تبلیغات فرهنگی حتی با مقاصد تجاری هم ارزشمند است

به گزارش خبرنگار حوزه رادیو و تلویزیون گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آنا، چند سالی است که بینندگان تلویزیون در کنار صدها آگهی رنگارنگ تلویزیونی، شاهد سبک جدیدی از تبلیغات در قالب تیزرهای فرهنگی هستند. محصولاتی که تحت عنوان «مسئولیت اجتماعی» شناخته می‌شوند. شاید نمونه شناخته شده این‌گونه تبلیغات، کلیپ معروف «گنجشک» با موضوع احترام به بزرگ‌ترها بود. به همین بهانه، در گفتگویی با «بابک بادکوبه» مجری، بازیگر و تهیه‌کننده تلویزیون که ساخت این کلیپ معروف در کنار صدها آگهی تلویزیونی، تجاری و فرهنگی را در کارنامه خود دارد، به این موضوع پرداخته‌ایم.

مسئولیت اجتماعی؛ وظیفه‌ای که کمتر به آن پرداخته‌ایم

در یک تعریف کلی، مسئولیت اجتماعی یعنی اثر گذاشتن روی اجتماع؛ به‌عنوان یک مؤسسه اقتصادی یا فرهنگی اگر می‌خواهیم روی اجتماع تأثیر بگذاریم، باید مسئولیتی را قبول کنیم؛ این در دنیا خیلی باب است، امّا در ایران خیلی رواج نداشت و چند سالی است که مورد توجه قرار گرفته است. به هر حال باید به هر شکل ممکن در قبال مردم و جامعه مسئولیت داشت. ما حدود 21 سال است که به شکل گسترده‌ای در حوزه تبلیغات فعالیت می‌کنیم و در این مدت هیچ‌گاه برای محصولاتی مثل چیپس، پفک، نوشابه، سیگار، سوسیس و کالباس تبلیغ نکرده‌ایم؛ در حالی که منعی نداشتیم.

اگر می‌خواهیم به عنوان یک مؤسسه اقتصادی یا فرهنگی روی اجتماع تأثیر بگذاریم، باید مسئولیتی را قبول کنیم

علاوه بر این در طول این مدت، پنج درصد از سودمان را خرج امور خیریه کرده‌ایم؛ به تمام خیریه‌هایی که زیرساخت‌های ارتباطات داشتند کمک کردیم. برای مؤسساتی مثل محک، زنجیره امید، بهنام دهش‌پور و کهریزک به رایگان تیزر ساخته‌ایم. این را جزیی از تعهد خودمان می‌دانیم. تا آنجایی هم که اطلاع داریم از کاری که برایشان کرده‌ایم، راضی بوده‌اند و پس از پخش این تیزرهای تبلیغاتی بازخورد گرفته‌اند.

تولید آگهی فرهنگی به جای «سر و صدای اردک‌ها»!

حدود 12 سال پیش بود، وقتی دو تا آگهی بانکی از تلویزیون پخش می‌شد، برای این که بین این دو آگهی مشابه فاصله بیفتد و یک‌ مقدار ذائقه مخاطب عوض شود، یک انیمیشن کوتاه پخش می‌شد. در این انیمیشن‌ها، مثلاً چند اردک در یک رشته ورزشی با هم مسابقه می‌دادند. من در جلسه‌ای به آقای ضرغامی مدیر وقت صداوسیما، گفتم مگر امام نمی‌گفتند صداوسیما دانشگاه است؟ پس این انیمیشن‌ها که مفهومی ندارد و فقط برای سپری شدن وقت است، چه معنایی دارد؟ بیایید یک سری آگهی فرهنگی بسازیم و پخش کنیم؛ در موضوعاتی مثل استفاده از کمربند ایمنی، احترام به والدین، رفتار خوب با همسر و فرزندان، ضررهای سیگار، دروغ نگفتن و ... آقای ضرغامی پیشنهاد ما را قبول کرد. ما پنج آگهی تلویزیونی ساختیم که یکی از این‌ها همان کلیپ «گنجشک» بود.

نگاه مثبت مقام معظم رهبری به یک کلیپ فرهنگی

این کلیپ که ساخته و پخش شد، صداوسیما از ما خواست تعداد بیشتری بسازیم. پیگیر که شدیم این‌گونه شنیدیم که گویا مقام معظم رهبری در یک جلسه‌ای گفته بودند این کار، خیلی خوب است. حجت‌الاسلام قرائتی هم در برنامه درس‌هایی از قرآن، دو- سه بار اشاره کردند که سخنرانی‌های من را کنار بگذارید، همین کلیپ «گنجشک» خودش کلی حرف دارد. برخی از بزرگان هم از آن تعریف کرده بودند.

تاکنون نزدیک به 200 آگهی فرهنگی تولید کرده‌ایم

این موضوع باعث شد که تلویزیون متوجه اثرگذاری این گونه آگهی‌ها شود. نتیجه‌اش این شد که تاکنون نزدیک به 200 آگهی فرهنگی تولید کرده‌ایم که در فضای مجازی قابل دسترسی است. ما درباره آسیب‌های اجتماعی و هر موضوعی که جامعه نیاز به فرهنگ‌سازی دارد، کار کرده‌ایم. بله، برای برخی از این آگهی‌ها پول هم گرفتیم، امّا بیشتر آنها رایگان و در راستای همان مسئولیت اجتماعی بود. پس مسئولیت اجتماعی ما در تولیدات تبلیغاتی در سه محور است: تولید برای مؤسسات خیریه، صرف پنج درصد از سود برای امور عام‌المنفعه و تبلیغ نکردن برای محصولاتی که احتمال دارد برای افراد جامعه زیان‌آور باشد.

