عضو شورای عالی میراث فرهنگی و گردشگری و عضو شورای سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی فعالیت می‌کرد. در چند ماهی نیز معاون رئیس‌جمهور و سازمان میراث فرهنگی و گردشگری را برعهده داشت. او عضو ارشد اصلاح‌طلبان بوده و در دولت اصلاحات نیز رئیس سازمان برنامه و بودجه بود. وی در دولت هاشمی رفسنجانی وزیر آموزش‌وپرورش بود. او نقش زیادی در رقابت‌های انتخاباتی و زمینه‌های اقتصادی دولت روحانی داشت و بعدها اصلاح‌طلبان وی را به‌عنوان شهردار تهران انتخاب کردند.

13-علی جنتی: وزیر سابق فرهنگ و ارشاد اسلامی و از اعضای فعال فعلی در نهاد ریاست‌جمهوری و معاون واعظی است. او عضو ارشد حزب اعتدال و توسعه بوده و از افراد نزدیک به هاشمی رفسنجانی بود. جنتی پیشتر در فاصله سال‌های ۱۳۶۲ تا ۱۳۶۶ استاندار خوزستان و از ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۱ استاندار خراسان بود. او از سال ۱۳۷۷ تا ۱۳۸۴ و دولت اصلاحات به عنوان سفیر ایران در کویت فعالیت می‌کرد. فعالیت‌های جنتی در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی انتقاد بسیاری را در بر داشت.

14-مسعود سلطانی‌فر: وزیر ورزش و جوانان دولت دوازدهم حسن روحانی است. وی در دوره اول بعد از کناره‌گیری نجفی به‌عنوان رئیس گردشگری و میراث فرهنگی انتخاب شد.  وی استاندار اسبق گیلان، معاون اسبق سازمان تربیت بدنی، قائم‌مقام مصطفی هاشمی‌طبا در زمان ریاست وی بر سازمان تربیت بدنی به مدت دو سال (در سال‌های ۱۳۷۴ و ۱۳۷۵) و هم‌زمان معاونت اداری و مالی این سازمان، عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام بوده‌ است. او از افراد نزدیک به اصلاح‌طلبان و هاشمی رفسنجانی است. او در لیست اصلاح‌طلبان شورای شهر چهارم نیز قرار داشت.

15-علی‌اصغر فانی: وزیر آموزش و پرورش دولت روحانی بود که استیضاح شد. او یک فعال اصلاح‌طلب و رئیس ستاد فرهنگیان میرحسین موسوی در انتخابات ریاست جمهوری ایران (۱۳۸۸) بوده‌ است. اصغر فانی پیش از این رئیس کمیسیون فرهنگی دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز بوده‌ است. فانی از اصلاح‌طلبان برجسته دولت بود.

16-رضا فرجی‌دانا: او از ۵ آبان ۱۳۹۲ تا ۲۹ مرداد ۱۳۹۳ وزیر علوم دولت روحانی بود. بعدها جای خود را به محمد فرهادی دیگر اصلاح‌طلب دولت روحانی داد. رضا فرجی دانا بین سال‌های ۱۳۸۱ تا ۱۳۸۴، ریاست دانشگاه تهران را عهده‌دار بود. وی از افراد نزدیک به جریان اصلاح‌طلبی است.

17-فخرالدین احمدی دانش‌آشتیانی:  سیاستمدار اصلاح طلب، وزیر سابق آموزش و پرورش ایران، استاد گروه زلزله دانشکده مهندسی عمران دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی، عضو شورای سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی جمهوری اسلامی ایران، رئیس مجتمع آموزشی مفید و معاون اسبق طرح و توسعه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ایران است. او معاون طرح و توسعه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در دولت خاتمی بود.

18-محمد فرهادی:  وزیر سابق علوم، تحقیقات و فناوری دولت روحانی است. او رئیس جمعیت هلال احمر ایران در دولت اول حسن روحانی، وزیر فرهنگ و آموزش عالی در دولت دوم میرحسین موسوی و وزیر بهداشت در دولت اول اصلاحات  بود. او سیاست‌مداری اصلاح‌طلب دولت روحانی بود که برخی وی را به جریان فتنه نزدیک معرفی می‌کردند.

