فارس و حکایت فرماندارانی که از شهری به شهر دیگر منتقل شدند

گروه سیاسی- مهدی روزبهانی: کرسی استانداری تنها دغدغه سیاسی مردم استان فارس نیست. هرچند که با انتصاب یک اصلاح‌طلب در سمت استانداری دوباره امیدها زنده شده است اما میراث احمدی‌ استاندار سابق در فرمانداری‌ها همچنان باقی است. استان فارس دوسال آغازین دولت تدبیروامید را با روزهایی پرتنش و با بیم و امید فراوان سپری کرد. سیدمحمد احمدی استاندار سابق شروع خوبی برای این استان در دولت روحانی به یادگار نگذاشت. حادثه حمله به علی مطهری نماینده مجلس در شیراز و لغو مراسم‌های سیاسی فضای امید بعد از انتخابات سال 92 را دچار بهت‌زدگی کرد. هرقدر که حامیان روحانی و اصلاح‌طلبان از مدیریت سیاسی استان و نماینده عالی دولت انتظار حرکت در جهت اهداف از پیش اعلام‌شده روحانی را داشتند، عملکرد نخستین استاندار این انتظارها را به بن‌بست کشاند. او همچنین در انتصابات استانی برخلاف انتظار حامیان دولت و اصلاح‌طلبان پیش رفت و کلید بسیاری از پست‌های مدیریتی را به حامیان دولت قبل و باقی‌‌ماندگان عصر احمدی‌نژاد سپرد.

سرانجام احمدی از کرسی استانداری کناره‌گیری کرد اما این پایان حاشیه‌های سیاسی استان فارس نبود چون شماری از نمایندگان این استان در مجلس شورای اسلامی دست به‌کار شدند و برای انتصاب جدید استانداری مانع‌تراشی کردند و با تهدید به استعفا درصدد برآمدند تا از تصمیم‌گیری مستقل وزارت کشور برای این استانداری جلوگیری کنند. اما عبدالرضا رحمانی فضلی، وزیر کشور، بر سر تصمیمش ایستاد و در نهایت کلید استانداری فارس را با تأیید هیئت دولت به محمدعلی افشاری که به عنوان چهره‌ای اصلاح‌طلب شناخته می شود، تحویل داد. اما مدیریت ارشد استانداری تنها مسئله نگران‌کننده برای فعالان سیاسی مستقل، اعتدالگرا و اصلاح‌طلب استان فارس نیست.

با نزدیک‌تر شدن به موعد دو انتخابات مهم مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان رهبری، نگرانی فعالان سیاسی از تاثیرگذاری کسانی که با اعلام وفاداری به سیاست‌های دولت احمدی‌نژاد به پست رسیده بودند، افزایش یافته است. با توجه به اینکه در دولت دوم احمدی‌نژاد (بعد از انتخابات سال 88) موج جدیدی از حذف مدیرانی با گرایش اصلاح‌طلبی یا حتی اعتدالی‌ها و اصولگرایی سنتی در دولت دهم به راه افتاد، برای بسیاری از فعالان سیاسی، نگرانی درباره ناهمراهی مدیران باقی‌مانده از دولت دهم با سیاست‌های انتخاباتی دولت یازدهم وجود دارد. در این میان به نظر می‌رسد پاسخ مسئولان بلندپایه وزارت کشور به نگرانی‌های از این دست مبتنی بر اصل برائت باشد یعنی تا زمانی که ناهمراهی و زاویه داشتن مدیری با سیاست‌های دولت یازدهم اثبات نشود، صرفا سوابق کاری و شایستگی‌هایش مد نظر قرار می‌گیرد.

استان فارس 29 فرمانداری دارد که بررسی‌های خبرنگار آنا نشان‌ می‌دهد از این تعداد 11 نفر در دولت احمد‌ی‌نژاد سابقه تصدی پست مدیریت سیاسی یا استانی دارند.

