دولت 180 هزار میلیارد تومان به سازمان تأمین اجتماعی بدهکار است

حسین امیری گنجه در بازدید از خبرگزاری آنا و در گفتگوی تفصیلی با خبرنگار حوزه رفاه گروه اجتماعی خبرگزاری آنا، درباره فعالیت‌های سازمان تأمین اجتماعی گفت: سازمان تأمین اجتماعی در دو شبکه ملی نظام بیمه‌ای و خدمات درمانی ارائه خدمات می‌دهد.

سرپرست معاونت اقتصادی و برنامه‌ریزی سازمان تأمین اجتماعی گفت: حدود 18 نوع خدمات در نظام بیمه‌ای اعم از کوتاه‌مدت و بلندمدت، بازنشستگی، ازکارافتادگی، مستمری‌بگیران و بیمه بیکاری و... در درمان مستقیم و غیرمستقیم‌مان انجام می‌دهیم.

وی با بیان اینکه سازمان تأمین اجتماعی با دو رویکرد اقتصادی و اجتماعی ایجاد شد، افزود: رویکرد اقتصادی تنها تأمین کننده منابع درآمدی و هزینه‌ای خودش است. رویکرد اجتماعی می‌گوید تحت هر شرایطی، به هر دلیلی، کارفرمایی که نتوانست تأمین منابعش را بدهد، سازمان تأمین اجتماعی ملزم و اجرا به ارائه خدمات است. بنابراین نگاه اجتماعی خیلی پررنگ‌تر از نگاه اقتصادی است. یعنی قوانینی که در سازمان تأمین اجتماعی داریم، نگاه جدی و اجتماعی است.

گسترش رضایتمندی در سازمان تأمین اجتماعی

امیری گنجه ادامه داد: در سازمان تأمین اجتماعی الزامات تاریخی و تجربی و علمی سازمان تأمین اجتماعی مبتنی بر رضایتمندی است. یعنی به دنبال گسترش رضایتمندی است و این گسترش رضایتمندی را به‌عنوان یک ضرورت برای بقا و دوام خود در نظر می‌گیرد. این موضوع به عنوان یک انتخاب برای سازمان تأمین اجتماعی نیست بلکه فراتر از انتخاب است. یعنی الزامات قانونی و علمی سازمان تأمین اجتماعی مبنی بر این است که یک رضایتمندی را در درون خود ایجاد کند.

وی افزود: به همین دلیل است که 42 میلیون از آحاد مردم جمهوری اسلامی ایران تحت پوشش سازمان تأمین اجتماعی قرار دارند. فلسفه بزرگی سازمان تأمین اجتماعی نه به قوانین‌، نه به تاریخچه‌، نه به ساختار منابع و مالی و نه به تکثر و تنوع داشتن خدماتش است، بلکه در درون این سازمان نزدیک به حدود 70 هزار پرسنل چه در بخش درمانی، چه در بخش بیمه‌ای و چه در بخش سرمایه‌گذاری نهفته هستند. این پرسنل یک تعلق و یک چسبندگی بسیار بالایی برای بقا و دوام تأمین اجتماعی احساس کرده و در این راه در تلاش هستند.

210 برنامه برای خروج از بحران داریم

امیری گنجه با بیان اینکه در تمام دنیا عمر تأمین اجتماعی‌ها 35 سال کار است، گفت: سازمان تأمین اجتماعی بحران ندارد، این سازمان کمبود و تراز نقدینگی دارد، مطالباتی دارد که منشأش دولت است، دولت منشأ بدهی است و بدهی را ایجاد می‌کند ولی ترتیب پرداخت بدهی را فراهم نمی‌کند. اگر دولت بخواهد نصف این عدد را پرداخت کند، تأمین اجتماعی بحران ندارد. سند استراتژی و سند پنج ساله را داریم، 210 برنامه عملیاتی برای خروج از بحران که چگونه بتوانیم چرخه عمر تأمین اجتماعی را به تأخیر بیندازیم را داریم.

