سکته اقتصادی سانچز در مادرید

گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا، برپایی تظاهرت ضد دولتی و گسترده اخیر در 200 شهر اسپانیا، شوک سختی به «پدرو سانچز» نخست‌وزیر این کشور وارد ساخته است. برپایی این تظاهرات گسترده در حالی صورت گرفته است که اسپانیا به‌صورت سنتی و به دلیل شدت آسیب‌پذیری بالای آن در برابر بحران اقتصادی، استعداد تبدیل‌شدن به یکی دیگر از کانون‌های اصلی بحران در اروپای واحد و منطقه یورو را دارا است.

این موضوع در جریان اعتراضاتی که متعاقب وقوع بحران اقتصادی و از 2007 تا 2010 در کل اروپا به وقوع پیوست به اثبات رسید. با این حال پس از آن شهروندان اسپانیایی عملاً مطالبات اقتصادی خود را پای صندوق رأی و یا در نظرسنجی‌های عمومی پیگیری کردند. به نظر می‌رسد معادله این بار با گذشته کمی متفاوت است. خیزش جلیقه زردها در پاریس و دیگر شهرهای فرانسه، بر روی معادلات داخلی و اجتماعی اسپانیا نیز تأثیر گذاشته است.

همان‌گونه که اشاره شد، 200 شهر اسپانیا در روز شنبه اخیر در اعتراض به درآمد پایین بازنشستگان، صحنه گسترده تظاهرات مردمی بود. در این تظاهرات، معترضین خواستار افزایش حداقل حقوق بازنشستگان شده بودند. مادرید، بارسلون، کُرونا و سِویل ازجمله شهرهایی بودند که در آنها تظاهرات اعتراضی برگزار شد. با این حال شعارهایی که در این تظاهرات سر داده شد، نشان‌دهنده ناامیدی شهروندان اسپانیایی از دو جریان سوسیالیست و محافظه‌کار بود.

شهروندان اسپانیایی در این تظاهرات عملاً خواستار سر کار آمدن جریان سومی بودند که بتواند معادلات اقتصادی و سیاسی اسپانیا را بر پایه‌گذاری از شرایط موجود و خلق بنیان‌های جدید بازتعریف کند. یکی از شعارهایی که در این تظاهرات داده شد، علیه سران احزاب چپ و راست بود. این احزاب از سوی تظاهرکنندگان خشمگین نسبت به ناتوانی در ارائه راه‌حل اساسی برای اوضاع اقتصادی (مخصوصاً در خصوص بازنشستگان) متهم شدند. اتهامی که در خصوص هر دو جریان سیاسی اصلی در اسپانیا که قدرت به‌صورت سنتی میان آنها دست‌به‌دست می‌شود، صدق می‌کند.

وقوع اعتراضات اخیر در اسپانیا، نگرانی‌های زیادی را در دو سطح داخلی و اروپایی ایجاد کرده است. در سطح داخلی، سانچز نگران تشدید اعتراضات و سقوط دولت خود است زیرا بحران اعتباری و اقتصادی جاری در اسپانیا به‌اندازه‌ای شدید است که وی نمی‌تواند بسیاری از امتیازات را به معترضین بدهد. درعین‌حال خشم معترضین از دولت اسپانیا به‌گونه‌ای است که شاید تنها اعطای برخی امتیازات اقتصادی و رفاهی بتواند آن را تا حدودی مهار کند.

از این حیث، می‌توان خشم تظاهرکنندگان اسپانیایی را با خشم جلیقه زردها در فرانسه مورد مقایسه و ارزیابی قرار داد. برخی کارشناسان معتقدند که در صورت تکرار تظاهرات معترضین در اسپانیا و تبدیل‌شدن آن به یک رویه، دولت پدرو سانچز حتی با اعطای برخی امتیازات اقتصادی و رفاهی نیز نمی‌تواند جلوی خشم معترضین را بگیرد و در نتیجه ناچار به استعفا از قدرت خواهد بود. در این صورت، برگزاری انتخابات دوباره و حضور رهبران رقیب نیز نمی‌تواند راه‌حلی بنیادین و اساسی برای مواجهه با بحران‌های جاری در اسپانیا باشد.

لازم به ذکر است که  نخست‌وزیر اسپانیا اخیراً اعلام کرده است که افزایش 22 درصدی حقوق کارمندان را تصویب و از ابتدای 2019 میلادی اجرا خواهد کرد. با این حال به نظر می‌رسد خشم مردمی از رویه اقتصادی حاکم بر اسپانیا (که از 2007 میلادی تاکنون ادامه داشته است)، به‌گونه‌ای است که سانچز توان مدیریت آن را به‌سختی خواهد داشت. در گذشته، اعتراضات اقتصادی و اجتماعی در اتحادیه اروپا از کشورهایی مانند یونان و اسپانیا آغاز شد و به کشورهای دیگر نیز تسری پیدا کرد.

همین مسئله فرصت لازم را برای تروئیکای اروپایی برای مهار موقت بحران ایجاد کرد اما این بار اعتراضات جاری در اروپا از کشور فرانسه، یعنی دومین اقتصاد منطقه یورو و یکی از سران اروپایی آغاز شده و به کشورهای دیگر سرایت کرده است. بدیهی است که در چنین شرایطی مهار بحران از سوی سران اروپایی به‌مراتب دشوارتر و قدرت تأثیرگذاری بحران بر دیگر کشورهای عضو و حتی غیر عضو در منطقه یورو نیز بیشتر خواهد بود. اسپانیا نیز از این قاعده مستثنا نیست. آیا در روزهای آینده شاهد تبدیل اسپانیا به یکی دیگر از کانون‌های جدی بحران در اروپا خواهیم بود؟

*تحلیلگر مسائل بین‌الملل

انتهای پیام/4106/4093/