اقلید

صادق کریمی از جمله افرادی است که با تغییر دولت در سال 92 زحمت جابه‌جایی از جنوب به شمال استان فارس را به تن خریده است. کرمی در عصر احمدی‌نژادی‌ها فرماندار خنج بود اما در دولت روحانی با تصمیم احمدی استاندار به 267 کیلومتری شمال شیراز یعنی شهرستان اقلید نقل مکان می‌کند. طبق گزارش‌های محلی، کریمی علاوه بر فرمانداری خنج، سابقه معاون فرمانداری در دولت‌های قبل را نیز در کارنامه خود دارد. بنابه اعلام منابع محلی کریمی رابطه تنگاتنگی با غلامعباس زارعی معروف به درویش زارعی مدیر کل سیاسی-انتظامی، انتخابات و تقسیمات کشوری استانداری فارس در زمان احمدی‌نژاد دارد.

خرم بید

علی زمانی به عنوان یک فرماندار با سابقه، در دولت‌های نهم و دهم پست‌های مختلف در دو استان فارس و بوشهر را تجربه کرده است. زمانی در استان بوشهر سمت داشته و تقریبا طی سال‌های 83 تا 86 مدیر کل اوقاف بوشهر بوده است و بعد از آن تقریبا طی سال‌های 87 تا 89 مسئولیت فرمانداری شهرستان جم دراستان بوشهر را برعهده می‌گیرد. علی زمانی تا سال 92 و قبل از روی کار آمدن دولت تدبیروامید فرماندار شهرستان اقلید بود. اما او، بعد از تغییر و تحولات، از اقلید اسباب کشی می‌کند و بعد از طی یک مسافت تقریبا 100 کیلومتری در خرم‌بید فرماندار می‌شود.

سروستان

سلیمان کرمی فرماندار جوانی است که دوره ترقی خود در وزارت کشور را در عصر احمدی‌نژادی‌ها تجربه کرده است. طبق اطلاعات مندرج در سایت فرمانداری شهرستان سروستان کرمی سابقه بخشداری مرکزی سپیدان، مسئول اعتبارات جاری استانداری فارس، رئیس اداری مالی فرمانداری شیراز و سرپرست اداره بودجه و تشکیلات استانداری فارس را در کارنامه خود دارد. کرمی متولد سال 1354 است و لیسانس حسابداری دارد. او دولت قبل معاون فرماندار شهرستان گراش شد و با روی کار آمدن دولت تدبیر و امید یک پله بالاتر نشست و کلید فرمانداری سروستان را تحویل گرفت.

کوار

داریوش دهقان نیز فرمانداری جوان است که تا به حال توانسته در دو دولت احمدی‌نژاد و روحانی فرماندار باشد. دهقان که سرپرست بخشداری چنارشاهیجان شهرستان کازرون را در سابقه خود دارد تا پایان عصر احمدی ‌نژادی‌ها فرماندار خرامه بود و بعد از انتخابات سال 92 کلید فرمانداری خرامه را به احسان خازن یکی دیگر از فرمانداران احمدی‌نژاد واگذار کرد و خود در کوار به عنوان فرماندار به فعالیت ادامه داد. اما به‌تازگی طبق گزارش‌های محلی زمزمه تغییر این فرماندار با سابقه شنیده می‌شود. اخبار منتشر شده بود که دهقان در مورد پوشش بانوان دستور‌العمل خاصی مضاعف بر عرف جامعه و قوانین موجود صادر می‌کند که این موضع‌گیری او با واکنش‌های متعددی مواجه شده است اما دهقان صدور چنین دستوری را تکذیب می‌کند.

