4 دبیر و 22 فقیه شورای نگهبان در 7 دوره
به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری آنا، یکی از شروط اساسی در نظام‌های مردم سالار اصل تفکیک قوا است. بر همین اساس در اصل ۱۵۱ پیش نویس قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران آمده که «به منظور پاسداری از قانون اساسی در برابر تجاوز احتمالی قوه مقننه، شورای نگهبان قانون اساسی» تشکیل می‌شود.
البته شورای نگهبان قانون اساسی سبقه قدیمی دارد. در زمان مشروطه بود که شهید شیخ فضل‌الله نوری برای ایجاد پارلمان گفته بود باید پنج فقیه جامع‌الشرایط بر حسن اجرای قانون‌های مجلس شورای ملی نظارت داشته باشند و آن را با شرع اسلام تطابق دهند.
26 تیرماه سالروز تشکیل شورای نگهبان است. بعد از انقلاب اسلامی و پیروزی مردم ایران بحث تدوین قانون اساسی جدید بحث و تبادل و نظر زیادی شد. در واقع اصول 91 تا 99 قانون اساسی جمهوری اسلامی به تشکیل شورای نگهبان و وظایف آن اختصاص پیدا کرد.
شورای نگهبان در مرحله اول بعد از تصویب قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و قبل از استقرار قوه مقننه و قوه مجریه و در اسفندماه سال 1358 از سوی امام خمینی (ره) فقهای مجتهد این شورا منصوب شدند. در مرحله دوم و تیرماه 1359 هم با تشکیل نخستین دوره مجلس شورای اسلامی 6 حقوقدان این شورا انتخاب شدند که با اضافه شدن به ترکیب فقهای منصوب شده، شورای نگهبان 26 تیر 1359 کار خود را به طور رسمی آغاز کرد.
شورای نگهبان هفت دوره مختلف را پشت سر گذاشته است.
دوره اول 1359 تا 1360 شورای نگهبان؛ دبیر: آیت‌الله مهدوی‌کنی
آیت‌الله لطف‌الله صافی گلپایگانی، آیت‌الله احمد جنتی، آیت‌الله محمدرضا مهدوی کنی، آیت‌الله عبدالرحیم ربانی شیرازی، آیت‌الله غلامرضا رضوانی و آیت‌الله یوسف صانعی 6 عضو فقیه بودند. دبیر این شورا تا سال 59 آیت‌الله مهدوی‌کنی دبیر بودند و بعد به وزارت کشور رفتند و از دبیری استعفا دادند. آیت‌الله مرحوم خزعلی تا سال 60 دبیر شدند.
بعد از رحلت آیت‌الله ربانی‌شیرازی دوباره مهدوی کنی در سمت شورای نگهبان قرار گرفت. سال 61 صانعی استعفا داد و آیت‌الله محمدمهدی ربانی املشی عضو شورای نگهبان شد. در دوره دوم مرحله نخست شورای نگهبان آیت‌الله محمد مؤمن، آیت‌الله محمد محمدی گیلانی و آیت‌الله محمد امامی کاشانی به جای حضرات آیات مهدوی کنی، غلامرضا رضوانی و محمد مهدی ربانی املشی به شورا رفتند.
دوره اول 1360 تا 1367 شورای نگهبان؛ دبیر: آیت‌الله صافی گلپایگانی
دور دوم شورای نگهبان با حضور آیت‌الله لطف‌الله صافی گلپایگانی، آیت‌الله احمد جنتی، آیت‌الله ابوالقاسم خزعلی، آیت‌الله محمدی گیلانی، آیت‌الله محمد مؤمن و آیت‌الله امامی کاشانی تشکیل شد که با استعفای آیت‌الله صافی گلپایگانی در سال 67، حضرت امام خمینی (ره)، آیت‌الله محمد یزدی را به عنوان جایگزین ایشان در شورای نگهبان منصوب کردند.
دوره دوم 1367 تا 1371 شورای نگهبان؛ دبیر: آیت‌الله محمدی گیلانی
در دور سوم نیز اعضای قبلی به غیر از آیت‌الله یزدی که عهده دار ریاست قوه قضائیه شدند و به جای ایشان آیت‌الله غلامرضا رضوانی وارد شورای نگهبان گردیدند، مابقی فقها ابقا شدند و تنها آیت‌الله سیدمحمود هاشمی شاهرودی در دی ماه 73 جایگزین آیت‌الله محمدی گیلانی که به سمت ریاست دیوانعالی کشور نصب شده بودند، شد.
دوره سوم 1371 تا 1377 شورای نگهبان؛ دبیر: آیت‌الله جنتی
در چهارمین دوره شورای نگهبان آیت‌الله رضا استادی پس از استعفای آیت‌الله امامی کاشانی جایگزین وی شده و آیت‌الله سیدحسن طاهری خرم‌آبادی به جای آیت‌الله مرحوم ابوالقاسم خزعلی که وی نیز استعفاء داده بود، وارد شورای نگهبان شد.
دوره چهارم ۱۳۷۷ تا ۱۳۸۳شورای نگهبان؛ دبیر: آیت‌الله جنتی
در این دوره همچنین با ریاست آیت‌الله هاشمی شاهرودی بر قوه قضائیه، آیت‌الله محمد یزدی جایگزین او شده و بار دیگر وارد شورای نگهبان شد.
دوره پنجم 1383 تا 1389 شورای نگهبان؛ دبیر: آیت‌الله جنتی
بر همین اساس؛ در دوره پنجم آیت‌الله صادق آملی لاریجانی و آیت‌الله محمد حسن قدیری جایگزین آیت‌الله سیدحسن طاهری خرم‌آبادی و آیت‌الله رضا استادی شدند. ضمن اینکه در سال 1388 آیت‌الله صادق آملی لاریجانی و آیت‌الله سیدمحمود هاشمی شاهرودی جای خود را در شورای نگهبان و ریاست قوه قضائیه تغییر کردند.
دوره ششم ۱۳۸۹ تا ۱۳۹۵شورای نگهبان؛ دبیر: آیت‌الله جنتی
در دوره ششم و تیرماه 92 آیت‌الله محمدمهدی شب زنده‌دار به جای مرحوم آیت‌الله غلامرضا رضوانی، جایگزین ایشان در شورای نگهبان شد.
دوره هفتم ۱۳۹۵ تا ۱۴۰۱ شورای نگهبان؛ دبیر: آیت‌الله جنتی
در هفتمین دوره شورای نگهبان که از سال 1395 آغاز شده است فقهایی چون آیت‌الله احمد جنتی، آیت‌الله محمد مومن، آیت‌الله محمدمهدی شب زنده‌دار، آیت‌الله سیدمحمود هاشمی شاهرودی، آیت‌الله سید محمدرضا مدرسی یزدی و آیت‌الله محمد یزدی حضور دارند. امروز هم رهبر انقلاب آیت‌الله اعرافی را به‌جای آیت‌الله مؤمن به سمت فقهای شورای نگهبان منصوب کردند.
انتهای پیام/4082/
انتهای پیام/