لزوم پایان نگاه کلاسیک به انرژی
به گزارش گروه رسانه‌های دیگر خبرگزاری آنا، بازیگران جهانی برای حفظ و ارتقای رونق اقتصادی خود، نیازمند منابع انرژی قابل اتکا هستند. مطالعات مختلف نشان می‌دهد منابع هیدروکربوری تا سال ۲۰۵۰ همچنان به‌عنوان عمده‌ترین منابع انرژی باقی خواهند ماند. بررسی روند منابع هیدروکربوری و توزیع جغرافیایی آنها نشان می‌دهد تا افق ۲۰۲۵ میلادی تنها پنج کشور حوزه خلیج‌فارس (ایران، عربستان‌سعودی، کویت، عراق و امارات متحده عربی) به‌عنوان عمده‌ترین تولیدکنندگان نفت و کشورهای روسیه، ایران، قطر، عربستان‌سعودی و امارات متحده عربی، پنج تولیدکننده اصلی گاز در آن زمان خواهند بود. در این بین، ایران به‌عنوان دومین دارنده ذخایر گاز و چهارمین دارنده ذخایر نفت جهان دارای شرایط ویژه‌ای است؛ از یک‌سو در سند چشم‌انداز جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۴۰۴، ایران کشوری توسعه‌یافته با جایگاه اول اقتصادی، علمی و فناوری در سطح منطقه با هویت اسلامی و انقلابی، الهام‌بخش در جهان اسلام و با تعامل سازنده و موثر در روابط بین‌المللی تعریف شده است و از سوی دیگر زمزمه‌های تلاش بیگانگان برای کاهش مستمر تبادلات تجاری ایران با سایر کشورها شنیده می‌شود.
نگاهی به مطالب عنوان‌شده، توجه را به این مهم جلب می‌کند که یکی از محورهای اساسی توسعه کشور ما توسعه انرژی، مدیریت بازار و گسترش بازارهای فعلی برای محصولات نفت، گاز و پتروشیمی است. این بازارها به ذات، از پیچیدگی خاصی برخوردار بوده و به‌دلیل ابعاد گسترده اجرایی، علاوه‌بر دانش فنی و تخصصی ویژه، نیازمند توانمندی‌های بالای مدیریتی برای اتخاذ تدابیر خاص است. جایگاه صنعت نفت در سند چشم‌انداز جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۴۰۴ هجری شمسی و توانش پایه‌ای انرژی کشور ما، محوریت اقتصاد انرژی در توسعه سرزمین، بقای ذخایر نفت با عمر 100 سال، استمرار ذخایر گاز تا چند سده و موقعیت ویژه ژئواقتصادی، ژئوپلیتیک و ژئواستراتژیک ایران، اثرگذاری و ایفای نقش مناسب‌تر در مدیریت منطقه‌ای انرژی را الزام‌آور می‌سازد.
تغییرات امروز، جهان را به سیستم فراکشوری، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی، جامعه و بازارها تغییر داده است. در فرآیند شکل‌گیری کامل بازار جهانی، جابه‌جایی و تحریک سرمایه و شدت تغییر می‌کند، به این ترتیب در این فرآیند به بازار سرمایه، تولید و توزیع پرداخته می‌شود. به‌عبارت دیگر، تغییرات بنیادی در ماهیت بازارهای جهانی مانند حل شدن روابط بین‌المللی در روابط جهانی، شبکه مرتبط اقتصادهای ملی، تغییرات محیطی فناوری و اقتصادی (مانند ارتقای ظرفیت حمل‌ونقل جهانی/ توسعه فناوری اطلاعات/ روان‌سازی و تسریع در جابه‌جایی محل تولید/ ارتقا و افزایش میزان رقابت)، تغییرات محیط سیاسی (مانند پیمان‌های جهانی/ گسترش بازارها)، ایجاد پیمان‌های جهانی (مانند آیین‌نامه و تفاهمنامه‌ها در زمینه تبادلات ارزی و اقتصادی، WTO و سازمان‌ها و نهادهای جهانی)، پیمان‌های برطرف‌کردن موانع محدودکردن بازارها و موانع رقابتی و بهبود سیستم‌های داوری حقوقی جهانی از مهم‌ترین عواملی است که باعث تسریع روند ایجاد بازارهای جدید و بازاریابی نوین شده است.