خرامه

فرماندار خرامه از ابتدای دولت روحانی احمدی‌نژادی بود اما کمی بعد عطای این سمت را به لقایش بخشید و رفت. احسان خازن در دولت قبل به عنوان فرمانداری سروستان منصوب شده بود اما بعد از انتخابات سال 92 کلید فرمانداری سروستان را به یکی دیگر از فرمانداران احمدی‌نژاد یعنی سلیمان کرمی تحویل می‌دهد و خود به کمی آن سوتر یعنی شهر خرامه نقل مکان می‌کند.

اما پشت ماجرای فعالیت خازن در فرمانداری‌ها زمزمه یک حمایت شنیده می‌شود. داریوش اسماعیلی، نماینده مردم سروستان، خرامه و کوار در مجلس شورای اسلامی در جلسه شورای اداری سروستان از فرماندار وقت یعنی احسان خازن به طور جدی اعلام حمایت می‌کند و می‌گوید که با آمدن دولت جدید، تغییری در مدیریت شهرستان سروستان نخواهد شد.

عده‌ای بر این باورند که این اعلام حمایت به انتخابات مجلس شورای اسلامی در سال 91 بازمی‌گردد چون بعد از راه یافتن اسماعیلی به مجلس احسان خازن به عنوان فرماندار سروستان شروع به کار کرد. این در حالی است که احسان خازن در زمان برگزاری انتخابات مجلس نهم فرماندار کوار بوده است . بنابراین احسان خازن طی سال‌های 90 تا 92 توانسته به ترتیب فرمانداری سه شهرستان کوار، سروستان و خرامه را در دو دولت دهم و یازدهم تجربه کند. اما فرمانداری خرامه برای خازن ماندگار نبود. بعد از مدتی همه متوجه غیبت خازن در فرمانداری می‌شوند و در نهایت خبر استعفای وی از سوی اسماعیلی نمانیده مردم کوار، سروستان و خرامه در زمستان سال گذشته تأیید می‌شود.

نماینده مردم خرامه، سروستان و کوار در مجلس شورای اسلامی، با تایید این خبر به تشریح علت استعفای فرماندار خرامه می‌پردازد و در این باره به سایت «صدای خرامه» می‌گوید که مسئله استعفای فرماندار خرامه از یک ماه پیش مطرح شد، وی در جلسه‌ای که با هم داشتیم، علت این تصمیم را مشکلات شخصی و خانوادگی عنوان کرده و گفته بود که ادامه مسئولیت در این شهرستان برایم مقدور نیست. اسماعیلی همچنین اضافه می‌کند: فرماندار خرامه گفته بود که شرایط شهرستان به گونه‌ای است که به حضور دائمی فرماندار در بین مردم، شرکت در مراسم مذهبی و فرهنگی و سرکشی به روستاها نیازمند است اما با توجه به حضور خانواده‌ام در شیراز این امکان وجود ندارد. اسماعیلی همچنین می‌گوید که خازن همکاری خوبی با امام جمعه، سپاه و بسیج، شورا و «خود بنده» داشت و هیچ مشکلی از حیث سیاسی، اجتماعی و ارتباط با مسئولین نبود که منجر به استعفا شود.

حالا کلید فرمانداری خرامه در دست نورالله اسپرجانی است. وی در دوران اصلاحات سابقه بخشداری دارد. نورالله اسپرجانی متولد 1349 در شیراز است و مدرک کارشناسی ارشد در رشته تاریخ دارد. بخشدار نوبندگان فسا، بخشدار مرکزی گراش و بخشدار مرکزی سروستان از جمله سوابق اسپرجانی است. حامیان روحانی و اصلاح‌طلبان خرامه بیش از هر زمان دیگری چشم به عملکرد اسپرجانی دوخته‌اند و امید دارند که دو انتخابات پیش رو فرصت مناسبی برای رقابت سالم در این شهرستان فراهم کند.