19-رضا صالحی امیری: وزیر سابق فرهنگ و ارشاد اسلامی دولت روحانی و رئیس فعلی کمیته ملی المپیک و از افراد نزدیک به تیم روحانی است. وی رئیس سابق سازمان اسناد و کتابخانه نیز در دولت دوازدهم بود. صالحی امیری در یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری معاون فرهنگی ستاد دکتر حسن روحانی بود و نماینده فرهنگی او در بحث‌ها و مناظرات انتخاباتی محسوب می‌شد. او از مشاوران رئیس دولت اصلاحات است.

20-مجید انصاری: او از اعضای برجسته مجمع روحانیون مبارز و اصلاح‌طلب است. وی در دولت یازدهم معاون پارلمانی دولت روحانی بود. دبیر اجرایی تشکل سیاسی اصلاح طلب مجمع روحانیون مبارز و عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام است. او معاون پارلمانی سابق و معاون حقوقی سابق رئیس‌جمهور ایران است.

21-معصومه ابتکار: از افراد برجسته اصلاح‌طلبان ایران است. او ۸ سال ریاست سازمان حفاظت محیط زیست ایران در دوران ریاست جمهوری دولت اصلاحات و 4 سال در دولت یازدهم را برعهده داشت و هم‌اکنون  معاون امور زنان و خانواده رئیس‌جمهور است. وی به جریان اصلاح‌طلب وابسته است.

22-شهیندخت مولاوردی: دستیار ویژه رئیس‌جمهور در امور شهروندی در دولت یازدهم بود و به‌دلیل قانون ممنوعیت به‌کارگیری بازنشستگان از سمتش استعفا داد. او عضو ارشد شورای سیاست‌گذاری اصلاح‌طلبان است. مدیر ارتباطات بین‌الملل مرکز امور مشارکت زنان ریاست جمهوری در دولت اصلاحات نیز بود و از اعضای ارشد حزب مشارکت نیز بوده است.

23-علی یونسی: وی دستیار سابق رئیس‌جمهور ایران در امور اقوام و اقلیت‌های دینی و مذهبی و همچنین چهارمین وزیر اطلاعات در دولت اصلاحات بود. او از اعضای برجسته روحانیون اصلاح‌طلب است که در دولت یازدهم مسئولیت داشته و هم‌اکنون مشاور اقوام و مذاهب رئیس‌جمهور است.

24-علی شمخانی: او دبیر شورای عالی امنیت ملی دولت روحانی است که در دوران اصلاحات نیز وزیر دفاع و پشتیبانی از نیروهای مسلح را برعهده داشت.

25-محمدجواد ظریف: وزیر امور خارجه دولت روحانی و مسئول تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای. او در دوران موسوی و هاشمی رفسنجانی در وزارت خارجه و نمایندگی  ایران در سازمان ملل فعالیت داشت. وی به افراد جریان اصلاح‌طلب نزدیکی زیادی دارد و در کنگره حزب اصلاح‌طلب ندای ایرانیان نیز شرکت کرد. برخی از اصلاح‌طلبان وی را گزینه مطلوب برای انتخابات ریاست‌جمهوری سال 1400 می‌دانند.

26-محمود واعظی: وزیر ارتباطات دولت یازدهم و رئیس دفتر رئیس‌جمهور است. او از اعضای برجسته حزب اعتدال و توسعه است. وی در سال ۱۳۶۵ به وزارت امور خارجه نقل‌مکان کرد و تا سال ۱۳۶۸ به‌عنوان مشاور اقتصاد خارجی وزارت خارجه فعالیت کرد. از ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۶ عهده‌دار معاونت سیاسی اروپا و آمریکا وزارت امور خارجه بود و برای یک دوره ۲ ساله، از ۱۳۷۶ تا ۱۳۷۸ معاونت اقتصادی وزیر امور خارجه را برعهده داشت و فردی نزدیک به هاشمی رفسنجانی است.

27-مسعود کرباسیان: وزیر اقتصاد و دارایی دولت حسن روحانی بود و معاون فعلی وزیر نفت است. وی در دولت یازدهم معاون علی طیب‌نیا وزیر وقت اقتصاد و رئیس گمرک کشور بود. او از افراد نزدیک به زنگنه و اصلاح‌طلب است.

