حاکمان ازبکستان علیه رشته «علوم سیاسی»

به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، از دید کارشناسان سیاسی، ازبکستان یکی از استبدادی‌ترین کشورها به شمار می‌رود.

رئیس جمهوری ازبکستان، اسلام کریموف از سال 1991 (زمان فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی) بر روی کار آمده و هر دوره با انتخاباتی ساختگی، به عنوان رئیس جمهوری ازبکستان انتخاب شده است.

به عنوان مثال در آخرین دوره، با آرای 90.39% به عنوان رییس جمهوری معرفی شد. در طول دوره 25 ساله ریاست جمهوری او مردم ازبکستان زیر بار فشارهای زیادی که از طرف دولت اعمال شد قرار گرفتند و بسیاری از مردم به بهانه‌های سیاسی روانه زندان شدند.

سازمان دیده‌بان حقوق بشر برای چندمین بار از فشارهای بیش از حد حکومت بر مردم و شکنجه کردن و بدرفتاری با آن‌ها خبر داده است. حکومت ازبکستان حتی کودکان را مجبور به کار کردن اجباری در مزارع پنبه برای پر کردن خزانه دولت می‌کند. این سازمان از کشور ازبکستان به عنوان یکی از 10 کشور فاسد در جهان نام برده است.

حذف علوم سیاسی در دستور کار محافظه‌کاران

اگرچه مقابله با رشته علوم سیاسی از سال 2010 در ازبکستان با عدم پذیرش دانشجویان در این رشته آغاز شد اما در 24 آگوست رئیس تحصیلات تکمیلی، آلیشر واخابوف به طور رسمی دستور داد که واژه علوم سیاسی از لیست رشته‌های دانشگاه‌های ازبکستان حذف شود و به جای آن از «تئوری و تمرین دموکراسی در ازبکستان» استفاده شود.

هم‌چنین به دانشگاه‌ها ابلاغ شد تمامی مباحثی که مربوط به علوم سیاسی است به مباحثی که به نوعی ریشه در ازبکستان دارد تبدیل شود.

فرخند تولیپوف، یکی از اساتید مشهور علوم سیاسی و استاد سابق علوم سیاسی دانشگاه ملی ازبکستان، که هم‌اکنون در یک موسسه علوم و تحقیق در تاشکند مشغول به فعالیت است، در یک نامه سرگشاده و انتقادی گفت که مبازره با رشته‌هایی نظیر علوم سیاسی از زمان فروپاشی انحاد جماهیر شوروی در دستور کار محافظه‌کاران بود.

او افزود: «چنین تصمیم‌هایی به وضوح با ذات و ماهیت رژیم‌های استبدادی هم‌خوانی دارد، زیرا در این رژیم‌ها علومی مانند علوم سیاسی به منزله یک محرک غیرقابل کنترل توسط حکومت در نظر گرفته می‌شود. آن تعداد از اندیشمندانی که در علوم سیاسی تبحر داشتند دیگر یا در ازبکستان زندگی نمی‌کنند، یا به دلیل فشارهای بیش از حد نمی‌توانند به فعالیت‌های خود ادامه دهند.»

تولیپوف با تشکیل یک گروه مطالعاتی به بررسی علوم سیاسی در ازبکستان پرداخت و به این نتیجه رسید که محدود کردن علوم سیاسی در ازبکستان به یک مدل، نه تنها باعث توسعه این کشور نمی‌شود، بلکه این اقدام به شدت با مدل معمول دیکتاتوری همخوانی دارد.

دانیل کیسلوف، از نویسندگان سایت اخبار آسیای مرکزی گفت: «ممنوع کردن تدریس علوم سیاسی در دانشگاه‌ها، ازبکستان را بیش از پیش به سمت دیکتاتوری سوق می‌دهد. در کشوری که هیچ بحث سیاسی در حوزه عمومی‌اش انجام نمی‌شود طبیعی است که حکومت کریموف از تدریس این درس در دانشگاه‌ها نیز جلوگیری کند.»

این روزها تجزیه و تحلیل سیاسی رژیم کریموف یکی از موضوعات مهمی است که کارشناسان به آن می‌پردازند. در 29 آگوست مقامات ازبکستان از ورود سرگی آباشین انسان‌شناس و متخصص مسائل ازبکستان در دانشگاه سن‌پترزبورگ، به خاطر نوشتن مقاله‌های درباره دولت ملی و دولت پسااستعماری جلوگیری کردند.