بسترسازی مناسب برای رشد شرکت‌ها و مراکز تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی
به گزارش آنا، معاونت برنامه‌ریزی و امور اقتصادی دانش‌بنیان از حوزه‌هایی است که در دانشگاه آزاد اسلامی تقریباً نوبنیاد به حساب می‌آید و به نسبت معاونت‌های دیگر عمر چندانی از آن نمی‌گذرد. به نظر می‌رسد این معاونت به دنبال انتصاب حمید میرزاده به عنوان رئیس دانشگاه آزاد اسلامی و با رویکرد تحول‌گرایی که تیم جدید مدیریتی دانشگاه داشته است تعریف و ابلاغ شد و تکالیف جدیدی در واحدهای دانشگاهی بر عهده آن قرار گرفت.
برای آشنایی با وظایف این حوزه در گفت‌و‌گویی با دکتر محمدعلی نادی معاون برنامه‌ریزی و امور اقتصادی دانش‌بنیان دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان) انجام داده‌ایم که از نظرتان می‌گذرد:
* خلاصه‌ای از سوابق تحصیلی و تحقیقاتی خود را بیان کنید:
- محمدعلی نادی هستم. دوره کارشناسی خود را در رشته مدیریت و برنامه‌ریزی گذرانده و کارشناسی ارشد را نیز در همین تحصیل کرده‌ام و مدرک دکتری خود را نیز از واحد علوم و تحقیقات تهران در همین رشته دریافت کرده‌ام و اکنون در دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان(خوراسگان) به انجام خدمت مشغول هستم.
در زمینه‌های پژوهشی و تحقیقاتی به لطف الهی تألیف چند عنوان کتاب مانند: نظریه‌های مدیریت در آموزش عالی، مقدمه‌ای بر روش تحقیق در علوم انسانی، اصول و روش های آموزش و پرورش تطبیقی، مدیریت سازمان ها با رویکرد جامعه شناختی، روانشناسی علامت تجاری، برنامه‌ریزی استراتژیک در آموزش و پرورش و ... و بیش از یکصد عنوان مقاله و ارائه مقالات متعدد در بیش از 80 همایش داخلی و خارجی از کارهایی بوده که افتخار انجام آنها را داشته‌ام.
* سوابق اجرایی خود را تشریح کنید؟
| آنچه دانشگاه‌های بزرگ دنیا را در رتبه‌بندی‌های بین‌المللی، موثر، صاحب‌نام و به عنوان برند معرفی می‌کند وجود برنامه‌های بلندمدت و حمایت جدی مدیران ارشد این دانشگاه‌ها از نظام برنامه‌ریزی در فعالیت آنهاست |
- در دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان(خوراسگان) در سمت‌های مختلفی افتخار خدمت داشته‌ام، رئیس اداره پژوهشی دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی در فاصله سال‌های 88 تا 90، مدیر گروه کارشناسی ارشد و دکتری مدیریت آموزشی در سال‌های 90 و 91، ریاست دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، 91 تا 93 و اکنون معاونت برنامه‌ریزی و امور اقتصادی دانش‌بنیان.
*ضرورت ایجاد معاونت برنامه‌ریزی در سطح واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
- آنچه دانشگاه‌های بزرگ دنیا را در رتبه‌بندی‌های بین‌المللی، موثر، صاحب‌نام و به عنوان برند معرفی می‌کند وجود برنامه‌های بلندمدت و حمایت جدی مدیران ارشد این دانشگاه‌ها از نظام برنامه‌ریزی در فعالیت آنهاست.
هر چند ممکن است مسائل مربوط به برنامه و بودجه و اقتصاد دانش‌بنیان شکل ستادی به خود بگیرد اما این موضوع ثابت شده که هیچ دانشگاهی بدون تصویر مشخص از آینده خود نمی‌تواند موفق شود و توفیق در عرصه بین‌المللی مرهون تلاش و دستیابی به شاخص‌های نظام‌های رتبه‌بندی بین‌المللی و وجود برنامه برای رسیدن به این شاخص هاست.
در سازمان‌های بدون برنامه هیچ موفقیتی حاصل نمی‌شود بنابراین در این دانشگاه در سال 92 و به دنبال تغییر مدیریت دانشگاه آزاد اسلامی، معاونت برنامه‌ریزی طراحی و ابلاغ شد که اکنون 8 وظیفه اصلی بر عهده آن قرار گرفته است. بر اساس مصوبه سال 1394 شورای مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی، معاونت برنامه‌ریزی و معاونت امور اقتصادی دانش‌بنیان ادغام شد و مسئولیت واحدی را بر عهده گرفت که در اینجا اجمالاً به وظایف هشت گانه این معاونت نام می‌برم:
- برنامه‌ریزی و نظارت بر مصوبات دانشگاه و ارزیابی مستمر از آن
- جمع‌آوری و سازماندهی اطلاعات و بررسی مدیریت شاخص‌های جدید مربوط به سنجش عملکرد و ارزیابی و تعالی سازمانی واحد.
