جامه نازیبای نساجی بر تن اقتصاد ایران

به گزارش گروه رسانه های دیگر خبرگزاری آنا، جام جم در ادامه نوشت: اهمیت صنعت نساجی (شامل سه بخش پوشاک، پارچه و ریسندگی و بافندگی) در اقتصاد ایران از آن رو مشخص می‌شود که این صنعت به تنهایی 11درصد حجم کل صنعت ایران را تشکیل می‌دهد. همچنین 12درصد اشتغال کل صنعت کشور در اختیار این صنعت است به طوری که فعالان این صنعت می‌گویند هر چرخ خیاطی صنعتی پنج میلیون تومانی پنج فرصت شغلی ایجاد می‌کند. با این حال این صنعت مدت‌هاست حال و روز خوشی ندارد. به گفته فعالان این صنعت، در کنار فعالیت قابل توجه انحصار و مافیا، قاچاق پوشاک به کشور که بیشتر از ترکیه و کمتر از چین و اروپا صورت می‌گیرد به بلای جان این صنعت تبدیل شده است.

همین هم هست که فعالان این صنعت در مراجعه خبرنگار ما درددل‌های بسیاری دارند؛ از مجوزفروشی گرفته تا ‌سازوکار فعالیت باندهای مافیایی ورود مواد اولیه در کوران تحریم‌ها. این فعالان همچنین از خودتحریمی‌ها و مصادیق آن سخن می‌گویند؛ آنجا که بانک‌ها در مراجعه فعالان این صنعت، نساجی را به عنوان صنعتی ورشکسته شناسایی کرده و حاضر به پرداخت وام به آن نیستند. با این حال، فعالان صنفی آینده روشنی را در پساتحریم برای این صنعت پیش بینی می‌کنند و این امر از ترکیب شرکت‌کنندگان در این نمایشگاه کاملا هویداست. در بخش فروش پوشاک آماده، تولیدکنندگان ایرانی یکه‌تازند، اما در بخش ماشین‌آلات و فناوری تولید، خارجی‌های دارای فناوری یکه‌تازی می‌کنند. این چنین است که با رفع مشکلاتی که فعالان صنفی به آن اشاره دارند، می‌توان آینده خوبی را برای این صنعت بزرگ متصور بود.

قاچاق نساجی؛ بزرگ‌ترین مشکل

مجید نامی، عضو هیات‌مدیره اتحادیه تولید و صادرات نساجی و پوشاک ایران درمحل نمایشگاه به جام‌جم گفت: بر اساس آمارهای موجود، حجم صنعت پوشاک ایران نزدیک به شش میلیارد دلار برآورد شده در حالی که اگر براساس شاخص‌های جمعیتی و واحدهای صنفی دقت کنیم ممکن است حتی حجم این صنعت به ده میلیارد دلار نیز برسد.

وی قاچاق پوشاک به ایران را بزرگ‌ترین معضل این صنعت توصیف کرد و افزود: واردات قانونی پوشاک در کشورمان بسیار ناچیز و به گفته مسئولان فقط پنج یا شش میلیون دلار است، یعنی چیزی نزدیک به یک دهم حجم کلی بازار؛ در حالی که کافی است در یکی از خیابان‌های معروف تهران به فروشگاه‌ها سر زده تا دریابیم حجم قاچاق چقدر است.

وی افزود: در نگاه اول به موضوع قاچاق پوشاک نباید فراموش کنیم قانون مناسب و کامل داریم، اما این قانون اجرایی نمی‌شود، بنابراین نمی‌توان انتظاری غیر از آنچه را که می‌بینیم داشته باشیم. این در حالی است که بتازگی شاهد بوده‌ایم پوشاک از اولویت 10 به اولویت 9 واردات کالا انتقال یافته و این تصمیم‌گیری به معنی این است که عزم جدی برای برخورد با قاچاق نیست.

عضو هیات مدیره اتحادیه تولید و صادرات نساجی و پوشاک ایران توضیح داد: پیش از این، تعرفه واردات پوشاک با اولویت 10 نزدیک به 200 درصد بوده است در حالی که با امضای قرارداد تجارت ترجیحی با کشوری مثل ترکیه این تعرفه به نزدیک 120 درصد کاهش یافته است. اما مدتی بعد پوشاک از اولویت 10 به 9 تغییر مکان یافت لذا اکنون با تعرفه متوسط 75 درصد وارد بازار ایران می‌شود. نامی افزود: اکنون ورود غیرقانونی پوشاک به ایران با نزدیک به 10 درصد قیمت فاکتور خرید درحجم قابل‌توجهی صورت می‌گیرد که به گفته مقامات دولتی سالانه 5/2 میلیارد دلار است، در حالی که این رقم بسیار بیشتر از این حجم اعلام شده است. چون قاچاق سازمان‌یافته داریم.

مواد اولیه، مشکل اصلی

از سوی دیگر، نوید عطار‌زاده یکی از فعالان صنفی در صنعت پوشاک زنانه با اشاره به نمایشگاه سال جاری گفت: در بسیاری از موارد کیفیت تولیدات ایرانی بدون هرگونه تعصب، بسیار بالاتر از کالاهای خارجی موجود کشورمان است، چون بسیاری از تولیدات موجود بازار اکنون از انواع درجه دو یا سه بازارهای خارجی است.

