اثرات فیزیولوژیکی قرآن در کاهش استرس و فشارهای روانی اثبات شد

به گزارش خبرنگار خبرگزاری آنا از خمینی‌شهر، استرس و اضطراب احساساتی جدایی‌ناپذیر از زندگی روزمره انسان‌هاست. تاکنون روش‌های مختلفی برای کاهش استرس معرفی شده است. در بیشتر موارد استفاده از داروهای آرامش‌بخش برای کاهش اضطراب و استرس به افراد پیشنهاد می‌شود که البته این روش‌ها می‌تواند عوارض جانبی زیادی از خود برجای بگذارد. بنابراین امروزه محققان در تلاش هستند راه‌هایی بیابند که بدون استفاده از داروهای شیمیایی، احساس نگرانی و استرس را در انسان به حداقل رسانده و احساس آرامش را تقویت کنند.

دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی پزشکی گرایش بیوالکتریک دانشگاه آزاد اسلامی واحد خمینی‌شهر در طرح پژوهشی خود، این موضوع را مورد کاوش قرار داده و در همین ارتباط اثرات فیزیولوژیکی آوای قرآن را در کاهش استرس و ایجاد آرامش بررسی و ثابت کرده است.

بهاره خدابخشیان پژوهشگر این طرح در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری آنا در خمینی‌شهر، موارد مختلف این پژوهش را تشریح کرد و به سؤالات آنا پاسخ داد.

آنا: هدف پژوهش شما شامل چه حیطه‌هایی است و در آن به کدام زمینه‌های علمی درباره کاهش استرس و ایجاد آرامش پرداخته شده است؟

خدابخشیان: یکی از راهکارهایی که در کاهش استرس و فشارهای روانی توصیه می‌شود، گوش‌دادن به آواهای قرآن است، مسلمانان بر این باورند که گوش فرادادن به قرآن و یا خواندن آن، احساس آرامش و رضایت‌مندی در انسان ایجاد می‌کند که برای اثبات آن به دلایل علمی نیاز است، در این پژوهش، تأثیر تحریکات صوتی مختلف و مشخص شامل موسیقی و قرآن بر روی تغییرپذیری نرخ ضربان قلب به‌عنوان شاخصی از عملکرد سیستم عصبی خودمختار را مورد مطالعه و بررسی قرار داده‌ایم.

آنا: در مورد روش تحقیق خود توضیح دهید.

خدابخشیان: برای این منظور سیگنال الکتروکاردیوگرام (ECG) تعدادی از دانشجویان دختر در محدوده سنی 20 تا 25 سال در حالت سکوت، گوش‌دادن به سه لحن مختلف قرآن، سه دستگاه موسیقی سنتی ایرانی و سه نوع موسیقی پاپ توسط دستگاه پاورلب در آزمایشگاه فیزیولوژی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خمینی‌شهر جمع‌آوری و ثبت شد. سه لحن مختلف قرآنی متناسب با القای سه احساس متمایز مبتنی بر مضامین و مفاهیم آیات قرآن کریم و دستگاه‌های موسیقی نیز متناسب با القای احساسات مشابه در لحن‌های قرآنی انتخاب شدند.

آنا: گویا در این ارتباط قبلاً مطالعات دیگری هم انجام شده بود، تفاوت پژوهش جدید شما با تحقیقات قبلی چیست؟

خدابخشیان: در این پژوهش ما اثر سه لحن مختلف قرآن روی سیگنال قلبی را مورد بررسی قرار دادیم که خود جنبه نوآوری تحقیق بوده و برای نخستین بار مورد بررسی قرار گرفته است. این سه لحن منتخب قطعات قرآن برای اعمال تحریک در ثبت سیگنال به ترتیب القاکننده سه احساس آرامش، غم و شادی و دستگاه‌های موسیقی نیز القاکننده همین سه احساس هستند.

آنا: از چه روش آماری در این تحقیق استفاده شده است؟

خدابخشیان: در این تحقیق با ارائه رویکردی از روش‌های خطی شامل پردازش‌های زمانی و فرکانسی و غیرخطی شامل پوانکاره و آنتروپی در تحلیل سیگنال و با استفاده از آزمون آماری کروسکال والیس حالات مختلف عاطفی ناشی از تحریکات صوتی مختلف در پارامترهای سیگنال قلب را مورد بررسی قرار دادیم و در نهایت جداسازی و طبقه‌بندی سه احساس مختلف القاشده با استفاده از طبقه‌بندی KNN ( نزدیک‌ترین همسایه) مقایسه شد.

آنا: این تحقیق چه نتایجی دربرداشته است؟

خدابخشیان: طبق بررسی‌های انجام شده در این  پژوهش، از بین تحریکات صوتی آرامش‌بخش، لحن قرآن آرامش‌بخش (لحن بیات)، بیشترین میزان القای احساس آرامش به افراد را داشته است. علاوه‌بر این، مطابق با نتایج حاصل از مطالعه، قطعات قرآن با لحن محزون (لحن صبا) و لحن نشاط‌بخش (لحن رست) بسیار شبیه به هم تشخیص داده شده‌اند که در تفسیر نتیجه به دست آمده می‌توان گفت برخلاف تصور افراد لحن محزون صبا با توجه به تأثیر مشابه با لحن رست، احساس غم و ناراحتی به انسان القا نمی‌کند و آنچه که در واقعیت و از لحاظ درونی بر روی قلب اثر گذاشته با احساس ناشی از تلقین که افراد متصور می‌شوند، متفاوت است.

آنچه از نتایج نظرسنجی‌های حین آزمایش به دست آمده این است که گاهی ممکن است افراد خود متوجه احساس آرامش القا شده نباشند؛ اما مطالعه حاضر ثابت کرده که قرآن به‌طور ناخودآگاه و غیرارادی بر روی قلب تأثیرگذار بوده و موجب افزایش آرامش و کاهش استرس در انسان می‌شود.

آنا: به لحاظ کاربردی نتایج این پژوهش در چه مواردی قابل استفاده است؟

خدابخشیان: از نتایج به دست آمده در این پژوهش علاوه بر کاهش استرس می‌توان در مواردی از جمله درمان بیماری‌های روحی، توانبخشی، اوتیسم، افسردگی و موارد مشابه توسط روش‌های موسیقی‌درمانی و قرآن‌درمانی استفاده کرد.

انتهای پیام/4103/4062/