وی گفت: در تمام دنیا دولت‌ها می‌گویند تأمین اجتماعی حقی همگانی است، یعنی تکلیفی برعهده تمام دولت‌هاست ولی اینجا الان خود تأمین اجتماعی این کار را انجام می‌دهد. قاعده و زمین بازی را خود تأمین بازی اینجا انجام می‌دهد درحالی‌که این قاعده و قواعد و اصول و مبانی‌اش متعلق به دولت‌هاست. دولت‌ها باید برایش فراهم کنند که تأمین اجتماعی بتواند در این زمین بازی بتواند بازی خوبی را انجام دهد، یعنی تیمی را بفرستد که نتیجه بگیرد. ولی الان ما خودمان هم تیم‌سازی داریم می‌کنیم، هم شرایطی را فراهم می‌کنیم که برد - برد باشیم.

بزرگی سازمان تأمین اجتماعی متکی به پرسنلی است که کمترین خطا و دست‌‌پاکی را دارند

امیری گنجه ادامه داد: بنابراین این بزرگی سازمان تأمین اجتماعی متکی به پرسنلی است که کمترین خطا و دست‌‌پاکی را دارند، چسبندگی و تعلق به سازمان تأمین اجتماعی دارند و توانسته‌اند چرخه عمر تأمین اجتماعی را طولانی کنند.

وی گفت: در تمام دنیا این شرایط ایجاد شده و دولت‌ها بایستی بیایند تأمین اجتماعی را اصطلاحاً اورهال یا بازسازی و نوسازی کنند. همه‌جا این کار را کرده‌اند. همه صندوق‌های تأمین اجتماعی در دنیا قدمت بالایی دارند، مگر می‌شود تأمین اجتماعی بعد از 50 سال اورهال نشود. این زمانش کی است؟ به نظر من زمانش فرا رسیده است.  به این دلیل که در نظام جمهوری اسلامی ایران شاخص سلامت افزایش پیدا کرده، دسترسی مردم به بهداشت و فضاهای آموزشی بهتر و بیشتر شده است. بنابراین  وقتی امید به زندگی افزایش پیدا کرده، آیا همچنان سن بازنشستگی باید همین سال باشد.

امیری گنجه با بیان اینکه  تأمین اجتماعی میراث گذشته است و به ما به ارث رسیده است، افزود: دو راه حل برای نگهداری از تأمین اجتماعی وجود دارد، یعنی اصلاحات پارامتری و اصلاحات سیستمی باید در تأمین اجتماعی ایجاد شود. باید با تأمین اجتماعی مهربانانه برخورد کرد. دولت، شرکای اجتماعی، ذی‌نفع‌های واحدمان باید نسبت به ایفای تعهداتی که به عهده دارند متعهد باشند.

وی گفت: اگرچه سازمان تأمین اجتماعی خود مقوّم اشتغال است.اما نمی‌توانیم بگوییم که خودمان باید ایجاد کننده اشتغال باشیم. در تمام دنیا تأمین اجتماعی جانشین کارفرماست. اصلاً تأمین اجتماعی موتور محرک توسعه کشور است. اگر یک جایی هم می‌بینید که آسیب دارد و مشکلاتی دارد، به‌نظر من نقش تأمین اجتماعی در آنجا می‌تواند پررنگ باشد.

تأمین اجتماعی در تمام دنیا جانشینی است که نقش کارفرمایی را دارد

امیری گنجه ادامه داد: بنابراین اگر با تأمین اجتماعی این رابطه را برقرار کنیم، تأمین اجتماعی در تمام دنیا جانشینی است که نقش کارفرمایی را دارد، نمی‌تواند نقش اول و کارفرما را داشته باشد. وقتی سیل دارد می‌آید، تأمین اجتماعی نمی‌تواند برود و جلوی سیل را بگیرد، اصلاً جزء وظایف ما نیست. ولی پس از سیل تأمین اجتماعی نقش خود را ایفا می‌کند و به عنوان یکی از خدماتی که ارائه می‌کند، بیمه بیکاری و حقوقش را برایش فراهم می‌کند.