وی به توانایی برخی تولیدکنندگان داخلی اشاره کرد و افزود: بسیاری از برندهای قدیمی ایران در پوشاک مردانه و زنانه توانایی رقابت با برندهای خارجی را دارند و می‌توانند در صورت ورود به بازارهای خارجی در یک سطح و در بسیاری موارد بالاتر از آنها بویژه در زمینه طراحی و دوخت قرار گیرند، اما مشکل اصلی اینجاست که اکنون بخش قابل توجهی از تولیدکنندگان که قصد صنعتی کارکردن دارند، نمی‌توانند برخی نیازهای خود از نظر مواد اولیه و دستگاه‌های به‌روز را تهیه کنند، چون نه منابع مالی و نه امکانات ورود به داخل کشور به دلیل تحریم‌ها وجود ندارد. به عنوان مثال در زمینه دستگاه‌های برش لیزری اکنون سرمایه‌گذاران خصوصی مشکلات عمده‌ای برای خرید دستگاه دارند که بخشی مربوط به تحریم‌های بانکی است و بخش دیگر درباره حجم بازار است.

وی تصریح کرد: شاید یک دستگاه برش برای یک تولیدکننده نزدیک یک میلیارد تومان هزینه داشته باشد، اما براساس اصول اقتصادی این دستگاه هنگامی برای تولیدکننده سود‌آور است که هرگز خاموش نباشد در صورتی که با توجه به حجم قابل توجه واردات بی‌رویه و نبود فرهنگ استقبال از محصولات داخلی، تولیدکننده نمی‌تواند به طور مداوم تولید داشته باشد و در نتیجه اصلا وارد کردن این وسیله که یکی از نیازهای امروزی تولید صنعتی پوشاک است، برایش اقتصادی نیست.

بانک‌ها صنعت نساجی را ورشکسته می‌دانند

در همین حال بابک صبوری، مدیرعامل یک شرکت تولیدی پارچه در این زمینه به جام‌جم گفت: مهم‌ترین موضوع برای تولیدکنندگان نساجی، دسترسی به منابع مالی ارزانقیمت است که متاسفانه اکنون بانک‌ها به محض این که درخواست از یک تولیدکننده پارچه یا فعال صنعت نساجی به دستشان می‌رسد، مهر عدم موافقت به آن می‌زنند؛ چون معتقدند این صنعت ورشکسته است و هیچ یک از فعال‌های صنفی نمی‌توانند به تعهدات خود عمل کنند.

وی با اشاره به فعالیت مافیای واردات نساجی و فعالیت آن در بخش مواد اولیه ‌تصریح کرد: بسیاری از مواد اولیه صنعت نساجی ما اکنون از هند و چین وارد کشور می‌شود، اما مشکل اصلی اینجاست که انحصار و مافیا در این زمینه باعث شده تا تولیدکنندگان امکان دسترسی به مواد اولیه مورد نیازشان را نداشته باشند و مجبور به پرداخت هزینه‌های بالا به واردکنندگان انحصاری باشند؛ چون این افراد نفوذی دارند که می‌توانند کالا را با قیمت پایین وارد کنند، اما افراد عادی نمی‌توانند این مواد را به قیمت مافیا به کشور بیاورند، در نتیجه مجبور به تبعیت و خرید از مافیا هستند.

بازهم چینی‌ها و ماشین‌آلات مشکل‌دار

این فعال صنفی درباره ماشین‌آلات مورد نیاز صنعت نساجی نیز گفت: ماشین‌آلات اروپایی صنعت نساجی کشور عمدتا فرسوده شده و نیازمند تجهیز دوباره هستند که به دلیل تحریم‌ها و مشکل انتقال پول، این امر غیرممکن شده و زمینه ورود تجهیزات ماشین‌آلات چینی را باز کرده است، در صورتی که این ماشین‌آلات نه‌تنها دچار مشکل هستند؛ بلکه در بسیاری از موارد مثل سوزن‌های مورد نیاز به کشورهای اروپایی وابسته هستند، بنابراین رفع تحریم‌ها یکی از مهم‌ترین خواسته‌های صنف نساجی است.

صبوری به بحث کمیسیون ماده یک و انحصار و رابطه بازی در قالب آن نیز اشاره کرد و افزود: چندی پیش برخی از تولیدکنندگانی که واقعا به ورود ماشین‌آلات نساجی نیاز داشتند، با استفاده از «ماده یک» اقدام به خرید ماشین‌آلات دست دوم می‌کردند، اما متاسفانه این موضوع نیز کاملا به سوژه‌ای برای مجوز فروشی تبدیل شده و گاهی اوقات برای هر مجوز (که دارندگان می‌گویند از قبل تهیه شده است) نزدیک به ده میلیون تومان از واردکننده مطالبه می‌شود، چون مسئولان معتقدند با این کار می‌توانند تولیدات داخلی را حمایت کنند، در حالی که از این محل فقط رانت ایجاد شده و اکنون شش ماه است مجوزی هم صادر نشده است.

اهمیت صنعت نساجی در اقتصاد ایران

11 درصد کل حجم صنعت ایران

12 درصد کل اشتغال صنعت کشور

ایجاد اشتغال پنج نفری هر چرخ خیاطی پنج میلیون تومانی

ارزش افزوده بسیار بالای 40 تا 150 درصد

بازار صنعت پوشاک ایران نزدیک به ده میلیارد دلار

عمده مشکلات صنعت نساجی ایران

قاچاق گسترده به میزان حدود پنج میلیارد دلار در سال در برابر پنج میلیون دلار واردات رسمی

کمبود نقدینگی و بی‌اعتنایی سیستم بانکی برای پرداخت تسهیلات

ناتوانی در تامین مواد اولیه به دلیل وجود مافیا و انحصار در واردات

مستهلک بودن دستگاه‌ها و تجهیزات