ائمه‌جمعه تهران در 40 سال؛ از ابوذر زمان تا جوانترین خطیب

گروه سیاسی خبرگزاری آنا، نماز جمعه و تریبون آن همواره بعد از انقلاب اسلامی یکی از جایگاه‌های قابل اتکا در جمهوری اسلامی ایران بوده است.

قبل از انقلاب اسلامی نیز در برخی از شهرها نماز جمعه دایر بود، ولی بیشتر علما و روحانیون بزرگ در منازل خودشان نماز جمعه را برپا می‌کردند. افرادی مانند؛ آیت‌الله سید محمدتقی غضنفری، سید محمدتقی خوانساری و  سید محمدجواد غروی نمازهای جمعه‌ای در سرتاسر ایران داشتند.

البته قبل از انقلاب نیز یکی از بزرگترین نمازهای جماعت در ایران برگزار شد. در شهریور سال 1357 نماز عید سعید فطر به هماهنگی انقلابیون مسلمان در تپه‌های قیطریه تهران به امامت «آیت‌الله شهید محمد مفتح» برگزار شد. بعدها او توسط گروهک فرقان در دانشگاه تهران به شهادت رسید.

تخمین زده می‌شود که نزدیک به یک میلیون و 500 هزار نفر در نماز جمعه عید فطر تهران در شهریور سال 1357 شرکت کردند.

در دوران محمدرضا پهلوی نماز جمعه تهران با دستور شاه برگزار می‌شد. خطیب آن روزهای نماز جمعه تهران فردی به‌نام حسن امامی بود. خاندان او توسط پهلوی برای خواندن نماز جمعه انتخاب شده بودند. امامی بعد از انقلاب به‌دلیل اینکه طرفدار رژیم شاهنشاهی بود از ایران فرار کرد.

نماز جمعه‌های تهران در زمان شاه بسیار کم‌رونق بود و بیشتر افرادی از جنس طرفداران شاه در آن حضور داشتند و بیشتر مردم در آن به‌دلیل اعتراض به رژیم حاکم شرکت نمی‌کردند.

بعد از پیروزی انقلاب اسلامی امام خمینی(ره) به قم مهاجرت کردند. آیت‌الله طالقانی(ره) به بنیانگذار انقلاب اسلامی عرض کردند که بعد از انقلاب خوب است که نماز جمعه‌ها دوباره به‌شکل مردمی برپا شود و به‌همین علت امام خمینی(ره) در 5 مرداد سال 1358 با صدور حکمی آیت‌الله طالقانی را به‌عنوان نخستین امام جمعه تهران منصوب نمودند.

در اولین جمعه برگزاری نماز در تهران بیش از یک میلیون نفر از مردم تهران با وجود گرمای بسیار زیاد در نماز جمعه شرکت کردند. این نماز در زمین چمن دانشگاه تهران برگزار شد. جمله معروف آیت‌الله طالقانی در نماز جمعه تهران این بود که اگر اخلالگران نخواهند خاموش بنشینند من پیرمرد هم مسلسل به دست گرفته و پشت تانک می‌نشینم، امام خمینی(ره) هم پشت تانک خواهد نشست.

آیت‌الله طالقانی نخستین امام جمعه تهران بود. وی بیش از 13 ماه امام جمعه تهران بود و خطبه‌های باصلابتی قرائت کرد و برای مردم تهران بسیار محبوب بود. مرحوم طالقانی در نخستین انتخابات مجلس خبرگان قانون اساسی نیز از تهران شرکت جست و بیش از 2 میلیون رأی مردم را کسب کرد.

وی در 19 شهریور 58 درگذشت. بعدی از آیت‌الله طالقانی با حکم امام خمینی(ره)، منتظری به امامت جمعه تهران منصوب شد. او چهار ماه در سنگر نماز جمعه تهران حاضر شد و بعد از آن خودش اعلام کرد که کناره‌گیری خواهد کرد.

به همین دلیل امام خمینی(ره) در تاریخ  24 دی 58 در حکمی حضرت آیت‌الله خامنه‌ای را به‌عنوان امام و خطیب نماز جمعه تهران منصوب کردند. مرحوم هاشمی رفسنجانی و موسوی اردبیلی، امامی کاشانی نیز در دهه 60 امامت موقت نماز جمعه تهران را برعهده داشتند.

نماز جمعه تهران تاکنون 16 امام جمعه به خود دیده است که به جز آیت‌الله طالقانی، منتظری و حضرت آیت‌الله خامنه‌ای الباقی موقت هستند.

امام خمینی(ره) درباره اهمیت نماز جمعه با بیان اینکه نماز جمعه سنگر است و این سنگرها را پر کنید، فرمودند: «نماز جمعه که نمایشی از قدرت سیاسی و اجتماعی اسلام است باید هر چه باشکوه‌تر و پرمحتواتر اقامه شود».

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای نیز درباره اهمیت نماز جمعه و برگزاری آن فرمودند: «مسئولان انقلاب در سراسر کشور ائمه جمعه هستند. پایگاه های هدایت و رهبری مردم در سراسر کشور ائمه جمعه هستند. سنگرهای دفاع معنوی در مقابل دشمنان در سطح جامعه ائمه جمعه هستند».

گزارش از محمدعلی حسن نیا

انتهای پیام/4082/پ