ارز دارو را صرف واردات کاغذ کردند/ چرا اتحادیه در قیمتگذاری کاغذ نقشی ندارد؟
به گزارش خبرنگار فرهنگی آنا، تنش در بازار کاغذ و نشر کتاب در سال‌های اخیر، مشکلات فراوانی را برای دست‌اندرکاران حوزه نشر، از واردکنندگان کاغذ گرفته تا چاپخانه‌داران و ناشران ایجاد کرده است؛ تنشی که نشانه‌های روشن آن را می‌توان در چند برابر شدن قیمت پشت جلد کتاب‌ها و کاهش توان خرید اهالی مطالعه مشاهده کرد.
بحران در حوزه نشر، با تحمیل تحریم‌ها شروع شد و در بدو کار، نرخ کاغذ را دچار تورم کرد. آنچنانکه هر بند کاغذ تحریر مورد مصرف چاپ کتاب، از قیمت حدود 30 هزار تومان به حدود 50 هزار تومان افزایش یافت. این روند در سال‌های بعدی نیز با شیبی متفاوت در هر مقطع، ادامه یافت و در آخرین مرحله، یعنی در اسفند ماه سال 93 به بندی 80 هزار تومان نیز نزدیک شد.
پس از پیروزی در مذاکرات هسته‌ای و آغاز شمارش معکوس برای برداشته شدن تحریم‌ها، گمانه‌زنی‌هایی در رابطه با بازار کاغذ و بهبود شرایط آن شده است. مثلا محمود آموزگار رئیس اتحادیه ناشران و کتاب‌فروشان تهران در این خصوص گفته است: « طبیعتا رفع تحریم‌ها از چند منظر بر بازار کاغذ در ایران تاثیر خواهد گذاشت که مهمترین آن‌ها تامین کاغذ مورد نیاز از منابع معتبر و با روش‌های مطمئن است... با برداشته شدن تحریم‌ها، بار دیگر امکان نقل و انتقالات بانکی در بانک‌های جهانی و افتتاح حساب‌های اعتباری (LCها) در بانک‌های جهانی ایجاد خواهد شد و واردکنندگان می‌توانند به صورت قانونی از منابع متنوعی درصدد خرید کاغذ برآیند. به عبارت دیگر ما دیگر مجبور نیستیم که صرفا از چین یا کشوری دیگر کاغذ بخریم.» اما با این وجود برخی از صاحب‌نظران معتقدند مشکل اصلی زمانی حل می‌شود که ورود کاغذ به کشور، قیمتگذاری و شیوه توزیع آن در بازار توسط اتحادیه‌ها و صنوف هدایت و کنترل شود تا امکان ایجاد رانت‌های ارزی و مفاسد اقتصادی در این حوزه از بین برود.
احمد شریفان، نایب رئیس اول اتحادیه فروشندگان کاغذ و مقوا در گفت‌وگو با خبرنگار آنا درباره شرایط بازار کاغذ و آینده آن گفت: «امیدواریم با برداشته شدن تحریم‌ها که یکی از مهمترین عوامل ایجاد بحران در بازار کاغذ بود، شرایط به حالت منطقی‌اش برگردد و کاغذ هم مانند سایر اقلام وارداتی، با قیمت واقعی در بازار ارائه شود.»
| در بازاری که هر ارگانی به صلاح‌دید خود کاغذ وارد می‌کند و به بازار می‌ریزد، چطور می‌شود انتظار مدیریت داشت؟ ما ارگان‌هایی را می‌شناسیم که چوب صادر کرده و در ازای آن کاغذ وارد می‌کنند |
وی ضمن بیان این مطلب که کاغذ به دلیل اهمیتی که در صنایع مختلف دارد، اهمیتش کمتر از اقلام موجود در سبد خانوار نیست و باید در استفاده بهینه آن کوشید، اظهار داشت: «اصلی‌ترین دغدغه ما در شرایط موجود این است که کار دستِ کاردان نیست! آنچنانکه اتحادیه فروشندگان کاغذ و مقوا هیچ نقشی در قیمتگذاری کاغذ و مقوا ندارد و فعالیت‌هایش تنها به رسیدگی به مجوزها و برخی رویه‌های اداری محدود می‌شود.»