سرپرست معاونت اقتصادی و برنامه‌ریزی سازمان تأمین اجتماعی گفت: تأمین اجتماعی را در کارکرد باید دید. خیلی از فحوای جامعه حتی اقشار علمی، تأمین اجتماعی را به ظاهر قضاوت می‌کنند. این قضاوت ناصواب باعث می‌شود که مردم به کارکردهای تأمین اجتماعی یک‌مقدار تردید پیدا کنند. درحالی‌که باید بدانید همین الان در سال 1398 ماهانه سازمان تأمین اجتماعی قریب 9 هزار میلیارد تومان به عائله خودش پرداخت می‌کند.

وی افزود: در دو حوزه، اقتصاد خرد و اقتصاد کلان ببینید چه اتفاقی می‌افتد، وقتی 9 هزار میلیارد تومان درون سوپرمارکت‌ها می‌رود، بازنشسته‌ای که از سوپرمارکت خرید مایحتاج روزانه‌اش را انجام می‌دهد، باعث می‌شود که آن سوپرمارکت در آن محله به گردش مالی بپردازد. این را می‌گویند اقتصاد خرد. اقتصاد کلان چگونه است؟ وقتی که 9 هزار میلیارد تومان در شبکه بانکی توزیع می‌شود، به نقدینگی جامعه و به اقتصاد ملی کمک می‌کند، یعنی بازتولیدی در جامعه ایجاد می‌شود. نباید از این مسئله خیلی راحت و ساده عبور کرد. تأمین اجتماعی سازمانی است که 9 هزار میلیارد در جامعه نقدینگی ایجاد می‌کند. یک سوم این نقدینگی و یک سوم بودجه کل کشور را تأمین اجتماعی مهیا می‌کند، نشان‌دهنده قدرت مالی و قدرت اقتصادی این سازمان است.

امیری گنجه درباره  شبکه بیمه و شبکه درمان گفت: در سال 1365 به دلیل اینکه یک برنامه ذخائری ایجاد شد، معاونت اقتصاد و برنامه‌ریزی شکل گرفت. معاونت اقتصادی در قانون است، ماده 28 قانون تأمین اجتماعی هست، در درمان ماده 29 قانون تأمین اجتماعی که تکلیف می‌کند که آحاد مردم را باید خدمات درمانی بدهد، یعنی تمام این کارکردهای‌مان قانون است. ماده سه قانون تأمین اجتماعی هم می‌گوید تأمین اجتماعی باید این حق بیمه مربوطه را بگیرد، قسمتی را به‌عنوان ذخائر نگه‌داری کند که چنانچه در آینده مسائل و مشکلات مالی برایش پیش بیاید از این ذخائر استفاده کند. این تفکر و این فکر در سال 65 ایجاد شد.

وی با بیان اینکه معاونت تأمین اجتماعی راه‌اندازی شد افزود: معاونت تأمین اجتماعی متأثر از شرکت‌های مأموریتی است. عموماً شاید یکی از سؤالاتی که در ذهن پیش بیاید این است که سبد یا پورتفوی شما چیست؟ ما انتخاب نکردیم، عموماً این شرکت‌ها را دولت‌ها از محل ردّ دیون به ما داده‌اند. ما رقیب بخش خصوصی نیستیم. اتفاقاً اصل 44 قانون اساسی هم این تکلیف را کرده که ما باید در مقیاس بزرگ سرمایه‌گذاری کنیم. الان مهم‌ترین استراتژی و رویکرد ما این است که برویم در حوزه‌های بزرگ مانند نفت سرمایه‌گذاری کنیم که بتوانیم به بخش خصوصی کمک کنیم.

امیری گنجه گفت: اگر ما بتوانیم سرمایه‌گذاری‌های‌مان را در بخش‌های بزرگ‌مقیاس ببریم، بخش‌های خصوصی هم می‌توانند توانمند شوند. بنابراین اگر جایی که الان بخش خصوصی می‌رود در مقیاس کوچک یک کارخانه کوچک می‌زند، ما هم بخواهیم برویم و کارخانه کوچک بزنیم، رقیب او می‌شویم و این موضوع اصلاً در استراتژی ما نیست.

