رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی پایتخت: پلیس دنبال جریمه کردن نیست/ سطح تماس پلیس با مردم کاهش می‌یابد

سردار سرتیپ‌دوم تیمور حسینی، یک‌شنبه این هفته میهمان خبرگزاری آنا بود تا به پرسش‌های ما درباره مسائل ترافیکی شهر تهران پاسخ دهد. بخش نخست این گفت‌وگوی تفصیلی را در ادامه می‌خوانید

*سردار شما مدتی را به عنوان رئیس دانشکده راهور فعالیت کرده‌اید و با ورود شما به راهور تهران نگاه علمی به بحث ترافیک پایتخت ایجاد شد. کمی درباره این نوع نگاه توضیح دهید و برنامه خود در این خصوص را برای بهبود وضعیت ترافیک در آینده شرح دهید.

- سردار حسینی: یکی از نقاط ضعف ما همان بحث افراط و تفریط نگاهمان به موضوع ترافیک است. بعضی از مدیران ما به دلیل اینکه همیشه در حوزه اجرا کار کرده‌اند، نگاهشان کاملا عمل‌گرایانه است. آنها می‌گویند که باید در کف خیابان و یا میدان بود و باید در همان جا تصمیم گرفت و طرح‌های مختلف را آزمود تا نتیجه را دریافت کرد. برعکس این نگاه نیز وجود دارد و کسانی که ادامه تحصیل می‌دهند و در محیط‌های آکادمیک فعالیت می‌کنند به یک باره به سراغ نگاه و روش‌های علمی برای حل مساله می‌روند. من مدتی را در یک محیط دانشگاهی سمت آموزشی داشتم و سال‌های بیشتری را در این شغل و در میدان و عرصه اجرا مسئولیت‌هایی برعهده‌ام بوده است. مهمترین ویژگی این دوره را اگر بخواهم بیان کنم، نگاه منطقی و متعادل بین نگاه علمی و عمل‌گرایی ارزیابی می‌کنم زیرا نگاه مجرد علمی و یا عملی نمی‌تواند توفیق مناسبی را برای یک مجموعه به همراه داشته باشد. من تمام تلاش خود را به کار بردم تا از تجربه‌ای که در طول سال‌ها حضور در حوزه اجرا به دست آوردم، در زمینه ترافیک با نگاه علمی و تعامل با افراد نخبه و خبره این حوزه بکار ببرم و تمام تلاش خود را به کار ببرم تا از روش و نگاه سنتی به این حوزه فاصله بگیرم. مردم عمدتا تصورشان این است که یک مامور پلیس الزاما موظف است، قبض جریمه خود را تمام کند که اصلا این چنین نیست. این ذهنیت از آنجایی ناشی می‌شود که سطح تماس پلیس با مردم بسیار زیاد است و ما باید این سطح تماس را کاهش دهیم اما به طور حتم نمی‌توان کنترل را از بین برد و بر تخلف چشم پوشید. پس راه چاره این است که نگاه‌های خود را عوض کنیم و از روش سنتی کنترل به صورت یک نفر عامل پلیس به سمت کنترل سیستمی حرکت کنیم و مقررات را از طریق ابزارهایی که فناوری‌های نوین حوزه« آی تی اس» در اختیار ما قرار داده است، اعمال کنیم. در مدت فعالیت من به عنوان رئیس پلیس راهور تهران گسترش قابل توجهی در این حوزه داشتیم و تعداد دوربین‌های کنترل ترافیک و ثبت تخلف به لحاظ کیفی و کمی افزایش پیدا کرده است تا حس دیده شدن در افراد تقویت شده و به تبع آن کمتر رفتارهای ترافیکی پر خطر از خود نشان دهند و در نهایت ایمنی عبور و مرور شهروندان تامین شود.