نایب رئیس اول اتحادیه فروشندگان کاغذ و مقوا ضمن انتقاد از دخالت‌هایی که بعضا سایر ارگان‌ها با واردات و قیمتگذاری کاغذ وارداتی خود دارند، خاطر نشان کرد: «در بازاری که هر ارگانی به صلاح‌دید خود کاغذ وارد می‌کند و به بازار می‌ریزد، چطور می‌شود انتظار مدیریت داشت؟ ما ارگان‌هایی را می‌شناسیم که چوب صادر کرده و در ازای آن کاغذ وارد می‌کنند.»
وی با بیان این مطلب که اتحادیه نقشی در حجم و چگونگی واردات کاغذ هم ندارد، اظهار داشت: «با شروع تحریم‌ها، رانت‌های مختلفی برای برخی افراد ایجاد شد. حتی برخی با استفاده از ارز دولتی که به واردات دارو تخصیص یافته بود، اقدام به واردات کاغذ کردند.»
شریفان راه خروج از این وضعیت و بستن راه بر رانت‌خواری‌هایی از این دست را تنها در ایجاد کمیته‌ای مشترک بین اتحادیه‌های مرتبط با حوزه کاغذ، یعنی اتحادیه فروشندگان کاغذ و مقوا، چاپخانه‌داران، صحافان، لیتوگرافی‌ها و لوازم‌التحریر فروشان و سپردن اختیارات تام و تمام به آن می‌داند.
وی در این‌باره توضیح داد: «اموری مانند واردات و قیمتگذاری کاغذ باید به اتحادیه‌ها واگذار شود و دولت تنها نقش ناظر را داشته باشد. در این صورت است که می‌توان سوبسید‌ها و ارز‌های دولتی را تنها در مسیر واردات کاغذ مرغوب و مورد نیاز به کار گرفت و راه را بر رانت‌خواری‌ها و فساد‌های اقتصادی بست.»
شریفان ضمن بیان این مطلب که سرمنشأ رانت‌ها و بی‌قانونی‌ها را باید در دوایر دولتی جست‌وجو کرد، افزود: «هیچ وقت یک شخص نمی‌تواند تا این حد به رویه‌های دولتی نفوذ کند و صاحب رانت شود. اما در صورت سپردن اختیارات به صنوف، از چنین اتفاقاتی جلوگیری خواهد شد. دولت هم می‌تواند به صورت شفاف بر تخصیص ارز دولتی و روند واردات کاغذ، میزان آن و نحوه قیمت‌گذاری‌اش نظارت داشته باشد.»
نایب‌رئیس اول اتحادیه فروشندگان کاغذ و مقوا تاکید کرد: «همانطور که برای تهیه خبر، باید خبرنگاری متخصص و باسابقه را به کار گرفت، واردات کاغذ نیز تنها توسط کارشناسان و اهالی فن برمی‌آید. نه اینکه هرکسی که مقداری دلار به دستش رسید، شخصا و بدون شناخت نیازهای بازار و خصوصیات انواع کاغذ، اقدام به واردات کند.»
وی همچنین بالا رفتن قیمت کاغذ را عامل اصلی خارج شدن کتاب از سبد خرید خانوارها و پایین آمدن نرخ مطالعه در کشور خواند و گفت: «با شرایطی که به وجود آمده، علاوه بر لحاظ کردن نکاتی که در زمینه سپردن اختیارات به صنوف اشاره کردم، دولت باید سوبسید بیشتری را به کتاب اختصاص دهد و به نسبت کتاب‌هایی که ناشران تولید می‌کنند، درصدی را خریداری و خود اقدام به فروش آن‌ها در نمایشگاه‌های مختلف کتاب بکند.»
انتهای پیام/