آسیب جدی پراکنش گردوغبار در منطقه سیستان بر سلامت شهروندان

به گزارش خبرنگار گروه استان‌های خبرگزاری آنا، دومین جشنواره ترویج علم در پایان‌نامه‌های دانشجویی در دانشگاه تهران برگزار شد و دانش‌آموخته دکتری تخصصی زمین‌شناسی در گرایش رسوب‌شناسی (مطالعه زمین‌پزشکی) از گروه زمین‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد زاهدان با رساله «بررسی آماری ریسک پراکنش رسوبات بادی در زیست‌بوم‌های انسانی بر سلامت دستگاه تنفس و چشم ساکنان سیستان، شرق ایران» عنوان نخست را به خود اختصاص داد.

بهروز صاحب‌زاده در همین زمینه و کسب عنوان برتر در جشنواره ترویج علم در گفتگو با خبرنگار آنا اظهار کرد: از آنجایی که خودم بومی منطقه سیستان بودم و مسئله گردوغبار یکی از مهم‌ترین مسائل زیست‌محیطی در این منطقه است که در زندگی مردم و محیط‌زیست تأثیر همه‌جانبه دارد، ضرورت پرداختن به این موضوع را احساس کردم.

وی افزود: سال 2016 طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی (WHO)، منطقه سیستان رتبه نخست بالاترین پراکنش گردوغبار با PM (اندازه دانه‌ها) 2.5 را در سطح جهانی داشته و بالاترین میزان سل نیز در منطقه سیستان گزارش شده و آسیب‌های فیزیکی به چشم‌ها و مهاجرت شهروندان از منطقه بسیار زیاد است.

دانش‌آموخته دکتری تخصصی زمین‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد زاهدان ادامه داد: تاکنون هیچ کار جامع و مشترکی بین مطالعات زمین‌شناسی گردوغبار و پزشکی آن در منطقه انجام نشده است و رساله «بررسی آماری ریسک پراکنش رسوبات بادی در زیست‌بوم‌های انسانی بر سلامت دستگاه تنفس و چشم ساکنان سیستان، شرق ایران»  برای نخستین بار به بررسی تأثیر پراکنش گردوغبار در منطقه سیستان بر سلامت شهروندان می‌پردازد.

صاحب‌زاده بیان کرد: در این رساله در چهار فصل مسئله گردوغبار را از نظر زمین‌شناسی بررسی کردیم و در یک فصل نیز تأثیر این گردوخاک بر سلامت را مورد بررسی قرار دادیم؛ بنابراین موضوع وارد حیطه «زمین‌پزشکی» که اصطلاح پزشکی آن است، وارد شد.

وی خاطرنشان کرد: تاکنون هیچ‌کس  این دو موضوع را با هم بررسی نکرده است و در حقیقت این رساله، مطالعه بین‌رشته‌ای بین زمین‌شناسی و علوم بهداشت و علوم پزشکی با استفاده از روش‌های تخصصی هر شاخه علمی است که می‌تواند مبدأ مطالعات بین‌رشته‌ای جدید در حوزه علوم پایه و سلامت شهروندان باشد.

دانش‌آموخته رشته دکتری تخصصی زمین‌شناسی در پاسخ به این سؤال که آیا قصد اجرایی‌کردن این پروژه را دارید به آنا گفت: بله، به طور قطع، دانشگاه آزاد اسلامی هم برای این موضوع اقداماتی کرده است و یکی از دلایلی که در جشنواره ترویج علم حضور یافتم نیز این بود که نتایج این پژوهش را به گوش مردم و مسئولان برسانم؛ چراکه در زندگی روزمره مردم تأثیر بسیاری دارد و باید مردم و مسئولان متوجه اهمیت آن بشوند.

صاحب‌زاده اذعان کرد: سال گذشته در شانگهای چین، شهری که بالاترین میزان آلودگی هوا را بر اثر دود داشت با اجرای یک پروژه چنینی و کنترل مصرف بنزین و ... موفق شدند از رتبه یک آلودگی به رتبه سوم آلودگی برسند.

منشأ برخاست و پراکنش گردوغبار در شرق ایران، هامون صابوری است

وی تصریح کرد: نتایج پژوهش نشان می‌دهد منشأ برخاست و پراکنش گردوغبار در شرق ایران که تا کشورهای افغانستان، پاکستان و حتی اقیانوس هند و نیز استان‌های کرمان، جنوب خراسان و هرمزگان کشیده شده است، دریاچه هامون و به‌ویژه بخش شمالی هامون صابوری در شمال سیستان است که محل ورود و شدت‌گیری وزش بادها به‌ویژه بادهای 120 روزه در فصل تابستان است.

دارنده عنوان برتر جشنواره ترویج علم ادامه داد: سال‌های اخیر سرعت وزش باد، تعداد روزهای وزش باد و دوام وزش باد در منطقه سیستان افزایش چشمگیری داشته است و سرعت وزش که قبلاً 100 کیلومتر بر ساعت بود، اکنون به 148 کیلومتر بر ساعت رسیده است، میانگین روزهای وزش باد که قبلاً بین 110 تا 120 روز بود اکنون به 186 روز رسیده است و تعداد روزهایی که گردوخاک می‌آمد، قبلاً یک تا یک روز و نیم بود که اکنون به سه تا چهار روز رسیده است.

3 اقدام برای کاهش اثرات نامطلوب پراکنش گردوغبار در سلامت محیط‌زیست

صاحب‌زاده خاطرنشان کرد: برای کاهش اثرات نامطلوب پراکنش گردوغبار در سلامت محیط‌زیست، اقدامات سه‌جانبه‌ای شامل؛ توانمندسازی سطح زمین ناپایدار برای جلوگیری از برخاست گردوغبار و یا کاهش برخاست گردوغبار، شناسایی مسیرها و خرده‌مسیرهای پراکنش گردوغبار در محیط برای مقاوم‌سازی، جلوگیری از آلودگی و هشدار به شهروندان و شناسایی مناطق فرونشست گردوغبار برای آموزش مهارت‌های مقابله و توزیع ابزارهای ایمنی مانند ماسک‌های متناسب با اندازه دانه‌های گردوغبار (ابزارهای حفاظت جمعی و فردی) باید انجام شود.

وی اظهار کرد: سال‌های اخیر جمعیت منطقه سیستان و نیز استان سیستان و بلوچستان به‌شدت کاهش پیدا کرده است، البته عامل اصلی کاهش جمعیت خشکسالی است؛ اما از تبعات خشکسالی، گردوغبار است و خشکسالی را نمی‌توان کنترل کرد؛ اما گردوغبار را می‌توان کنترل کرد.

انتهای پیام/4103/4062/