*آنا: آیا استفاده از دوربین‌ها در کاهش تخلفات موثر بوده و توانسته نقس بازدارنده‌ای داشته باشد؟

- سردار حسینی: با قطعیت اعلام می‌کنم استفاده از دوربین‌ها در کاهش تخلفات موثر بوده است. یک نمونه از آن در بحث سرعت غیر مجاز به طور کامل مشهود است. سال 93 نسبت به سال گذشته‌اش(92) تعداد دوربین‌های ثبت تخلف سرعت غیر مجاز به لحاظ کمی 58 درصد اضافه شد، جالب است که بدانید تعداد رکوردهایی که توسط این دوربین‌ها ثبت شده، نسبت به سال 92 در واقع 12 درصد کاهش داشته است. همه باید بدانند که پلیس به هیچ عنوان به دنبال جریمه کردن مردم نیست. در قانون اخذ جرایم رسیدگی به تخلفات مصوب سال 1389 پیش‌‌ینی شده است هر 3 سال یک بار مبلغ جرایم با توجه به تورم در جامعه افزایش پیدا کند که این موضوع تنها به دلیل بازدارنده بودن جریمه در انجام تخلفات است.

بعضی اظهار نظر می‌کنند که این افزایش جریمه فشار به مردم است و قشر ضعیف جامعه را تحت تاثیر قرار می‌دهد، در حالی که این اظهار نظرها کاملا غیر کارشناسی است. اگر بگویند شیر و یا لبنیات گران شده است، شاید از سبد خرید کالای عده‌ای حذف شود و بر سلامت خانواده‌ها تاثیر منفی گذارد ولی این سوال پیش می‌آید تخلف رانندگی چه جایی در سبد خانوار دارد؟ اگر شخصی در حین رانندگی با تلفن همراه صحبت نکند، مسلما بر سلامتی او تاثیر منفی ندارد. مردم باید بدانند که ما به دنبال بازدارندگی هستیم و با استفاده از یک ساز و کار هوشمند موفق شدیم که تعداد تخلفات را کاهش دهیم. از ابتدای سال 94 تا امروز میزان جریمه‌های ما نسبت به مدت مشابه سال قبل بیش از 18 درصد کاهش داشته است در روزهای اولیه ثبت دوربین‌ها در محدوده طرح ترافیک روزانه بیش از 100 هزار تخلف ثبت می‌شد اما این میزان هم‌اکنون به 10 هزار تخلف در روز رسیده است.

*آنا: در خصوص آخرین وضعیت طرح ساماندهی منطقه 12 توضیح دهید و آخرین اقدامات انجام شده در زمینه طرح «خط سفید» را شرح دهید.

