برخی از اعضای مجلس خبرگان قانون اساسی ایران چه کسانی بودند؟

به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری آنا، نخستین انتخابات بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در روزهای ۱۰ و ۱۱ فروردین ۱۳۵۸ برگزار شد. در این انتخابات مردم ایران بعد از انقلاب اسلامی باید به نوع حکومت مورد نظرشان رأی می‌دادند.

در این انتخابات مردم بیش از 98.2 درصد به جمهوری اسلامی آری گفتند؛ به همین علت بعد از انتخاب جمهوری اسلامی موضوع داغ «قانون اساسی کشور» بود. بعضی از سران جبهه ملی و نهضت آزادی اعتقاد داشتند که باید همان قانون اساسی مشروطه بر سرکار باشد. اما بیشتر انقلابیون و شخص امام خمینی(ره) بر تدوین قانون اساسی جدید مبتنی بر شرع اسلام تأکید داشتند.

بعد از اینکه گروه‌های انقلابی از هر طیفی بر تدوین قانون اساسی جدید متفق شدند؛ موضوع ایجاد مجلس خبرگان قانون اساسی یا مؤسسان قانون اساسی مطرح شد. در همین رابطه برخی از انقلابیون وابسته به جریان نهضت آزادی گفتند باید مجلس خبرگان مؤسسان تشکیل شود که در آخر مرحوم آیت‌الله طالقانی بر انتخاب مجلس خبرگان قانون اساسی تأکید و همین پیشنهاد رأی آورد.

از سویی دیگر امام خمینی(ره) چند ماه قبل از پیروزی انقلاب اسلامی دستور ایجاد هئیتی برای تدوین قانون اساسی را دادند. در صدر این هئیت «حسن حبیبی» قرار داشت. حبیبی برای اینکه تدوین قانون اساسی جنبه حقوقی پیدا کند، برخی از افراد دیگر مانند؛ کاتوزیان، لنگرودی، ناصر میناچی و احمد صدرحاج سیدجوادی را هم به مشورت طلبید.

او بعد از آن حبیبی پیش‌نویس قانون اساسی را به امام خمینی(ره) ارائه داد. به‌دلیل اینکه قانون اساسی مورد نظر حبیبی و برخی دیگر شباهت‌های زیادی به قانون فرانسه داشت با انتقاد بسیاری از علما و انقلابیون روبرو شد و به‌همین مجلس خبرگان قانون اساسی تشکیل شد تا همه طیف‌های سیاسی در آن مشارکت کنند.

مقرر شد مجلس خبرگان قانون اساسی برای حضور 75 نفر از نمایندگان ملت در مجلس قانون اساسی در 12 مرداد سال 1358 برگزار شد. در همین رابطه لیست‌های انتخاباتی زیادی در تهران و سایر شهرهای ایران بسته شد. در این انتخابات احزاب توده، سازمان مجاهدین خلق، نهضت آزادی، جاما(جنیش مسلمانان مبارز)، جبهه ملی، جامعه روحانیت مبارزه و بسیاری از گروه‌های چپ شرکت کردند.

سرانجام پس از یک هفته آرای انتخابات خبرگان در تهران اعلام شد و ائتلاف گروه‌های مذهبی توانست اکثریت آرای را از آن خود کند. آرای ده نفر اول انتخابات تهران عبارت بود از:آیت الله سیدمحمود طالقانی با ۲۰۱۶۸۵۱ رأی بیشترین میزان آرا را کسب کرد.

ابوالحسن بنی‌صدر، مرحوم منتظری، علی گلزاده غفوری، شهید آیت‌الله شهید بهشتی، عزت‌الله سحابی، مرحوم آیت‌الله میرکریم موسوی کریمی اردبیلی، عباس شیبانی، خانم منیر علی (گرجی) و علی محمد عرب نفرات برتر تهران شدند.

در سراسر کشور هم اکثر روحانیون انقلابی وارد مجلس خبرگان قانون اساسی شدند. جالب این است که مسعود رجوی با همجه و تبلیغات شدید انتخاباتی تنها 297 هزار رأی به‌دست آورد. جالب‌ترین نکته انتخابات خبرگان قانون اساسی در تهران این است که عرب نفرات آخر تهران با بیش از یک میلیون و 300 هزار رأی شغلش کارگر بود و سواد آنچنانی نداشت. همچنین تنها زن شرکت کننده در انتخابات خبرگان قانون اساسی خانم گرجی بود.

در روز ۲۸ مرداد ۱۳۵۸، مجلس خبرگان قانون اساسی، با پیام امام خمینی(ره) گشایش یافت. پس از سه ماه، کار تدوین قانون اساسی آن در ۲۴ آبان ۱۳۵۸ به پایان رسید. این قانون اساسی شامل ۱۲ فصل و ۱۷۵ اصل و یک مقدمه و مؤخره بود که در تاریخ ۱۲ آذر ۱۳۵۸ به تصویب نهایی ملت ایران رسید.

                                             (عرب کارگری حاضر در مجلس خبرگان قانون اساسی)

ریاست مجلس خبرگان قانون اساسی با مرحوم منتظری بود که او این تکلیف را به آیت‌الله شهید بهشتی تحویل داد. شهید آیت، دبیر، حسن عضدی و محمد روحانی هم منشی‌ها مجلس خبرگان قانون اساسی بودند. اصل ولایت‌فقیه در همین مجلس در قانون اساسی قرار گرفت.

مجلس خبرگان قانون اساسی عمر کوتاه سه ماهه داشت، اما یکی از سرنوشت‌سازترین مجالس بعد از انقلاب اسلامی سال ۵۷ بوه و قانون اساسی حاکم بر ایران در این مجلس تدوین شده است.

انتهای پیام/4082/