اعتیاد چالشی تلخ برای ژست روشنفکری دانشجویان

به گزارش خبرنگار حوزه صنفی گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، عینک گرد، کتاب‌های قطور، سیگارهای ارزان ژست غالب این روزهای برخی دانشجویان است؛ تناقض‌هایی که در گوشه و کنار فضاهای دانشگاهی به چشم می‌خورد. حال و هوای غبارآلودی که مملو از ژست‌های روشنفکری است. سیگار عضو جدید استایل‌های دانشجویی شده و دیگر کوتاهی و بلندی نامتعارف لباس دانشجویان تنها استایل دانشجویان امروز به حساب نمی‌آید.

کافه‌های همسایه دانشگاه‌ها که در تابستان انواع بستنی و در زمستان دم‌نوش‌ها و قهوه سرو می‌کنند و استعمال سیگار و سرویس قلیان‌های ارزان از آپشن‌های جدانشدنی آنهاست، این روزها شاید شلوغ‌تر از کلاس‌های دانشگاهی باشند که فروغ علمی سال‌های گذشته را از دست داده‌اند.

جایگاه سیگار و قلیان تنها در پرستیژ دانشجویان باقی نمانده و سرآغاز سرنوشتی نامعلوم برای آنان شده است.  به عقیده صاحب‌نظران حوزه اعتیاد سیگار و قلیان دروازه ورود به اعتیاد است اما دانشجویان و جوانان این روزها به سیگار و قلیان به چشم سرگرمی و وسیله‌ای برای گذراندن وقت نگاه می‌کنند. 

پدیدار شدن و شیوع مصرف سیگار در بین دانشجویان دلایل متعددی دارد، از نظر جامعه‌شناسی شهری زمانی که مصرف مواد در محل زندگی فرد رایج باشد احتمال مبتلا شدن به اعتیاد بیشتر است و آن امری طبیعی تلقی می‌شود. بر همین اساس تنها دیدن سیگار در دست دیگر دانشجویان فرد را به مصرف سیگار ترغیب می‌کند و این موضوع به‌ویژه در خوابگاه‌های دانشجویی مصداق بیشتری می‌تواند داشته باشد.

همچنین تأثیر گروه همسالان بیشتر از خانواده است، به این علت که فرد رهنمودهای خانواده را به مثابه دستور یا اجبار در نظر می‌گیرد ولی رهنمودهای همسالان خود را دوستانه می‌پندارد. دوستان و همسالان در آینده فرد تأثیر بسزایی دارند، برخی دانشجویان توانایی «نه گفتن» را ندارند از همین رو برای خودنمایی در گروه همسالان، سیگار و قلیان استفاده می‌کنند.

زمانی‌که سیگار و قلیان از دید جامعه به‌عنوان مواد مخدر معرفی می‌شود و دانشجو پس از مصرف متوجه آثار مخرب آن نمی‌شود، می‌توان گفت قبح اعتیاد برای فرد شکسته و دیگر مواد مخدر را همانند سیگار و قلیانی می‌بیند که تأثیر آن بیشتر است. از همین رو به امتحان کردن و چشیدن دیگر مواد مخدر ترغیب می‌شود.

مصرف آسان موادمخدر در خوابگاه‌ها

امان‌الله قرایی‌مقدم استاد جامعه‌شناس در گفتگو با خبرنگار آنا گفت: در خوابگاه‌های دانشجویی مصرف و توزیع موادمخدر رایج است، امروزه انواع مواد مخدر از قرص آسپرین راحت‌تر به دست می‌آید! سرخوردگی، بیکاری، سردرگمی، نبود شادی و نشاط، یأس از آینده و وجود غم در دل جوانان از دیگر عوامل مهم اعتیاد است همچنین جوانان از بیکاری به مصرف مواد مخدر رو می‌آورند.

این استاد دانشگاه بیان کرد: باید برای اوقات فراغت جوانان برنامه‌ریزی صورت گیرد و آن‌ها را نسبت به آثار مخرب سیگار، قلیان و دیگر مواد مخدر آگاه سازیم و در کتاب‌های درسی باید این آگاه‌سازی صورت پذیرد. زمینه‌های اعتیاد را از بین ببریم تا زمانی که این زمینه‌ها وجود دارد افراد به سمت اعتیاد سوق پیدا می‌کنند.

