تشکیل جامعه روحانیت مبارز عراق تا ریاست قوه قضائیه ایران
به گزارش خبرنگار حوزه احزاب گروه سیاسی خبرگزاری آنا، آیت‌الله سید‌محمود هاشمی‌شاهرودی رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام و عضو فقهای شورای نگهبان در سن 70 سالگی به دلیل بیماری دار فانی در بیمارستان تحت مراقبت‌های ویژه قرار دارد.
آیت‌الله هاشمى‌شاهرودی در سال 1327 هجرى‌شمسى در شهر نجف به دنیا آمد و در خانواده‌اى مذهبى و از سادات منسوب به امام حسين(ع) بزرگ شد. آيتالله سيد‌على حسينى‌شاهرودى، از شاگردان برجسته مرحوم آیت‌الله خویی بود که بحث‌های اصول و فقه استاد خود را به رشته تحریر درآورد، پدر وی بود. آیت‌الله شاهرودی 6 ماه بسیار بد و وحشتناک در زندان بعثی‌ها داشت و شکنجه‌های این زندان کماکان در طول زندگی ایشان به جا مانده بود و سه برادر وی شامل؛ سید مصطفی، سید هادی و سید محسن هاشمی شاهرودی توسط رژیم بعث عراق به شهادت رسیدند.
وی دوران تحصيلات ابتدايى را در مدرسه علوی نجف به پايان رساند و سپس به تحصيلات حوزوى روى آورد. او با توجه به موقعيت علمى خانوادگى، مدتى اندک توانست دروس دوره سطح را به پايان رساند. وی از شاگردان برجسته آیت‌الله سیدمحمدباقر صدر بود و جزء حلقه بسیار نزدیکی وی محسوب می‌شد. سال‌ها در خدمت استاد خود، مبانى اجتهاد در اصول و فقه آموخت و در درس ديگر مراجع آن روز نجف از جمله امام خمينى(ره) و آیت‌الله خویی شرکت کرد.وی پس از طی این مراحل در 14 سالگی تصمیم گرفت برای فراگیری علوم دینی وارد حوزه علمیه شود. حجت‌الاسلام شیخ محمود بیانی زابلی از قول مرحوم آقا شیخ هادی سیستانی نقل می‌کرد: «هنگام عمامه‌گذاری سید‌محمود هاشمی‌شاهرودی به دست آیت‌الله خوئی در مسجد خضرا حضور داشتم، وقتی آیت‌الله خویی عمامه را بر سر وی می‌گذاشت چشمانش پر از اشک شد. سپس لبخندی زد. پرسیدم آن اشک چه بود و این لبخند چیست؟ آیت‌الله خویی گفت: وقتی او را در این هیأت دیدم به یاد مرحوم پدرش افتادم و آرزوهایی که برای او داشتم که این منبر درس برای او باشد.
آيتالله هاشمى‌شاهرودى در سال‌هاى تحصيل خود از محضر استادان بسيارى بهره برد. مهم‌ترين و اصلی‌ترين استاد او در درس خارج شهيد سيد‌محمد باقر صدر بود. به دلیل نبوغ ذاتی و استعداد الهی بود که آیت‌الله هاشمی شاهرودی قبل رسیدن به 30 سالگی از استادش آیت‌الله شهید سیدمحمدباقر صدر اجازه اجتهاد دریافت کرد.
وی که در دوران نوجوانی و پس از فوت آیت‌الله بروجردی بیشتر با امام خمینی(ره) آشنا شد به تدریج با اوج‌گیری نهضت اسلامی و شاگردی شهید صدر به جرگه روحانیت مبارز وارد شد و با ورود امام به نجف، نقش فعال‌تری را در عرصه سیاسی و در همراهی با امام خمینی(ره) ایفا کرد و با تأثیر از اندیشه‌های امام و شهید صدر حیات خود را آمیخته کرد.
دامنه حوادثی که در نیمه خرداد 1342 رخ داد به خارج از مرزهای ایران نیز کشیده شد. حوزه علمیه نجف نیز به دلیل حضور مراجع و علمای برجسته در آنجا به یکی از کانون‌های مبارزه علیه رژیم پهلوی تبدیل شد. آیت‌الله هاشمی‌شاهرودی که از شاگردان آیت‌الله خوئی بود در رابطه با تلاش‌های آیت‌الله خوئی در واکنش به حوادث 15 خرداد می‌گوید: «آقای خوئی از لحاظ شخصی و صرف‌نظر از اطرافیانشان، مرجع بسیار آزاده و خوش‌فکری بودند. در 15 خرداد آقای خوئی فعالترین عالم نجف بودند. «التسلیحات خطیره» را نوشتند و شاه را تکفیر کردند. حکم کفر شاه را صادر کردند.
رابطه میان شهید صدر و امام خمینی(ره) با توجه به قرابت فکری و دیدگاه‌های آن‌ها بسیار خوب و سازنده بود. در این رابطه دو واسطه اساسی نقش داشتند. نخستین واسطه مرحوم سید احمد خمینی بود که رابطه خویشاوندی با خاندان صدر هم داشت و واسطه دوم آیت‌الله هاشمی شاهرودی بود. این همسایه امام در نجف که خاطرات بسیار شیرینی از همسایگی خود با امام دارد نقش برجسته و اساسی در گسترش رابطه میان امام و شهید صدر داشت.
