تفاوت نقد علمی و نقد عامیانه چیست؟

به گزارش خبرنگار حوزه اندیشه و کرسی‌های آزاداندیشی گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، توسعه و ترویج آزاداندیشی همواره از مطالبات مقام معظم رهبری از دانشگاهیان و حوزویان است. ایشان در پاسخ به نامه جمعی از دانش‌آموختگان حوزه علمیه درباره نیاز كشور به آزاداندیشی تأکید می‌کنند: نباید از «آزادی» ترسید و از «مناظره» گریخت‌ و «نقد و انتقاد» را به‌ كالای‌ قاچاق‌ و یا امری‌ تشریفاتی تبدیل‌ كرد؛ چنانكه‌ نباید به‌ جای‌ «مناظره» به‌ «جدال و مدارا» گرفتار آمد و به‌‌جای «آزادی»، به‌ «دام‌ هتاكی‌ و مسئولیت‌گریزی»‌ لغزید.

هرکسی شهامت تزریق یک آمپول ساده را به بیماری ندارد، هرکسی حاضر نیست چند آجر را روی هم بچیند و دیواری را بنا کند یا در بسیاری از موارد اجازه انجام کاری را به خود نمی‌دهیم اما به‌راحتی حاضریم در مورد ریز و درشت مسائل کشور و حتی مسائل تخصصی اظهار نظر کرده و کرده‌های دیگران را به باد انتقاد بگیریم.

نقد کردن و نقادی موضوعی است که در جامعه طرفدار بسیاری دارد و هرشخصی به خود اجازه نقادی در تمام موضوعات را می‌دهد؛ اما در این بین ویژگی‌ نقد علمی چیست؟

براساس اسناد علمی کشور از جامعه دانشگاهی این انتشار می‌رود که در صورت اقدام به نقد یک موضوع قدری با افراد عادی تفاوت داشته باشند و از دیدگاهی والاتر به موضوعات نگاه کنند از همین منظر التزام به اخلاق پسندیده علمی در نقد و نقل آرا، اشخاص و آثار ضروری است؛ همچنین از یک فرد دانشگاهی انتظار می‌رود از ورود به نزاع‌های غیرعلمی و مجادلات روزمره اجتماعی، پرهیز کند.

هر فردی که اقدام به نقادی در موضوعات می‌کند را نمی‌توان منتقد نامید بلکه صاحبان نقد ویژگی‌هایی دارند که از آن جمله می‌توان به داشتن تحصیلات یا مطالعات عالی حوزوی یا دانشگاهی و برخورداری از اثر علمی و رشته تحصیلی یا تحقیقاتی مرتبط با موضوع  اشاره کرد.

از منظر جامعه علمی به اشخاصی می‌توان منتقد گفت که آشنایی و اشراف بر نظریات و دیدگاه‌های مطرح در زمینه موضوع مورد بحث و قدرت نقد، تجزیه و تحلیل علمی در رشته مورد بحث را داشته باشد.

از‌همین‌رو جامعه دانشگاهی باید توجه کنند که در مباحثات روزمره خود ویژگی‌های نقد علمی را در نظر بگیرند و از اظهارنظر خارج از این چارچوب خودداری کنند؛ در این صورت می‌توان شاهد رشد و بالندگی علمی در کشور بود.

انتهای پیام/4115/ن