28-علی ربیعی: سخنگوی فعلی و وزیر اسبق کار دولت روحانی است. او از مشاوران ارشد رئیس دولت اصلاحات و معاون سابق وزارت اطلاعات در دولت اصلاح‌طلبان است. او عضو حزب اصلاح‌طلب کار نیز هست. ربیعی از ۱۳۶۶ تا ۱۳۷۲ در دورهٔ وزارت محمد ری‌شهری و علی فلاحیان، معاون حقوقی و پارلمانی وزارت اطلاعات و از ۱۳۷۲ تا ۱۳۸۴ مسئول اجرایی و مسئول کمیته تبلیغات دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی بوده‌ است. از ۱۳۷۶ تا ۱۳۸۴ مشاور اجتماعی رئیس‌جمهور دولت اصلاحات بود. او از مشاوران ارشد موسوی در انتخابات ریاست‌جمهوری سال 88 است.

29-علی‌اصغر مونسان: معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان گردشگری است. او از افراد نزدیک به روحانی بوده و ارتباط زیادی نیز با جریان اصلاح‌طلب دارد. وی نزدیک به طیف افراد نزدیک به رئیس‌جمهور محسوب می‌شود.

30-عیسی کلانتری:معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست دولت روحانی است. وی  وزیر کشاورزی ایران در سال‌های 1367 تا 1379 بود و خودش اعلام کرده که اصلاح‌طلب است. موضوعات زیست‌محیطی و تراریخته بیشترین انتقادات به او در طول مدیریتش است.

31-محسن حاجی‌میرزایی: دبیر هیئت دولت و از اعضای برجسته حزب کارگزاران سازندگی است. مشاور و مدیرکل دفتر امور مدیران ارشد دفتر رئیس‌جمهور، معاون بررسی‌های دفتر هیئت دولت نهاد ریاست جمهوری مشاور وزیر آموزش و پرورش قائم مقام، معاون آموزش و معاون اداری و مالی سازمان نهضت سوادآموزی مدیر استان‌های آذربایجان شرقی و تهران سازمان نهضت سواد آموزی را تجربه کرده‌ است.

32-سعید نمکی: وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی دولت حسن روحانی است. او در سال ۱۳۹۴ به معاونت امور اجتماعی و عمومی در سازمان مدیریت (سازمان برنامه و بودجه) منصوب شد و به گفته خود وی، ۲۵ سال پیش از این تاریخ، معاون بهداشتی وزیر بهداشت بوده‌ است، او همچنین، مدتی مشاور معصومه ابتکار بوده‌ است. نمکی از افراد نزدیک به نوبخت و حزب اعتدال و توسعه است.

33- اکبر ترکان: از اعضای مؤسس حزب اعتدال و توسعه، مشاور عالی پیشین رئیس‌جمهور، دبیر پیشین شورای هماهنگی مناطق آزاد تجاری-صنعتی و ویژه اقتصادی است. او از نزدیکان هاشمی رفسنجانی و اصلاح‌طلبان محسوب می‌شود. ترکان وزیر دفاع و پشتیبانی نیروی‌های مسلح در دولت اول اکبر هاشمی رفسنجانی و وزیر راه و ترابری در دولت دوم وی بود. صحبت‌های او درباره مناطق آزاد آبادان بسیار جنجال‌برانگیز شده بود.

بر اساس این گزارش 33 نفر از وزرا و معاونان رئیس‌جمهور به غیر از مشاوران و افراد نزدیک به او گرایش اصلاح‌طلبی و کارگزارانی یا حزب اعتدال و توسعه دارند. این لیست بررسی‌شده از تعداد 40 مسئولیت مستقیم و تأثیرگذار دولت حسن روحانی در سال‌های گذشته بود که 32 نفر از آنها گرایش به اصلاح‌طلبی داشتند که بر اساس آمار نزدیک به 80 درصد دولت روحانی اصلاح‌طلب، کارگزارانی و اعتدال و توسعه وابسته و نزدیک هستند.

انتهای پیام/4082/پ