- نیازسنجی، برنامه ریزی، اجرا، ارزشیابی و بازخورد دوره های آموزشی کوتاه مدت کارکنان اعم از هیات علمی، بورسیه‌ها و مدیران با هدف توانمند سازی منابع سازمانی و استقرار مدیریت توانمند.
- تدوین برنامه‌های کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت، تدوین بودجه سالانه، مطالعه و بررسی و اقدام و رسیدگی به سایر امور مرتبط با برنامه ریزی و بودجه ریزی.
- برگزاری دوره‌های کاربردی کوتاه مدت برای موسسات و سازمان های بیرونی.
- توجه به مدل و برنامه های آتی مربوط به دانشگاه های آینده.
- استقرار نظام تشکیلاتی و سازمانی، طبقه بندی مشاغل، نظارت بر اجرای آن با رویکرد به مهندس ساختار، نمودار سازمانی، مشاغل و ...
- برنامه ریزی بر امور اقتصادی دانش‌بنیان و تجاری سازی دانش
* با توجه به جایگاه استانی واحد اصفهان، برنام های شما در رابطه با سایر واحدهای دانشگاهی استان چیست؟
- لازم است تأکید کنم مجموعه وظایف گفته شده بر اساس بخشنامه مربوط در تاریخ 94/4/16 ابلاغ شده و از همان زمان لازم الاجراست. به علاوه با توجه به مسئولیت این واحد دانشگاهی به عنوان بزرگترین دانشگاه آزاد اسلامی استان اصفهان، مسئولیت پیگیری تمام وظایف محوله در ارتباط با دیگر واحدهای استان نیز بر عهده این حوزه است که البته منظور بنده دسته بندی راجع به وظایف حوزه معاونت برنامه ریزی و امور اقتصادی دانش‌بنیان است هر چند که سایر معاونت‌ها نیز چنین مسئولیتی را بر عهده دارند و در همین راستا ارزیابی عملکرد تمام حوزه‌ها و ارائه گزارش مربوط به رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان نیز در زمره وظایفی است که این معاونت بر عهده دارد.
* با توجه به تنوع وظایف محوله در معاونت برنامه ریزی ساختار سازمانی پیش بینی شده چگونه خواهد بود؟
- برای این معاونت دو سطح مدیریتی شامل مدیر برنامه و بودجه و مدیر امور اقتصادی دانش‌بنیان تعریف شده است که هر مدیریت 3 پست سازمانی به این شرح در اختیار دارد: مدیریت برنامه و بودجه با پست‌های کارشناس بودجه، کارشناس برنامه‌ریزی و کارشناس تلفیق برنامه و بودجه و مدیریت امور اقتصادی دانش بنیان با پست های کارشناس اطلاعات و آمار، کارشناس سرمایه گذاری و کارشناس اقتصاد دانش‌بنیان.
| یکی از برنامه‌های آتی بسترسازی مناسب برای رشد شرکت‌ها و مراکز تحقیقاتی دانشگاه است که درآمدزایی آنها محرز شده باشد تا بتوانیم بدون دغدغه منابع مالی لازم را برای تامین هزینه‌های جاری و سرمایه‌ای تامین کنیم که این رویکرد سیاست اغلب دانشگاه‌های بزرگ دنیاست و لزوماً ارتباطی به مشکلات خاص ما ندارد و ما باید خیلی زودتر از اینها به آن می‌پرداختیم |
در خصوص حیطه وظایف این دو مدیریت نیز باید گفت در سطح برنامه و بودجه تمام موضوعات مربوط به پیش بینی بودجه، پایش و عملیاتی کردن بودجه انجام و رصد می شود. در سطح مدیر امور اقتصادی دانش بنیان هم مسائل مربوط به طرح های دانش بنیان، تشکیل شورای دانش بنیان، ارزیابی طرح های ارائه شده از واحد و استان، نظارت بر سرمایه گذاری و سازمان دهی و تجاری سازی آنها پیگیری و انجام می شود.
علاوه بر وظایف پیش گفته با استناد به بخشنامه ارزیابی، فرآیند پیش بینی تمام برنامه ها با میزان تحقق هر یک مقایسه و میزان پیشرفت و یا عدم تحقق یا علل انحراف هر یک از اهداف مورد نظر توسط این معاونت گزارش و پیگیری می شود و البته این معاونت حوزه ای کاملاً تخصصی به حساب می آید که بر اساس شیوه نامه انتصاب از سوی سازمان مرکزی دانشگاه اسلامی تمام نیروهای به کار گرفته شده این معاونت از بین دانش آموختگان رشته های مدیریت، اقتصاد، برنامه ریزی و سایر گرایش‌های مرتبط با این رشته ها انتخاب و منصوب شوند.
