نشست اکتشافات جدید باستان‌شناختی و زبان‌شناختی شوش برگزار می‌شود

به گزارش گروه فرهنگی آنا و به نقل از روابط عمومی موزه ملی ایران، سخنران این نشست عباس علیزاده است که در حال حاضر مسئولیت ساماندهی مجموعه­‌های باستان­‌شناسی به ­دست آمده از کاوش‌­های هیئت فرانسوی شوش در قلعه شوش را به عهده دارد. وی به دعوت سازمان میراث فرهنگی، صنایع ­دستی و گردشگری کار ساماندهی روشمند مجموع ه­های باستان­شناسی قلعه شوش را با همکاری گروهی از باستان­شناسان جوان استان خوزستان انجام داده و در حال پی‌­ریزی پایگاه بین­ المللی پژوهش باستان­ شناسی شوش است.

عباس علیزاده کارشناسی خود را در رشته­ هنر و باستان­‌شناسیِ ایران باستان در سال 1354 خورشیدی از دانشکده­ادبیات و علوم انسانیِ دانشگاه تهران دریافت کرد و پس از آن برای ادامه­ تحصیل به آمریکا رفت. وی در سال 1982 (1361 خورشیدی) مدرک کارشناسی ­ارشد خود را از گروه تمدن­ها و زبان­های کهن دانشگاه شیکاگو دریافت کرد و رساله­ دکترای خود را با عنوان «کوچ­ نشینی و تحول جوامع پیچیده در فلات ایران» شش سال بعد در همان دانشگاه ارایه کرد؛ وی اکنون استاد ارشد پژوهشی و مدیر پروژه­ی پیش ­از تاریخ ایرانِ مؤسسه­ شرقیِ دانشگاه شیکاگو است. علیزاده پژوهش­های میدانیِ زیادی در سراسر خاورمیانه از جمله ایران، سوریه، اردن، عراق و مصر انجام داده است؛ پژوهش‌­های میدانیِ وی در ایران به­ ویژه در فارس و خوزستان متمرکز بوده است.

در ساماندهی اخیر انبارهای قلعه شوش چهار مورد استثنایی از اشیای باستان­‌شناختی باز کشف شد که در این سخنرانی، پس از پیش زمینه ­ای از کار، معرفی و شرح داده خواهند شد. یکی از آنها تصویر یک معبد کلبه‌­ای ساخته از نی روی دو اثر مهر از دوره­ شوش 2 (3500 پ.م.) است که تا امروز فقط در بین­‌النهرین شناخته شده بود و به معبد ایزدبانوی اینانا مشهور است.

ساخت این گونه کلبه‌های حصیری در جنوب عراق و منطقه هویزه در جنوب خوزستان تا امروز ادامه دارد، اما باور بر این بود که در ایران این گونه از عراق اقتباس شده است. با کشف این دو اثر مهر از شوش ما می‌­دانیم که این سنت در خوزستان نیز سابقه­‌ای طولانی دارد و بخشی از فرهنگ مادی دشت شوشان بوده است.

مورد دیگر کشف یک مدل سفالی قایقی بادبانی مربوط به دوره شوش 1 (4400 پ.م.) است و از تپه اکروپل، محل سکوی بلند و مذهبی شوش پیش از تاریخ، کاوش شده بود که بخشی از ظرف پنداشته شده بود. کهن‌ترین مدرک از وجود این گونه قایق­‌ها، روی اثر مهر بدست آمده از شوش و چغامیش بود که هزار سال از این مدل کشف شده جدیدتر بودند. این گونه قایق­‌ها که مانند پیکرک­‌های سفالی نذر معابد می­‌شد در بین­‌النهرین وجود داشتند اما هرگز نمونه‌های سفالی آن در ایران پیدا نشده بود. این مدل سفالی قایق اکنون مرمت شده و قرار است در موزه شوش به نمایش گذاشته شود.

سومین گروه، انبوهی از اثر مهر کتیبه­‌دار از دوره عیلامی شیمشکی (2100-1900 پ.م.) و سوکلمخ (1900-1600 پ.م.) است که بخشی از آن توسط پیر آمیه چاپ شده بود، اما تصور می‌­شد که این آثار در موزه لوور باشند. گذشته از ارزش تحقیقی، این آثار سبب غنای موزه­ شوش و موزه ملی خواهد شد.

چهارمین کشف نیز غیرمترقبه بود دو جعبه بزرگ از گل نوشته‌ها به خط آغاز عیلامی بود که تصور می‌­شد آنها نیز در موزه لوور باشند، زیرا بیشتر آنها حدود صد سال پیش توسط ژاک دومرگان کاوش شده بود. درست است که بیشتر این گل نوشته‌­ها حدود صد سال پیش چاپ شده بودند، اما پژوهشگران با عکس­‌های سیاه و سفید نامرغوب سروکار داشتند و چه بسا مطالعه مجدد آنها و تهیه عکس­‌های رنگی با کیفیت بالا پژوهشگران امروزی را به کشف­های جدید راهنمایی کند.

این نشست در روز چهارشنبه 29 بهمن ماه، ساعت 10 صبح در آمفی تئاتر موزه ملی ایران واقع در خیابان امام خمینی، نبش خیابان سی تیر برگزار می­‌شود. شرکت در این نشست برای عموم علاقه‌مندان آزاد است.