بسیاری از دانشجویان زمانی که تنها هستند یا در جمع‌های خانوادگی قرار می‌گیرند حتی به مصرف سیگار و قلیان نیز فکر نمی‌کنند اما برای گذراندن اوقات فراغت خود برنامه‌ای ندارند از همین رو به مصرف سیگار ، قلیان و حتی مواد مخدر کشیده می‌شوند از طرفی دانشجویان توانایی «نه گفتن» به گروه همسال خود را ندارند از همین رو با آنان هم‌مسیر می‌شوند.

خوابگاه بخشی از جامعه و در چنگال آسیب‌های اجتماعی

فاطمه دهقان معاون مرکز مشاوره دانشگاه تهران  در گفتگو با خبرنگار آنا، درباره اعتیاد دانشجویان اظهار کرد: خوابگاه‌های دانشجویی نیز بخشی از جامعه هستند، در نتیجه نمی‌توان جدا و مستقل از آسیب‌های موجود در جامعه باشد با این تفاوت که بر اساس تحقیقات سطح آسیب در جوامع دانشگاهی پایین‌تر از سطح جامعه است اما نمی‌تواند جدا از این آسیب‌ها باشد.

وی «گل» را شایع‌ترین مواد مخدر مصرفی دانشجویان معرفی کرد و افزود: نه‌تنها دانشجویان بلکه در بین جوانان گل به علت مصرف راحت، مورد استقبال قرارگرفته است. این ماده را بدون نیاز به تجهیزات خاصی همانند سیگار می‌توان استفاده کرد و از طرفی تهیه آن نیز بسیار آسان و در دسترس است و می‌تواند در فضاهای مختلف مورد استفاده قرار گیرد.

دهقان تصریح کرد: گل باعث بازتر شدن ذهن فرد می‌شود همچنین مصرف ریتالین نیز در بین دانشجویان برای بیدار ماندن در شب‌های امتحان و افزایش تمرکز است؛ از همین رو دانشجویان ترغیب به مصرف مواد می‌شوند البته مصرف این مواد پیامدهای سنگینی دارد.

معاون مرکز مشاوره دانشگاه تهران گفت: مراکز مشاوره در دانشگاه‌ها بیشتر در بحث آموزش و پیشگیری در قالب‌هایی همچون موشن‌گرافی و اینفوگرافی که ازنظر بصری جذابیت بیشتری دارد، ورود می‌کند همچنین با برگزاری کارگاه، همایش، جلسات و کمپین‌ها کمک به سطح آگاهی دانشجویان می‌کند همچنین مراکز مشاوره در دانشگاه‌ها به دانشجویان که درگیر مواد مخدر هستند، مشاوره رایگان می‌دهند.

اعتیاد در کمین تک تک دانشجویان

بعضی از دانشجویان و نخبگان علمی نیز که از مصرف سیگار و قلیان مصون مانده‌اند، در دوران امتحانات برای دستیابی به نمره بهتر یا ایده‌پردازی  و تمرکز بیشتر ریسک خوردن قرص‌های قوی را به‌ جان می‌خرند و با به‌ دست آوردن نتیجه مطلوب اولیه، رویه خود را ادامه می‌دهند که این کار به اعتیاد، مشکلات روحی و روانی و مشکلاتی از این قبیل منجر می‌شود. برای پیشگیری از این مشکلات نمی‌توان به برگزاری تنها چند دوره کارگاه آموزشی، چسباندن پوستر و پخش چند ویدئو از این مشکل بسنده کرد.

خانواده‌ها به سیستم آموزشی کشور اعتماد کرده و فرزندان خود را برای آینده‌ای روشن‌تر به دانشگاه‌ها راهی کرده‌اند اما دانشگاه با نظارت کم و نبود برنامه‌ای جامع برای دانشجویان، باعث می‌شود که آنها در معرض مصرف مواد مخدر اعم از سیگار و قلیان تا هروئین و... قرار گیرند. از طرفی به نظر می‌رسد برای کاهش میل به مصرف مواد مخدر در بین جوانان و به ویژه در دانشگاه‌ها عزم جدی بین مسئولان وجود ندارد. 

انتهای پیام/4084/ 4007/پ