* با توجه به رویکرد دانشگاه در کوچک‌سازی و چابک‌سازی، برنامه‌های خود را درباره تغییرات احتمالی در سازمان کار واحد اصفهان بیان کنید؟
- درباره کم و کیف سازماندهی نیروها بر اساس طرح تجمیع 2، حفظ شان و منزلت و جایگاه پرسنل و حقوق کارکنان در چارچوب منافع فردی و سازمانی جزو وظایف اصلی این معاونت است و اکنون این واحد دانشگاهی تصمیمی در ارتباط با تعدیل نیروها ندارد با این وصف بسیاری از سیاست‌های طرح‌های تجمیع از تکالیف مدیریتی به حساب می‌آید و در زمانی که تصمیمات نهایی شود و به تصویب رسید و ابلاغ شود از سوی رئیس واحد استان اعلام خواهد شد.
البته با توجه به رویکرد کیفی و جایگاهی که این واحد دانشگاهی از گذشته‌های دور داشته ما هرگز نمی‌توانیم کیفیت را فدای مسائل دیگر کنیم بنابراین در ارتباط با تشکیلات، چارت سازمانی و هزینه‌ها و سیاست‌های آتی و چشم انداز آینده موضوع توجه به کیفیت مورد تاکید است و نواقصی که اکنون در این زمینه با آن مواجه هستیم در حال رفع است.
* با توجه به اینکه جنابعالی چندین سال است که با عنوان مشاور برنامه و بوجه با سازمان مرکزی دانشگاه همکاری می‌کنید درباره درآمدهای غیر شهریه‌ای و فعالیت‌های اقتصادی دانش‌بنیان توضیح دهید.
- همانطور که می‌دانید در برنامه استراتژیک دانشگاه در سال 1394، 16 درصد درآمدهای دانشگاه باید از منابع غیرشهریه‌ای باشد که این موضوع ابلاغ شده و در سال‌های آتی هم از این درصد بیشتر هم خواهد شد. به همین لحاظ تمرکز بر روی شرکتهای دانش‌بنیان، تجاری‌سازی و رشد مراکز فناوری خواهد بود و به طور طبیعی نقش اعضای هیات علمی و همچنین موضوع سرمایه‌گذاری بر روی امور تجاری‌ساز از گذشته خیلی بیشتر خواهد شد. در گذشته تاکید بر حصول درآمد دانشگاه از طریق شهریه دانشجو و افزایش دوره‌ای آن بوده است اما با توجه به کاهش نرخ رشد جمعیت و طبعاً کاهش تعداد دانشجو سیاست‌ها تا حدی تغییر کرده است و برای تامین منابع درآمدی علاوه بر تلاش برای افزایش دانشجو به ویژه در دوره تحصیلات تکمیلی به تدریج توسعه و درآمدزایی مراکز تحقیقاتی، شرکتهای دانش‌بنیان و از این قبیل مورد هدف خواهد بود، بنابراین یکی از برنامه‌های آتی بسترسازی مناسب برای رشد شرکت‌ها و مراکز تحقیقاتی دانشگاه است که درآمدزایی آنها محرز شده باشد تا بتوانیم بدون دغدغه منابع مالی لازم را برای تامین هزینه‌های جاری و سرمایه‌ای تامین کنیم که این رویکرد سیاست اغلب دانشگاه‌های بزرگ دنیاست و لزوماً ارتباطی به مشکلات خاص ما ندارد و ما باید خیلی زودتر از اینها به آن می‌پرداختیم.
در این زمینه حتی دانشگاه‌های دولتی که به بودجه‌ها و اعتبارات دولتی متکی هستند اخیراً برای جبران کسری بودجه‌های خود به تاسیس دوره‌های شبانه و برخی برنامه‌های جنبی درآمدزا روی آورده‌اند و در مواردی از میزان کمک و تسهیلات دانشجویی نیز کاسته‌اند و ما در این زمینه هر طرحی را باتوجه به ویژگی‌های خودش مورد توجه قرار می دهیم. درآمدزایی برای ما مهم است ولی اینجا به هر حال یک مرکز دانشگاهی است و ما به ارزش علمی و تحقیقاتی طرح‌ها نیز توجه مخصوص داریم و در هماهنگی با معاونت پژوهشی و اداری و مالی آنها را تدبیر و حمایت می‌کنیم.
انتهای پیام/