منطقه 12 یک منطقه ویژه برای تهران محسوب می‌شود، ما از سال گذشته طرحی را تحت عنوان «ایست به احترام زندگی» آغاز کردیم و تمایل داشتیم که در قالب این طرح یک رفتار صحیح رانندگی را نهادینه کنیم. مثل اقداماتی که حدود 8 سال پیش در خصوص کمربند ایمنی انجام و منجر به این شد که یک رفتار صحیح رانندگی نهادینه شود. طرح «ایست به احترام زندگی» جهت ساماندهی گذرگاه‌های عابر پیاده طراحی شده است تا رانندگان موظف شوند زمانی که چراغ برای آنها قرمز است، پشت خط ایست متوقف شوند و عابران پیاده نیز در زمان قرمز بودن چراغ عابر از عرض خیابان و یا تقاطع عبور نکنند. این طرح بسیار موفق بود و در حال حاضر من ادعا می‌کنم اگر در تقاطعی در چند زمان متوالی بایستید، مشاهده می‌کنید که بیش از 95 درصد خودروها پشت خط ایست متوقف می‌شوند و حتی موتورسیکلت‌ها هم عمدتا پشت «خط ایست» توقف می‌کنند در حالی که در یک بازه زمانی برای موتورسیکلت اصلا توقف در پشت خط ایست معنا نداشت اما پلیس با اطلاع رسانی عمده این طرح را کلید زد و با استفاده از ابزارهای هوشمند، مانند دوربین‌های ثبت تخلف چراغ قرمز که قابلیت ثبت تخلف تجاوز به گذرگاه عابر پیاده را نیز دارد، توانست به موفقیت مناسبی در اجرای این طرح دست پیدا کند. طرح خط سفید شهرداری نیز مصادف با این طرح کلید خورد که ساماندهی وضعیت گذرگاه‌های عابر پیاده و بحث حرکت بین خطوط را هدف خود قرار داده بود. این طرح مشخص می‌کرد که هدف‌گذاری ما بسیار هوشمندانه بوده است و من از این بابت به مجموعه مدیرانی که در پلیس در رابطه با اجرای این طرح تلاش کرده‌اند، می‌بالم. اجرای کامل این طرح آلودگی بصری تقاطع‌ها را از بین می‌برد و باعث کاهش تصادفات و تلفات عابران پیاده می‌شود و ایمنی عابران پیاده را به همراه دارد. همین‌طور برخی از تقاطع‌ها زمانی که چراغ سبز می‌شود، هنوز از سوی دیگر تقاطع خودروها در حال عبور هستند و در واقع این حق خودرویی که چراغ برایش سبز شده است را ضایع می‌کند و البته باعث به وجود آمدن ترافیک می‌شود، پس نتیجه می‌گیریم ساماندهی گذرگاه‌ها هم در زیبایی بصری و هم در ایمنی و همچنین در سرعت ترافیک تاثیرگذار است. طرح خط سفید هم با همین نگاه مطرح شد و ما با اجرای آن موافق بودیم و در راستای اجرای آن با شهرداری همکاری کردیم. سال گذشته طرح خط سفید در دو منطقه 6 و 8 اجرا شد و نتایج بسیار خوبی داشت و امسال هم با توجه به نتایج ویژه به دست آمده قرار شد این طرح در منطقه 12 به صورت همه جانبه که یک بعد از آن مربوط به مسایل ترافیکی است، اجرا شود. به همین منظور در اکثر تقاطع‌های این منطقه پلیس ایستاده و با حساسیت بر عبور و مرور در تقاطع‌ها نظارت می‌کند. ما امیدوار هستیم که بتوانیم در یک بازه زمانی حدود 8 ماه در این منطقه به یک تغییر برسیم و بعد از آن باید تلاش کنیم تا این تغییر به تثبیت برسد. مطمئنا اگر این منطقه اصلاح شود زمینه برای اصلاح دیگر مناطق فراهم می‌شود.

*آنا: بیشترین تخلفات انجام شده در شهر تهران توسط موتورسواران انجام می‌شود. پلیس راهور تهران چه برنامه ای برای ساماندهی وضعیت تردد موتورسیکلت در سطح شهر دارد؟

سردار حسینی: یکی از مشکلات در این خصوص تعداد موتور سیکلت موجود در شهر تهران است که همواره عدد فوق‌العاده بالایی را نشان می‌دهد. آمارهای شماره گذاری حاکی از آن است که بین 3 تا 3/5 میلیون موتورسیکلت در تهران وجود دارد. اگر قرار باشد روزانه 10 درصد از این موتور سیکلت سواران مرتکب تخلف شوند در واقع 300 هزار دستگاه موتور سیکلت تخلف کرده‌اند که وضعیت ناهنجاری را به وجود می‌آورد. در مرحله اول باید فکری در خصوص کمیت موتور سیکلت در تهران صورت گیرد که هم به لحاظ زیست محیطی و هم به صورت ایمنی ترافیک، مسایل جدی را برای شهر تهران ایجاد کرده‌اند. هر موتورسیکلت به اندازه 6 خودرو، آلایندگی تولید می‌کند. فکر می‌کنم روزانه بالغ بربیش از 300 هزار تن آلودگی را موتور سواران تهران در هوا تزریق می‌کنند از طرف دیگر یک سوم از تلفات جانی مربوط به موتور سیکلت‌سوارها است.