پاسارگاد

مرتضی وصالی فرماندار فعلی شهرستان پاسارگارد سابقه فرمانداری در دولت قبل را ندارد. وصالی کارشناس ارشد مدیریت است و پیش از این کارمند بخش آب و خاک جهاد کشاورزی مرودشت، مسئول صندوق مهر امام رضای مرودشت، معاونت برنامه‌ریزی و امور عمرانی فرمانداری شیراز و معاون فرمانداری بوانات بوده است. اما این تجربه‌ها زیاد محل بحث نیست و مهم‌تر از همه این‌ها سابقه فعالیت‌انتخاباتی وصالی برای احمدی‌نژاد است. مرتضی وصالی رئیس ستاد انتخاباتی محمود احمدی‌نژاد در انتخابات دهم در شهرستان مرودشت بوده است و به عنوان یکی از اعضای تأثیر گذار هیئت انصارالمهدی مرودشت شناخته می‌شود. اما او توانسته است در دولت تدبیروامید کلید فرمانداری پاسارگاد را بگیرد. طبق گزارش‌های محلی وصالی روی خوشی به برگزاری مراسم سالگرد انتخابات 24 خرداد در پاسارگاد نشان نداده است و برخی منابع گزارش می‌دهند که وی مانع از برگزاری این مراسم شده، هرچند خبری رسمی در این باره منتشر نشده است.

لامرد

عبدالرضا منصوری نهمین فرماندار لامرد است و در کارنامه وی سوابق داخلی و خارجی متعددی دیده‌ می‌شود. گفته می‌شود که منصوری گزینه معرفی‌شده احمدی استاندار سابق است که از حمایت یکی از وزرای مهم کابینه نیز برخوردار است. منصوری یک دوره در سفارت جمهوری اسلامی در قطر به عنوان کارشناس مطبوعات حضور داشته است اما در دوره دولت قبلی قائم مقام اداره کل منابع طبیعی استان فارس بوده است. طبق گزارش منابع محلی، رئیس و عضو هیئت مدیره شرکت مجتمع طیور فارس (وابسته به صندوق بازنشستگی کشوری) بوده است. مدیرعاملی و عضویت هیئت مدیره شرکت بازرگانی جبل دماوند در کشور امارات (وابسته به صندوق بازنشستگی کشور) به یکی از آخرین سمت‌های وی پیش از فرمانداری بود.البته منصوری در شهرستان لامرد نیز فعالیت داشته و مدتی رئیس اداره تربیت بدنی و رئیس اداره منابع طبیعی شهرستان لامرد بوده است.

رستم

فرماندار شهرستان رستم جزء معدود فرماندارانی است که تجربه مدیریت در زمان احمدی‌نژاد را در استان همجوار فارس گذرانده است. «فایز چراغ‌سحر» در دولت احمدی نژاد مدیرکل عشایر کهگیلویه و بویراحمد و رئیس جهاد کشاورزی شهرستان بویراحمد بوده است. البته چراغ‌سحر در استان فارس نیز در دولت قبل یک دوره مدیر کل بحران استانداری فارس را نیز تجربه کرده است. گفته می‌شود که آقای «چراغ سحر» دوستی نزدیکی با نوذر شفیعی، نماینده این شهر، دارد.

کازرون

حمیدرضا گرامی از جمله افرادی است که با درآوردن لباس نظامی فرماندار شده است. سرهنگ گرامی که در دولت حسن روحانی فرماندار کازرون شد پیش از این چند سال فرماندهی سپاه ناحیه بقیه‌الله‌(عج) شیراز را عهده دار بود. وی همچنین قبل از فرمانداری دبیر ستاد احیای امر به معروف استان فارس بوده است. فعالیت گرامی مورد نقد حامیان دولت در این شهرستان قرار دارد.

آباده

محمدرضا زارع فرماندار شهرستان آباده از دیگر فرماندارانی است که پست مدیریتی در دولت قبل داشته است. زارع در عصر احمدی‌نژاد معاون اداره کل هماهنگی اقتصادی فارس بوده و از نیروهای وزارت کشور است. فرماندار خنج نیز از دیگر مسئولان دولت تدبیرو امید است که در دولت قبل پست مدیریتی داشته است. مختار عباسی در عصر احمدی‌نژاد بخشدار محمله بوده است.

