پنل تخصصی پژوهش و جامعه با موضوع کارآمدی علوم انسانی برگزار شد

به گزارش خبرنگار حوزه علم و فناوری گروه دانشگاه خبرگزاری آنا؛ پنل تخصصی پژوهش و جامعه با موضوع کارآمدی علوم انسانی در مقابله با تحریم صبح امروز در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی با حضور تعدادی از اساتید دانشگاه‌های کشور برگزار شد.

نعمت‌الله فاضلی، استاد جامعه‌شناسی و مطالعات فرهنگی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی در این نشست گفت: رویکرد غالب در ایران این است که علوم انسانی اجتماعی را به‌مثابه یک رویکرد عقلانی ابزاری می‌بینیم، اما رویکرد مقابل این هم این است که علوم انسانی اجتماعی یک رویکرد عقلانی امنیتی است. علوم انسانی ماهیتاً علم تعاملی، ارتباطی و ترویجی است. 

وی با طرح این سؤال که پیوند علوم انسانی و جامعه را چگونه می‌توان دید؛ گفت: در موقعیت موجود ۴۰ سال است که در وضعیت تحریم و انزوا قرار داریم علوم انسانی چه موضعی را می‌خواهد بگیرد، این باید روشن شود. علوم انسانی به معنای واقعی انسانی و علوم اجتماعی به معنای واقعی اجتماعی است و در این صورت است که علم است. 

فاضلی اظهار کرد: اگر بپذیریم که پشتوانه انسان بودن و تمدن، متن است و با متن معنا پیدا می‌کند نه کالا، به واقعیت پی نمی‌بریم. علوم انسانی اجتماعی وقتی وارد بازار شود، بازنده است. علوم انسانی علوم معنویت و فضیلت هستند.

استاد جامعه‌شناسی و مطالعات فرهنگی ادامه داد: دانشگاه به معنای کلی دانشگاه فضیلت است و فضیلت جان دانشگاه است، حتی علوم مهندسی زمانی می‌توانند برای انسان باشند که در خدمت علم انسانی باشد. نباید به مهندسانی تبدیل شویم که فقط فکر می‌کنند با انباشت ثروت مشکلات انسان‌ها را حل کنند.

وی افزود: علم انسانی آشکار کردن رنج انسانی در موقعیت کنونی است، وقتی گفته می‌شود جامعه ما عصبی‌ترین جامعه است و با بحران چالش انسانی مواجه است کلیدی‌ترین کار این است که باید انسان را برجسته کنیم. اگر بازار چشم جامعه را کور کرده است باید ارزش‌های انسانی را برجسته کنیم. 

این استاد دانشگاه ادامه داد: وقتی قدرت نقادی را انتخاب می‌کند و بر ارزش‌های انسانی را در پیش می‌گیرد در آن صورت است که علوم انسانی و اجتماعی در موضع خود قرارگرفته است. شفقت و شهامت و اصالت و صداقت فضیلت‌های علوم انسانی اجتماعی است. باید به مردم خود یاد دهیم از مشاهده و تمام دانش‌های انسانی، فضیلت‌های اخلاقی را برای زندگی کنونی خود تمرین کنند، انسان‌ها با ابزار توانمند نمی‌شود بلکه بااخلاق و احساس مسئولیت است که رستگار می‌شوند. جامعه امروز ما از انفعال رنج می‌برد و در برابر بازار تسلیم می‌شود.

استاد حوزه مطالعات بین فرهنگی تأکید کرد: ما باید به موضع علوم انسانی به‌مثابه اخلاق و عقلانیت ارتباطی برگردیم. شاید مهم‌ترین کاری که علوم انسانی در موقعیت کنونی می‌تواند انجام دهد؛ این است که از خودش دفاع کند. علوم انسانی در هجمه بازار خودش را باخته و تضعیف‌شده است. دو علم یعنی اقتصاد و روانشناسی از علم انسانی فاصله گرفته‌اند ولی صدها شاخه دیگر در خدمت علوم انسانی هستند و از همین‌ها باید استفاده کنیم و جامعه را بیدار کنیم. باید ارزش کلمات و کارکرد ادبیات، گفت‌وگو کردن، تعامل خوب را به جامعه توضیح دهد. جامعه فقیر جامعه‌ای است که ارزش تفکر را خوب به فرزندانش نمی‌آموزد. وادادن به بازار، بحران اکنون علوم انسانی است و علوم انسانی باید با سیطره بازار مواجه شود. انسان‌ها نیاز دارند به اینکه در وجود انسانی آن‌‌ها چه توانمندی‌هایی نهفته است. 

فاضلی در پایان خاطرنشان کرد: مردم با پناه بردن به بازار نمی‌توانند کاری بکنند، باید به علوم انسانی برگردیم. ما دانشگاهی‌ها بیشتر از بازاری‌ها و دولتی‌ها به خودمان ظلم می‌کنیم و می‌خواهیم پول دربیاوریم. علوم انسانی باید برای جامعه توضیح دهد که به اخلاق برگردند ؛ اتفاقاً علوم انسانی در مسئله تحریم بهتر دیده می‌شود  به‌شرط اینکه  اجازه داده شود انسان دیده شود. علوم انسانی علوم تأمل است و فضای کسب‌وکار نیست، علوم انسانی را به کسب‌وکار و بازار تقلیل ندهیم. اجازه دهید عقلانیت به جامعه برگردد.

انتهای پیام/4085/پ