سازمان تأمین اجتماعی باید از بنگاه‌داری خارج شود

وی افزود: ما 130 تا 135 شرکت خارج از رویکرد و استراتژی خود داریم، کاملاً کم‌بازده یا حتی به‌نوعی زیان‌ده هستند که آنها را در فهرست فروش‌مان گذاشته‌ایم. ضمناً نکته مهم این است که ما اصلاً دنبال بنگاه‌داری نیستیم. ما داریم کم‌کم به سمت بورسی شدن می‌رویم، همه شرکت‌ها باید بورس پیدا کنند که ما باید سهام‌دار باشیم که از محل تجمیع این سهام بتوانیم ذخائرمان را مدیریت کنیم و نگاهی هم که ریاست جمهوری هم به این مسئله داشتند، همین نگاه بود که سازمان تأمین اجتماعی باید از بنگاه‌داری خارج شود.

امیری گنجه عنوان کرد: حالا بنا به هر دلایل و ضرورتی در سال‌های گذشته این شرایط ایجاد شد ولی اکنون سازوکارها و شرایطی قانونی را فراهم کرده‌ایم که کم‌کم و به‌تدریج، من هم همینجا به جامعه ذی‌نفع‌های‌مان، به کارگران، کارفرمایان این وعده را می‌دهم، در بعضی از شبکه‌های مجازی مطرح شده که سازمان تأمین اجتماعی به‌صورت شتاب‌زده دارد خروج پیدا می‌کند یا اینکه چوب حراج بر اموال و میراث گذشته زده است، در حالی که مطلقاً چنین موضوعی نیست. سازمان تأمین اجتماعی دارد با دقت و با تدبیر این موضوع را مدیریت می‌کند که به گونه‌ای خروج پیدا کند که بتوانیم نسبت سرمایه‌گذاری‌مان را افزایش دهیم.

وی افزود: بالاخره این ذخائر متعلق به امسال نیست، ذخائر سال‌های گذشته است که به عنوان یک میراث به دست ما رسیده و داریم این کار را انجام می‌دهیم. ما خودمان حوزه‌های شستا را داریم، حوزه شستا هفت هلدینگ دارد. این هلدینگ‌ها همین الان هم یکی دوتای‌شان به بورس رسیده‌اند. همه اینها را داریم به بورس می‌رسانیم که ضابطه و قواعد مالی نظام‌مند را برای آنها مرتب می‌کنیم که نگرانی در مورد آنها نداشته باشند.

امیری گنجه بیان کرد: یک‌سری از شرکت‌هایی را مأموریتی ایجاد کرده‌ایم. مثلاً زمانی سازمان تأمین اجتماعی بزرگ‌ترین مراکز درمانی و بیمارستانی و شعب را داشت. آن موقع ضرورت ایجاب می‌کرد که خانه‌سازی داشته باشیم. شرکتی به‌نام خانه‌سازی را داشتیم و در زیرمجموعه‌اش هم طرح و اجرا را داشتیم. در آن ایام این موضوع یک ضرورت بود ولی الان ساخت‌وسازهای‌مان کم شده، کم‌کم این شرکت را داریم کوچک‌سازی می‌کنیم یا به‌گونه‌ای منطقی‌سازی می‌کنیم که بتوانند وظایف و مأموریت‌های خودشان را بهتر انجام دهند. یا مؤسسه‌ای به‌نام املاک و مستقلات داریم. برای رفاه حال کارفرمایی که به هر دلیلی تمکن مالی و نقدینگی ندارد، قانون گذاشته و گفته‌ایم بیا تهاتر کنیم. یعنی از همین محل تهاتر، ملک را می‌گیریم، بالاخره ما املاک‌داری نمی‌کنیم، نگاه‌مان به املاک‌داری نیست هم‌چنان که نگاه‌مان به شرکت‌داری هم نیست.