خب، سرمایه‌ای را هم برای تولید کتاب صوتی معجزه و رساندن کلام خدا به مردم جامعه گذاشتیم. زمینه فعالیت در حوزه مسئولیت اجتماعی بسیار متنوع است؛ مثلاً می‌توانیم پیام دانشگاه آزاد اسلامی را به داوطلبان تحصیل در این دانشگاه برسانیم که هرکس با توجه به علائق و استعدادش در واحدی که در آن رشته خاص موفق‌تر است، ثبت‌نام کند.

خلاصه این که در حوزه مسئولیت اجتماعی، کار ما پیام‌رسانی است؛ پیام خدا را با ابزارهای به‌روز مثل همین اپلیکیشن معجزه به مخاطبان می‌رسانیم و پیام‌های فرهنگی و اخلاقی جامعه را در قالبی جذاب به مردم ارائه می‌دهیم.

تبلیغات فرهنگی، از نیت تا عمل

شاید برخی از بیرون بگویند این اقدامات که از طرف مؤسسات اقتصادی رخ می‌دهد، نمایشی است و در نهایت پای سود مالی در میان است. ببینید، من معتقدم اگر مجری و سازنده چنین نیتی داشته باشند این برداشت شکل می‌گیرد، امّا اگر نیت واقعاً کمک به رشد اخلاق و فرهنگ جامعه باشد، این برداشت در افکار عمومی شکل نمی‌گیرد؛ مثلاً من با مدیر یکی از شرکت‌های معروف و معتبر بیمه کشور آشنا هستم، واقعاً عاشق محیط زیست است و بخشی از درآمدش را برای بهبود محیط زیست هزینه می‌کند. این فرد حتی اگر در کار اقتصادی خودش هم نتواند در این حوزه نقش‌آفرینی کند و کاری از دستش برنیاید نهایتاً می‌رود و زباله‌های رهاشده در طبیعت را جمع‌آوری می‌کند.

خب، این آدم اگر از کار فرهنگی برای محیط زیست حرف بزند مشخص است که قصدش کلاهبرداری و خودنمایی نیست. بله، مدیر یک شرکت نفتی بین‌المللی وقتی در سطحی وسیع آب دریاها و اقیانوس‌ها را آلوده می‌کند، نمی‌تواند مدعی کار فرهنگی برای محیط زیست به موازات فعالیت اقتصادی باشد؛ البته در بین این افراد هم هستند کسانی که منطقی فکر می‌کنند. آنها می‌گویند به خاطر استخراج و انتقال نفت، ناگزیر بخشی از آب دریا‌ها آلوده می‌شود، امّا در عوض ما مثلاً سالانه یک میلیون دلار برای حفاظت از دریاها هزینه می‌کنیم.

پس در هر صورت حتی اگر این تبلیغات اجتماعی، فرهنگی و عام‌المنفعه به دنبال اهداف تجاری باشد باز هم خوب است. کاش همه مؤسسات تبلیغاتی ما هرکدام 10 تیزر فرهنگی بسازند آن وقت چیزی در حدود 10 هزار تیزر فرهنگی باکیفیت داشتیم. متأسفانه برخی افراد خودشان وارد این فضاها نمی‌شوند و فقط کار دیگران را تخریب می‌کنند.

مردم هم می‌توانند با مشارکت در تبلیغات فرهنگی مسئولیت اجتماعی خود را ایفا کنند

ما سه سال است با کمیته امداد امام خمینی در حوزه تولید تیزرهای تلویزیونی همکاری می‌کنیم. خوشبختانه تصویر این نهاد در جامعه واقعاً تغییر کرد و در نتیجه درآمد آن هم افزایش پیدا کرده است. خب این نهاد هم پول را از مردم می‌گیرد و خرج نیازمندان می‌کند؛ یعنی کارش خیلی شفاف و معلوم است. بهبود تصویر این برند در افکار عمومی باعث می‌شود که هم مردم و هم پرسنل این نهاد که در سراسر کشور کار می‌کنند، خیلی احساس بهتری داشته باشند و این یک اتفاق بزرگ است.

این باعث شده برخی کارگردان‌های جوان بعضاً به صورت خودجوش کارهایی بسازند و به کمیته امداد بدهند که آن‌هم قابل تقدیر است؛ مثلاً یک خانم جوانی در یزد، تیزری برای کمیته امداد ساخته است که بسیار حرفه‌ای است.

نهادهای اقتصادی برای مسئولیت اجتماعی هزینه کنند

با توجه به وضعیت اقتصادی نامطلوب فعلی، طبیعی است که صداوسیما مجال چندانی برای تبلیغات فرهنگی نداشته باشد، به نظرم برندهای اقتصادی و تبلیغاتی باید این خلاء را پرکنند و وارد میدان شوند؛ یعنی بیایند و در تولیدات فرهنگی برای نهادهایی مثل معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه قضائیه، کمیته امداد امام خمینی، بنیاد شهید و امور ایثارگران و یا هر نهاد عمومی و خصوصی که برای بهبود سطح زندگی مردم کار می‌کنند، هزینه کرده و ایده‌هایی را طرح و اجرا کنند. با اطلاع‌رسانی درست، مردم هم می‌توانند مسئولیت اجتماعی خودشان را در این فرایند ایفا کنند؛ یعنی حتی با هزار تومان، در تولید یک اثر فرهنگی برای کمیته امداد امام خمینی که می‌تواند تأثیر فوق‌العاده‌ای داشته باشد، مشارکت کنند.

انتهای پیام/4072/4104/خ