تحلیل مهدویت از جایگاه آرمان‌شهری
به گزارش خبرنگار حوزه فرهنگی و هنری گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، علی‌رضا امیدبخش در نشست هم‌اندیشی و مهدویت در چالش‌ها که صبح امروز در سالن شهید مطهری دانشگاه امام صادق (ع) برگزار شد با اشاره به موضوع مهدویت از دیدگاه آرمان‌شهری گفت: واژه آرمان‌شهر از کتاب تاموس مور دانشمند قرن شانزدهم گرفته‌شده است که خود این واژه از لغت یونانی یوتوپیا به معنای مدینه فاضله گرفته‌شده است. این واژه اگر (eu) نوشته شود به معنای مدینه فاضله و اگر با (ue) نوشته شود به معنای گورستان یا ویرانه معنا خواهد داد.
عضو هیئت‌علمی دانشگاه علامه طباطبایی افزود: در این کتاب به ترسیم وضع موجود جامعه انگلستان و نیز ترسیم وضعیت مطلوب آرمان‌شهر پرداخته‌شده است و آرمان‌شهر وجود نخواهد داشت مگر این‌که آرمان شخص وجود داشته باشد.
وی تصریح کرد: در چهار قسمت واژه‌شناسی خواستگاه آرمان‌شهری جریان‌ها، گفتمان‌های موجود در خواستگاه آرمان‌شهری، گفتمان‌های غالب در آرمان‌شهری جهانی و مهدویت در گفتمان‌های آرمان‌شهری می‌توان بحث و گفتگو کرد.
امیدبخش عنوان کرد: یکی از فیلسوفان غربی که فیلسوف امید نیز نامیده شده معتقد است انسان موجودی آرمان‌شهری است و بیشتر فلاسفه غربی هم معتقدند هنر و ادبیات نیز آرمان‌شهری است. ثمر عطار از اساتید مسلمان آمریکا به نقلی از حی بن یعضان می‌گوید: یوتوبیا (آرمان‌شهر) شباهت زیادی به واژه طوبا دارد.
عضو هیئت‌علمی دانشگاه علامه طباطبایی ادامه داد: گفتمان‌های موجود و تاریخ اندیشه آرمان‌شهری در دنیا را می‌توان به دو قسمت تقسیم کرد. قبل از جنگ جهانی، ادبیات آرمان‌شهری امیدبخش و خوشبینانه بوده و پس از جنگ جهانی نیز ادبیات دیس‌توبیا، ضد آرمان‌شهر و یا ویرانشهر پدید آمد که نگاهی بدبینانه داشت.
وی اظهار کرد: مطالعات آرمان‌شهری بین رشته‌ای برای مثال در فلسفه، فیلسوفان ترسیمی از یک شهر ایده‌آل می‌دهند. در معماری، یک معمار تصویری از شهر ایده‌آل می‌دهد مثل معماری شهری اسلامی یا بازار یا حتی یک طرح قالی ایرانی. در علوم سیاسی نیز به حکومت و حاکم ایده‌آل پرداخته می‌شود و همچنین در انسان‌شناسی نیز یک چنین تفکری وجود دارد.
امیدبخش گفت: وقتی از آرمان‌شهر توماس مور صحبت می‌کنیم باید اشاره‌ای به نظریات افلاطون هم داشته باشیم. در صفحه 424 کتاب «آرمان‌شهر و ضد آرمان‌شهر در عصر مدرن» آمده که بیرون از مسیحیت و دنیای غرب، آرمان‌شهری وجود ندارد.
عضو هیئت‌علمی دانشگاه علامه طباطبایی گفت: در جهان کلاً دو انجمن مطالعات آرمان‌شهری وجود دارد. یکی در سال 1982 در اروپا تأسیس شد که هر سال 300 سخنرانی در آن تشکیل می‌شود و نظریه‌پردازان معاصر در آن شرکت می‌کنند و دیگری هم در آمریکا که مؤسس آن، لایموند تاور سارجنت است. وی به همراه دکتر ردریک کریس رئیس انجمن آرمان‌شهری و نیز خانم روف رلیتاس صاحب‌نظر در مسئله اتوپیا هستند و معتقدند چون نظریه آرمان‌شهری فقط از غرب گرفته شده، لذا ما در آن دچار اشتباه شده‌ایم.
وی تصریح کرد: در مقاله‌ای به‌نام «ملیّت و آرمان‌شهرگرایی» توسط پروفسور سالم اشاره شده که هویت ملی، هویت مذهبی و هویت قومی در فرهنگ‌های مختلف باید مورد توجه قرار گیرد و روی آن متمرکز شویم و آرمان‌شهری را از آن بیابیم و تعریف، طراحی و توسعه را از آن به‌دست آوریم.
امید بخش افزود: موضوع پایان‌نامه من نیز مقایسه آرمان‌شهری توماس مور و نظریات کتاب «مدینه فاضله» فارابی بوده است. جرج اورول و سایر افراد در غرب اولین کسانی بودند که بحث آرمان‌شهری را مطرح کردند اما فارابی قرن‌ها قبل از این افراد در کتاب خود 18 اثر مدینه فاضله را بیان می‌کند و محوری‌ترین بحث ایجاد یک مدینه فاضله را وجود رهبر می‌داند.
عضو هیئت‌علمی دانشگاه علامه طباطبایی گفت: سه سال پیش در مورد حدیث مدینه علم حضرت رسول(ص) که قبلاً خوانده بودم تحقیقی انجام دادم. در حدیث مدینة‌العلم، پیامبر خودشان را مدینه فاضله و آرمان‌شهر می‌دانند. اولین کلمه این حدیث با «اَنَ» یعنی من و یعنی یک شخص آغاز می‌شود.
وی اظهار کرد: همچنین در بحث مطالعات آرمان‌شهری، تا زمانی که یک ایده در سطح شهر ایجاد نشود، آرمان‌شهری وجود نخواهد داشت. این نکته حائز اهمیت است که تا وقتی که آرمان‌شهر موجود نباشد، آرمان‌شهری نداریم و تا زمانی که یک امام در جامعه حضور نیابد، نمی‌توان انتظار تشکیل یک آرمان‌شهر را داشت.
انتهای پیام/4007/
انتهای پیام/