وی افزود: ما از دو مسئله داریم به‌صورت تدریجی خارج می‌شویم. یکی اینکه از موضوع شرکت‌داری خارج می‌شویم و دوم اینکه از موضوع املاک‌داری هم داریم خارج می‌شویم. املاک و شرکت‌های‌مان را داریم به بخش خصوصی واگذار کرده یا می‌فروشیم که از محل فروش آنها بتوانیم کسری که از ناحیه حق بیمه داریم، بتوانیم تأمین کنیم. این سه مأموریتی است که سازمان تأمین اجتماعی طبق قانون برعهده دارد که شامل نظام بیمه‌ای، حوزه درمان و حوزه سرمایه‌گذاری است و حوزه سرمایه‌گذاری شامل شرکت‌هایی است که به ما واگذار شده یا به‌صورت مأموریتی آنها را هدایت و راهبری می‌کنیم. بنابراین خودمان هم در بعضی موارد به‌عنوان یکی از شرکت‌های تأمین اشتغال و در کنار تأمین‌کننده حق بیمه هستیم.

امیری گنجه اظهار کرد:‌ منابع ما از حق بیمه‌ها حدود 5.5 تا 6 هزار میلیارد تومان تأمین می‌شود و مابقی را یا استقراض می‌کنیم و یا از محل ذخائرمان تأمین می‌کنیم که برای سال 98 حدود 9 هزار میلیارد تومان است.

بخش خصوصی اخراج می‌کند/ اقتصاد مقاومتی مشکل‌گشاست

وی درباره بخش خصوصی گفت: الان بخش خصوصی اخراج می‌کند ولی در بخش تأمین اجتماعی چون نگاه کارگری و نگاه حاکمیتی هم به موضوع داریم، می‌گوییم تحت هر شرایطی کارگرش را حفظ کند.اولین سازمانی هستیم که اقتصاد مقاومتی را در تأمین اجتماعی نهادینه کردیم، قریب پنج سال است که دبیرخانه اقتصاد مقاومتی فعال است. واقعاً من به‌عنوان یک آدم ایرانی و متعهد به مسائل سازمان و نظام، راه علاج و خروج از همین تلاطم و همین بحران را اقتصاد مقاومتی می‌دانم.

امیری گنجه با بیان اینکه اعتقاد دارم خیلی اقتصاد مقاومتی را نفهمیده‌ایم، عنوان کرد: نسبت به اقتصاد مقاومتی برای خودمان حساسیت ایجاد کرده‌ایم درحالی‌که اقتصاد مقاومتی شرایطی را فراهم می‌کند که نگاه به درون، به بیرون هم باشد. مدل هم‌افزایی در تأمین اجتماعی ایجاد کرده‌ایم، اینها مدل و اکشنی هستند که الان وجود دارد، الان در اقتصاد مقاومتی مدل هم‌افزایی داریم. به شرکت‌های‌مان گفتیم یک جوری با هم حرکت و تعامل بکنند، در این تلاطم و در این بحران، شما یک مدل حکومتی را دارید انجام می‌دهید که نظام استکباری دست از سر ما بر نخواهند داشت، سلطه تا ابد دست از سر ما برنخواهد داشت و سلطه‌گری خودش را انجام می‌دهد.

وی گفت: چون داریم در منطقه برای نظام‌های استکباری مزاحمتی ایجاد می‌کنیم، این مسائل باید واقعاً در کشور نهادینه شود. اصلاً ربطی به بحث ارزشی و مذهبی و غیرمذهبی هم ندارد. هر کسی که کشورش را دوست دارد این را باید بفهمد که شما یک نوع حکومتی را در منطقه راه‌اندازی کرده‌اید که به شما حساسیت دارند و شما را از این صف بیرون می‌کند. چه‌کار باید بکنیم؟ راه علاج شرکت‌ها و کشورمان از مسیر اقتصاد مقاومتی است. مسیر اقتصاد مقاومتی را باید بفهمیم. در تأمین اجتماعی ما نهادینه کردیم. هم‌افزایی ایجاد کردیم که در درون هم‌دیگر بیایند.

