سرنوشت متفاوت اعضای آخرین شورای سلطنت زمان پهلوی چه بود

به گزارش خبرنگار حوزه احزاب گروه سیاسی خبرگزاری آنا، محمدرضا پهلوی چند روز قبل فرار از ایران، برای مهار کردن انقلاب اسلامی مردم ایران، شورای سلطنت تشکیل داد. این شورا برای چند منظور ایجاد شد. 

یکی از آخرین راهکارهای محمدرضا شاه برای نگه‌داشتن حکومت خود، تشکیل شورای سلطنت در ۲۳ دی ماه ۱۳۵۷ بود. اعضای شورای سلطنت افرادی مختلفی تشکیل می‌داد. شاه درصدد بود با این کار انقلاب ایران را مهار کند و بعد از آن دوباره به مسند کار بازگردد.

شورای سلطنت شامل؛ شاپور بختیار، نخست‌وزیر، محمد سجادی، نایب‌رئیس مجلس سنا، جواد سعید، رئیس مجلس شورای ملی، سیدجلال تهرانی، سناتور سابق و رئیس شورای سلطنت، محمدعلی وارسته، وزیر دارایی اسبق، عبدالله انتظام، رئیس هیأت مدیره و مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران، علیقلی اردلان، وزیر دربار شاهنشاهی، علی‌آبادی، دادستان سابق و ارتشبد عباس قره‌باغی، رئیس ستاد ارتش بود.

رئیس شورای سلطنت چه شد؟

بازخوای زندگی و سرنوشت اعضای شورای سلطنت بسیار جالب است. نخستین فردی در شورای سلطنت و رئیس‌ آن، سیدجلال تهرانی بود. تهرانی متولد سال ۱۲۷۵ در تهران بود. وی  ستاره‌شناس، ریاضی‌دان و سیاست‌مدار بود و  چند بار وزیر و سناتور شد و در آستانه انقلاب ایران در سال ۱۳۵۷ به ریاست شورای سلطنت منصوب شد. استعفای او پس از ملاقات با امام‌ خمینی(ره) در نوفل لوشاتو ضربه مهمی به نظام پادشاهی در ایران زد.

وی سرانجام در سن ۸۸ سالگی و در سال ۱۳۶۶ شمسی در منزل مسکونی‌اش واقع در شانزه لیزه اقامتگاه پاریس فوت کرد. جسد تهرانی در سال ۱۳۷۰ به ایران منتقل و در مهر ماه همان سال در کنار مقبره خانوادگی‌اش در حرم امام رضا(ع) حد فاصل رواق دارالحفاظ و رواق دارالسیاده به خاک سپرده شد.

سرنوشت نایب‌رئیس شورای سلطنت 

نایب رئیس شورای سلطنت، محمدعلی وارسته بود. وی وزیر دارایی، پست تلگراف و تلفن و بهداری در کابینه شش نخست وزیر دوران پیش از انقلاب بود. وی به‌عنوان یکی از اعضا اصلی در کنار محمد مصدق در مذاکرات ملی شدن صنعت نفت ایران شرکت داشت.

در دوره دوم مجلس سنا بعد از ۱۳۳۲ سناتور شد و به نیابت ریاست رسید. در دی ماه ۱۳۵۷ که شاه تهران را ترک کرد وارسته به عضویت شورای سلطنت منصوب شد و نایب‌رئیس شورا شد. وی سال‌ها مغضوب شاه بود. وارسته که بعد از انقلاب در ایران حضور داشت، روز چهارشنبه ۲۸ دی‌ماه سال ۱۳۶۷ در سن ۹۴ سالگی در تهران درگذشت.

نایب‌رئیس سنا 

محمد سجادی رئیس وقت مجلس سنا یکی دیگر از اعضای این شورا بود. نایب‌رئیسی مجلس سنا، وزیر راه، وزیر اقتصاد، وزیر دادگستری، وزیر دارایی، مشاور و جانشین نخست وزیر و شهردار تهران در کارنامه سجادی دیده می‌شود. وی هم بعد از انقلاب در ایران ماند و در سال 1366 بر اثر بیماری درگذشت و در کشور دفن شد.

رئیسی مجلسی که اعدام شد

نفر بعدی این لیست، جواد سعید، رئیس مجلس شورای ملی است. وی سال 1301 در ساری به دنیا آمد. در دوره ۲۱ مجلس شورای ملی، از ساری به نمایندگی برگزیده شد و در آن مجلس، وی عضو هیئت رئیسه بود در دوره‌های ۲۲، ۲۳ و ۲۴ نیز نمایندهٔ ساری بود و همچنین ریاست مجلس را نیز به دوش داشت.

جواد سعید در مجلس مؤسسان سوم (۱۳۴۶) نیز نماینده و عضو هیئت رئیسه بود. او در اواخر حکومت پهلوی دبیرکلی حزب رستاخیز (تنها پنج روز قبل از انحلال) و ریاست مجلس شورای ملی (پس از بالا گرفتن اعتراضات و برکناری عبدالله ریاضی) را بر عهده گرفت و در زمان انقلاب اسلامی با حکم حجت‌الاسلام خلخالی اعدام شد.