عوامل ذکرشده باعث شده است روند ایجاد اخلال در امر گسترش بازارهای جهانی با مقاومت شدید عوامل انسانی و محیطی مواجه شود. اینکه کشوری علیه کشوری دیگر که نقش به‌سزایی در تامین منابع اصلی انرژی‌های مورد نیاز بازار جهانی دارد اعمال تحریم کند به آسانی قابل پذیرش نیست. علاوه‌بر پذیرش، اجرای طرح نیز در سطح جهانی با چالش‌های زیادی مواجه خواهد بود و می‌توان اذعان داشت حذف‌کردن چنین کشوری از بازارهای جهانی امری است دشوار و سترگ. بنابراین به صفر رساندن صادرات نفتی ایران به‌دلیل تغییر ماهیت ذاتی بازارهای جهانی به‌راحتی امکان‌پذیر نیست. علاوه‌بر موارد ذکرشده، ایران در این میان سر تسلیم را فرود نیاورده و به‌دنبال روش‌های جایگزین خواهد بود. همان‌گونه که ذکر شد، گسترش بازارهای جهانی جدید تاثیرات بسیار زیادی بر اقتصاد ملی، منطقه‌ای و جهانی گذاشته است. این تغییرات موجب فراهم‌شدن راهکارهای جدید برای ایران در عرضه نفت خود به بازارهای جهانی شده است که ازجمله راهکارهای موجود می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:
- حضور کشورهای جدید در بازارهای جهانی
- گسترش یافتن امکان تجارت بین طرف‌های تجاری برون‌مرزی
- ظهور کشورهای جدید (کشورهای جدید صنعتی آسیا و آمریکای لاتین) که باعث گسترش فوق‌العاده عملیات تجاری بین بنگاه‌ها در سطح جهان می‌شود
- قانون جدید توسعه اقتصادی در آسیا
- از بین رفتن مرزهای ایدئولوژیک
- توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات
- کاهش هزینه به دست آوردن اطلاعات
- تسریع فرآیند تصمیم‌سازی
- کاهش اهمیت اقتصادی فواصل جغرافیایی
- ارتقای مستمر شفافیت بازار در سطح جهان
- تاثیرگذاری در بازارها، سیستم‌های سیاسی و ارتقای شدت رقابت
- هزینه‌های جاری برای اجرا و نظارت مبادلات در سطح جهان
- شبکه‌ها و دستگاه‌های ارتباطی با قابلیت بیشتر و هزینه‌های کمتر
- گسترش تجارت الکترونیک در روابط تجاری بین‌الملل
- تسریع در امکان جابه‌جایی تولید (از طریق توسعه عوامل/ روان و ساده‌سازی فرآیند تولید/ استانداردسازی کالا و خط‌های تولید/ در اختیار بودن آخرین فناوری در سطح جهان)
- افزایش شدت رقابت (به‌علل فشار کاهش قیمت از طریق اقتصاد بازار و مدیریت مجدد/ رقابت جهانی/ کاهش موانع حضور در بنگاه‌های اقتصادی در بازار دیگر کشورها از طریق ارتقای فناوری نوین)
بر همین اساس توانمندی‌های کسب‌شده در حوزه تجارت الکترونیک از یک‌طرف و تمایل کشورهای مختلف به کوتاه‌تر شدن مسیر‌های فیزیکی و ارتباطی تجاری از طرف دیگر، زمینه‌ساز پیدایش راه‌های جایگزین برای کاهش اثر تحریم‌های کشورهای متخاصم علیه ایران شده است. اثر تحریم‌های فعلی بر ایران از این جنبه قابل توجه خواهد بود که عاملی اجباری برای کوچ ایران از تمرکز بر حفظ راهکارهای سنتی در گسترش روابط تجاری بین‌الملل خود با کشورهایی باشد که از مسیر صحیح و تعامل در عرصه تجاری خارج نشده باشند.
منبع:فرهیختگان
انتهای پیام/4112/
انتهای پیام/