تأمین اجتماعی در مقیاس یک دولت کوچک است

امیری گنجه ادامه داد: تأمین اجتماعی در مقیاس یک دولت کوچک است. تأمین اجتماعی در مقیاس کوچکی است، در درون تأمین اجتماعی قنداقه تولد تا پیرمرد را دارد. بنابراین اگر تأمین اجتماعی را در این قالب بتوانیم مدیریت بکنیم، می‌توانیم خروج از این بحرانی که الان هم هست، بیشتر هم می‌شود. بحرانی که الان در اقتصاد ملی و در دنیا هست. الان ما نسبت به تولید مشکلی نداریم و واحدهای تولیدی‌مان خیلی فعالند، منتهی باید هماهنگی کنیم که بتوانند در بازارهایی که متعلق به کشورهای دوست و همسایه هستند خوب ورود بکنیم. بالاخره این جریان خون از داخل خیلی نمی‌تواند تأمین کننده باشد.

وی با بیان اینکه بزرگترین طلب ما از دولت است، گفت: دولت دو سه‌ تا از ردیف‌ها را نمی‌دهد. وقتی که گروه‌های جدید را به ما معرفی می‌کند، گروه‌هایی را معرفی می‌کند که به ما می‌گوید اینها معافیت دارند. ما 34 صنف داریم که تحت حمایت دولت هستند و از قبل و سال‌های سال هم بوده است. عملاً جزء دیون دولت محسوب می‌شود و دولت نمی‌دهد. بالاخره آنها گروه‌های حساس هستند، مثلاً رانندگان تاکسی، آیا می‌توانیم بیمه‌شان را قطع کنیم. دولت می‌گوید، مکتوب هم به ما اعلام می‌کند. در حساب دولت و جزء‌ بدهی‌های دولت به سازمان محسوب می‌شود. متأسفانه این ارزش ریالی پول که پایین می‌آید، این بدهی‌ها ارزش خود را از دست می‌دهد. زمانی که بتوانیم آن پول را سرمایه‌گذاری کنیم قطعاً سرمایه‌گذاری خوبی داشتیم اما وقتی که به عنوان یک بدهی می‌ماند وقتی که ارزش ریالی پول ملی پایین می‌آید، آن مبلغ دیگر ارزش قبلی را ندارد.

دولت 180 هزار میلیارد تومان به سازمان تأمین اجتماعی بدهکار است

وی با بیان اینکه دولت الان 180 هزار میلیارد تومان به سازمان تأمین اجتماعی بدهکار است، افزود: اگر دولت این مبلغ را به سازمان تأمین اجتماعی پرداخت کند، سازمان نه مشکل نقدینگی خواهد داشت و نه بحث بحران مطرح خواهد شد. اختلافی در این میان وجود دارد که دولت می‌گوید شما باید به روش ساده محاسبه کنید. این اختلافی که الان بین دولت و سازمان تأمین اجتماعی وجود دارد، روی نحوه محاسبه است.

امیری گنجه گفت: سازمان تأمین اجتماعی تنها سازمانی است که هم سند استراتژی دارد و هم راهبرد کلان دارد. ذیل راهبردهای کلان 210 برنامه عملیاتی دارد. 210 برنامه عملیاتی از حوزه‌های بیمه‌ای، درمان و سرمایه‌گذاری.

وی افزود: یکی از برنامه‌های عملیاتی‌ بحث تحریم است که ما چه کار بکنیم که شرکت‌های‌مان خودشان را از شرایط تحریم عبور بدهند. یا در بحث درمان، یکی از برنامه‌های عملیاتی‌مان «نسخه‌های الکترونیکی» است، یعنی وقتی می‌گوییم دولت الکترونیک، به معنای این است که سازمان الکترونیک است. یعنی این‌قدر فضای انفورماتیکی و فضای آی‌تی در سازمان پررنگ است که فکر می‌کنم یکی از اولویت‌های اصلی ما از همین 210 برنامه، برنامه‌های عملیاتی از جنس آی‌تی است. یعنی هر چه آی‌تی در تأمین اجتماعی گسترش پیدا کند، هم فساد کمتر و هم رضایت‌مندی روزبه‌روز افزایش پیدا می‌کند و اینکه مردم دیگر نیازمند مراجعه حضوری نیستند. بنابراین رویکرد مدیریت ارشد سازمان کاملاً چسبندگی به موضوع ‌آی‌تی دارد.

انتهای پیام/4046/