همچنین آیت‌الله هاشمی شاهرودی نخستین شاگرد شهید صدر بود که با شروع درس ولایت‌فقیه امام، مکتوبات آن را برای سید محمدباقر صدر می‌آورد و او را که مدت مدیدی در فکر چنین بستری بود با اندیشه ولایت‌فقیه امام آشنا می‌سازد. به همین ترتیب شهید صدر با تقدیر از ورود امام به مباحث فقه حکومتی در درس خارج خود به تمجید از این حرکت پرداخته و همه شاگردان را ملزم به شرکت در درس امام می‌کنند.
با شروع جنگ تحمیلی و فشار صدام بر شیعیان و مردم عراق، امام خمینی مأموریتی به آیت‌الله خامنه‌ای مبنی بر پیگیری امور عراق دادند. در سال 1361 رئیس‌جمهور وقت با پیگیری و استفاده از ظرفیت روحانیت مبارز عراق به‌خصوص آیت‌الله سید محمدباقر حکیم و آیت‌الله هاشمی‌شاهرودی با تنظیم اساسنامه‌ای تشکل مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق را راه‌اندازی کردند.همین اهتمام آیت‌الله شاهرودی به امور عراق و رسیدگی به معیشت و وضعیت آوارگان عراقی سبب شد که در سال 64 طی نامه‌ای اجازه مصرف وجوهات شرعی در امور حسبیه را از امام خمینی دریافت کند.
آیت‌الله شاهرودی درباره تأسیس مجلس اعلای عراق و نقش آیت‌الله خامنه‌ای در تأسیس این مجلس گفته بود «آیت‌الله خامنه‌ای که خدا حفظشان کند، از طرف حضرت امام مسئول شده بودند بحث عراق را دنبال کنند. گمانم اوایل ریاست جمهوری ایشان بود. اعضای «جماعة العلما» همه از نجفی‌ها بودند. کربلایی‌ها هم مستقلاً برای خود جماعت‌هایی را راه انداخته بودند و بیشتر با آقای منتظری و سید مهدی هاشمی سروکار داشتند. آقا دیدند این شیوه مناسبی نیست و پیشنهاد کردند مجلسی به‌نام مجلس اعلا تشکیل شود. جنگ هم شروع شده بود و ضرورت ایجاب می‌کرد که یک مجلس درست و حسابی تشکیل شود که همه اینها را در خود جمع کند.
در واقع پیشنهاد مجلس اعلا را ایشان دادند و از همه ما که بیشترمان در قم بودیم دعوت کردند، به بنده هم مستقیم زنگ زدند. تا قبل از آن با ایشان سلام و علیک داشتیم، ولی نه زیاد. یکی‌یکی افراد را دعوت کردند و خدمتشان رفتیم. از بعضی آقایان کربلایی هم دعوت کرده بودند. شیخ دیگری هم بود که فوت کرده است. او هم عده‌ای از کربلایی‌ها را تحت عنوان «العمل‌الاسلامی» جمع کرده بود. مقام معظم رهبری همه را در مجلس اعلا جمع کرد و در اولین جلسه بحث‌های مفصلی هم شد، بعضی‌ها موافق و برخی مخالف بودند. ایشان گفت که "من از طرف امام مسئول هستم". خلاصه ایشان این تشکیلات را ایجاد و اساسنامه‌ای را تنظیم کرد و از ما خواست بنشینیم و در باره آن بحث و آن را تنظیم و تکمیل کنیم و خدمت ایشان بدهیم. ما هم این کار را کردیم. البته آقای حکیم محور بود. دو سه نفر کربلائی و بقیه نجفی بودند. بنا شد یکی از عالمان اهل‌سنت هم باشد که از اهالی کرد دعوت شد.
او با ورود به ايران به خدمت امام خمينى(ره) مشرف شد و با موافقت ايشان، رابط امام(ره) و شهيد صدر شد و پيام‌هاى علمى نجف را به سمع امام(ره) مى‌رساند. او با دستور آيتالله العظمی خامنه‌‌اى كه در آن زمان با حكم امام(ره) مسئوليت نهضت‌هاى اسلامى را بر عهده داشت، تشكيلاتِ جامعه روحانيت مبارز و مجلس اعلا عراق را به راه انداخت و آن را مديريت و سازماندهى كرد.
در يكى از ديدارهاى اعضای مجلس اعلاى عراق، امام خمينی(ره) با توجه به شناخت خود، از ايشان می‌خواهد كه تدريس در حوزه علميه قم را بر هر كارى ترجيح دهد و به تربيت طلاب مستعد در زمينه‌های علمى و اخلاقى بپردازد.وی نيز با ورود به ايران ـ در فروردين 1358 به تدريس درس خارج فقه و اصول مى‌پردازد.
در سال 1371 رهبر انقلاب هیأتی از علما از جمله هاشمی شاهرودی را به‌منظور بررسی موضوعات و مسائل جدید فقهی و تهیه پاسخ فقهی عالمانه و محققانه به مسائلی که وضع کنونی جهان و پیشرفت‌های علمی نو، برای فرد و جامعه مسلمان مطرح می‌سازد، منصوب کردند.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، عضو شورای عالی سیاستگذاری حوزه، عضو مجمع جهانی اهل بیت (ع)، عضو مجمع تقریب مذاهب اسلامی، ریاست قوه قضائیه در دو دوره متوالی به مدت ۱۰ سال ، عضو فقهای شورای نگهبان، عضو و نایب رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، عضو و نائب رئیس مجلس خبرگان رهبری، رئیس هیئت عالی حل اختلاف و تنظیم روابط قوای سه‌گانه، ریاست مؤسسه دایره‌المعارف فقه اسلامی از جمله تلاش‌های بسیار زیاد وی در طول انقلاب اسلامی بود.
انتهای پیام/4082/
انتهای پیام/