سیاست‌مداری که در ایران ماند

عبدالله انتظام، وزیر امور خارجه در دولت زاهدی و علاء را برعهده داشت.  انتظام از سال ۱۳۳۶ تا ۱۳۴۲ به‌عنوان رئیس هیئت مدیره و مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران فعالیت کرد. عبدالله انتظام پس از انقلاب اسلامی ایران  هیچ وقت زندانی نشد و سال 1362 در تهران فوت کرد.

وزیر درباری که به آمریکا رفت

علیقلی اردلان سال ۱۲۸۰ در تهران متولد شد. در سال ۱۳۰۲ به استخدام در وزارت امور خارجه درآمد. در ۱۳۳۴ در کابینه حسین علاء به سمت وزارت مشاور و سپس وزیر صنایع و معادن و وزیر امور خارجه منصوب شد. در سال ۱۳۳۷ به سمت سفیر کبیری ایران در آمریکا تعیین شد. پس از مدتی به سفارت ایران در شوروی و پس از آن به سفارت ایران در آلمان منصوب و پس از انجام مأموریت اخیر بازنشسته شد.

در مهر ۱۳۵۷ به جای امیرعباس هویدا به سمت وزیر دربار منصوب شد. اردلان در ۲۳ دی ماه ۱۳۵۷ مقارن با خروج شاه از کشور با حفظ سمت به عضویت شورای سلطنت منصوب شد و تا سقوط رژیم سلطنتی در آن سمت باقی ماند. بدین ترتیب علیقلی اردلان آخرین وزیر دربار ایران است. با پیروزی انقلاب توسط حکومت جمهوری اسلامی بازداشت شد. پس از آزادی از زندان به آمریکا رفت و در ۱۳۶۴ درگذشت.

دادستانی که اموال خود را وقف کرد

عبدالحسین علی‌آبادی فرد دیگر شورای سلطنت بود. حقوق‌دان و دادستان کل کشور و عضو هیئت خلع ید در زمان نخست وزیری محمد مصدق بود. وی لیسانس حقوق خود را از مدرسه حقوق و علوم سیاسی اخذ کرد و سپس به خارج از کشور رفته و در رشته‌های حقوق مدنی و همچنین فلسفه مدرک دکتری خود را از دانشگاه پاریس گرفت. علی‌آبادی در سال 1366 در ایران درگذشت و اموال خود را وقف کرد.

رئیس ارتشی که به پاریس رفت

 ارتشبد عباس قره‌باغی دیگر عضو شورای سلطنت بود. وی آخرین رئیس ستاد ارتش را برعهده داشت و در 22 بهمن دستور بی‌طرفی ارتش را صادر کرد. عباس قره‌باغی در سال ۱۲۹۷ در محله یکه دکان تبریز متولد شد.  منشی ولیعهد، فرماندهی دانشگاه نظامی، ریاست دادگاه تجدیدنظر ویژهٔ دادرسی ارتش، فرماندهی لشکر پیادهٔ گرگان، فرماندهی لشکر یکم گارد، ریاست ستاد نیروی زمینی، فرماندهی سپاه غرب در کرمانشاه، فرماندهی ژاندارمری کل کشور، وزیر کشور و در نهایت رئیس ستاد ارتش‌داران از منصب‌های وی در حکومت پهلوی بود.

پس از پیروزی انقلاب ایران، قره‌باغی در روز ۲۳ بهمن ۱۳۵۷ در منزل یکی از دوستانش مخفی شد و پس از ۱۴ ماه اختفا و تغییر محل خود، در نهایت از فرودگاه مهرآباد با گذرنامه جعلی خارج شد. وی در ۲۲ مهر ۱۳۷۹ در پی ابتلا به بیماری سرطان،در پاریس درگذشت.

آخرین نخست‌وزیری که موساد فراریش داد

شاپور بختیار نخست‌وزیر آخر شاه یکی از اعضای شورای سلطنت بود. وی از اعضای جبهه ملی بود، به این جبهه پشت کرد و این مسئولیت را برعهده گرفت. پس از پذیرش نخست‌وزیری، در جلسه شورای مرکزی جبهه ملی ایران، اخراج بختیار به دلیل عدم رعایت انضباط سازمانی، زیر پا گذاشتن مصوبات قبلی شورای مرکزی، مبنی بر غیرقانونی بودن سلطنت پهلوی و عدم کسب اجازه از شورای مرکزی جبهه ملی برای ریاست دولت، به رأی گذاشته شد و با اکثریت قاطع اعضا، بختیار از جبهه ملی اخراج شد.

دولت وی در 22 بهمن سقوط کرد و از کشور گریخت. وی در ادامه و با کمک یکی از دوستانش توانست با رایزنی با اسرائیل از موساد برای خروجش کمک بگیرد. موساد که در ان دوره هنوز رابط‌های زیادی در ایران داشت موفق شد با ایجاد پاسپورت فرانسوی برای بختیار وی را از ایران خارج کند. وی در ۱۵ مرداد ۱۳۷۰ به دست عوامل نامشخصی کشته شد.

انتهای پیام/4082/ 4122/