عزم استاندار برای عزل 5 فرماندار

این انتصاب‌ها در حالی است که مسئولان وزارت کشور اکنون ناگزیرند هر چند وقت یک بار بر طبل هشدار نسبت به تغییر فرمانداران بکوبند. محمدحسین مقیمی معاون سیاسی وزیر کشور درمراسم ختم برادر رحمانی فضلی در جمع خبرنگاران دوباره تأکید کرده است که اگر فرمانداری در راستای سیاست‌های دولت تدبیر و امید حرکت نکند، تغییر خواهد کرد. محمدعلی افشانی استاندار فعلی استان فارس نیز به‌تازگی در مصاحبه با یکی از روزنامه‌های محلی استان فارس به نام «افسانه» درباره تغییر فرمانداران گفته‌ است که فعالیت همه فرماندارن و مدیران سیاسی استان رصد می‌شود و در صورتی که تغییری نیاز باشد اعمال خواهد شد. وی تأکید کرده است که در بررسی علمکردها تنها جنبه سیاسی مد نظر نیست و یک بررسی همه‌جانبه در زمینه اقتصادی و توسعه‌ای نیز مد نظر قرار خواهد گرفت. با این حال گویا افشانی برخلاف مدیرقبلی استان، تصمیمی جدی برای اعمال تغییرات دارد. به گزارش ایلنا سید محمدعلی افشانی در نشست اخیر خود با فعالان سیاسی شهرستان مُهر گفته است که اولین بار در اینجا اعلام می‌کنم؛ درحال حاضر درخواست تغییر ۵ فرماندار را داده‌ام. افشانی تأکید کرده است که باید قدری تحمل داشته باشید، اینکه اگر این مدیر امروز عوض نشد همه ساختار‌ها به هم می‌ریزد درست نیست. این اظهار نظر افشانی درحالی است که او تا به حال در ترکیب 29 کرسی فرمانداری استان فارس تغییری اعمال نکرده است.

همچنین به گزارش منابع محلی، چندی پیش افشانی در جلسه شورای برنامه‌ریزی و توسعه استان فارس وقتی که یکی از مدیران استانی درحال ارائه یکی از طرح‌ها بوده، به شدت عصبانی می‌شود و نسبت به اتلاف هزینه و سرمایه ‌استان با طرح‌های نامناسبت اعتراض می‌کند. افشانی خطاب به مدیران با بیان اینکه «تا حالا پول مردم استان به هدر داده‌اید»، برای مدیران استانی خود ضرب‌الاجل یک ماهه تعیین می‌کند تا طرح‌های خود را اصلاح کنند.

منتقدان مدیریت سیاسی پیشین استان فارس معتقدند که انتصاب‌های نامناسب در فرمانداری‌ها میراث اشتباهات احمدی، استاندار سابق، است و با توجه به رویکرد افشانی و معاون سیاسی او امید به تغییرات مثبت به وجود آمده است.بر اساس گزارش‌های محلی، جوانشیر کدخداپور، معاون سیاسی قبلی استانداری فارس، که چهره‌ای اصلاح‌طلب بود بر سر اجرای سیاست‌ها با استاندار سابق اختلاف بسیاری داشت و همین اختلاف‌ها هم باعث شد که احمدی تنها چند روز قبل از واگذاری کلید استانداری، کدخداپور را از سمت معاونت برکنار کند.

اما با تغییر استاندار، هادی پژوهش جهرمی به سمت معاون سیاسی منصوب شد. پژوهش که تجربه معاونت سیاسی استانداری فارس را در دوران اصلاحات دارد، پیش از این رئیس شورای اصلاح‌طلبان استان خراسان رضوی و عضو هیئت مدیره شورای بنیاد باران این استان بوده است.