پلیس همیشه برخورد با تخلفات موتور سیکلت سوراران در دستور کارش بوده است و روزانه تعداد بسیار زیادی از این موتور سوارها برابر قانون جریمه و به پارکینگ هدایت می‌شوند. اگر این پارگینک‌ها را مشاهده کنید در واقع از تعداد بالای موتورهای توقیف شده تعجب خواهید کرد این موتورسکیلت‌ها با توجه به نوع تخلف صورت گرفته از 24 ساعت تا یک هفته توقیف هستند و به شرط داشتن شرایط ترخیص پس از طی این مدت زمان موتورسیکلت را ترخیص می‌کنیم. موتورسیکلت در تهران یک پدیده اجتماعی است که در این پدیده نقش و سهم پلیس آخر از همه تعریف می‌شود .بر اساس گواهی‌هایی که سازمان‌های زیرربط صادر می‌کنند خودرو و یا موتورسیکلت شرایط دریافت پلاک را دریافت می‌کند. پلیس تنها این مجوزها را مشاهده می‌کند و در صدور آن نقشی ندارد. من در هیچ کشوری ندیدم که در این حوزه تا به این اندازه با مشکل مواجه باشند، در این خصوص هیاتی از ما به نیجریه سفر کرد و مدعی بود اکثر موتورسیکلت‌ها با کلاه ایمنی در خیابان تردد می‌کنند. برخی می‌گویند سخت‌گیری زیاد بر معیشت موتور سیکلت‌سوارها تاثیر گذار است اما من باید بگویم تا زمانی که موتور سواری تخلف نکند، پلیس برخوردی با او ندارد. موتورسیکلت سواران اگر در هنگام تردد در خیابان کلاه ایمنی بر سر داشته باشند، از چراغ قرمز عبور نکنند، حمل بار غیر متعارف نداشته باشند، از مسیر خطوط ویژه عبور نکنند و همین‌طور در پیاده رو حرکت نکنند به طور حتم از طرف پلیس مورد تذکر قرار نمی‌گیرند.

*آنا: پلیس راهور تهران در جهت استمرار گشت‌های شبانه طرح مشترکی را با نیروی انتظامی تهران بزرگ در دست اقدام دارد. این طرح در چه وضعیتی است؟

سردار حسینی: وضعیت معابر در ساعات پایانی شب و ساعات اولیه بامداد دارای شرایط خاصی است. پلیس راهور در این ساعت‌ها به دلیل آزاد بودن تردد کامیون‌ها با عبور حجم قابل توجهی از کامیون‌ها روبرو است. به ویژه در تابستان‌ها تعدادی از مردم و به طور خاص قشر جوان در این ساعت‌ها ترجیح می‌دهند، گشت‌زنی داشته باشند و یا به تفرجگاه‌ها سر بزنند، چون معابر خلوت است، ممکن است وسوسه شوند تا کمی با سرعت حرکت کنند. بنابراین براساس تدبیر سردار ساجدی‌نیا فرمانده انتظامی تهران بزرگ، گشت‌های تلفیقی بین پلیس راهور و همکاران انتظامی خود را در یگان امداد ایجاد کردیم که تاثیر بسیار مناسبی داشته است و هدف اصلی این طرح هم برخورد با تخلفات حادثه‌ساز و کامیون‌ها است. این طرح هر شب در بزرگراه‌های تهران اجرا می‌شود.

*آنا: به تازگی طرحی تحت عنوان جریمه سرنشینانی که در خودرو حجاب خود را رعایت نمی‌کنند، مطرح شده است. آیا دستورالعملی در این خصوص به شما ابلاغ شده است؟

سردار حسینی: درخواست رسیدگی به این قضیه موضوع جدیدی نیست. ما حوزه‌ای را تحت عنوان امنیت اجتماعی داریم که تعداد کثیری از مردم به ویژه خانواده‌ها از هنجار شکنی تعدادی از افراد به شدت گلایه دارند. این هنجار شکنی در قالب بد پوششی، مزاحمت‌های نوامیس، استفاده از سیستم‌های صوتی نامتعارف که صداهای ناهنجاری را تولید می‌کند یا حمل حیواناتی مثل سگ که سر خود را از شیشه بیرون آورده‌اند، دیده می‌شود و برای شهروندان دیگر ایجاد مزاحمت می‌کند. جامعه ایرانی- اسلامی ما در واقع الگوها و هنجارهایی را می‌پسندد که ما به عنوان پلیس باید حافظ این صیانت‌ها و استانداردها باشیم و در اجرای آن تلاش کنیم. این مساله جدیدی نیست و سال‌هاست که در دستور کار پلیس قرار دارد و کماکان ادامه خواهد داشت. اگر پلیس راهنمایی و رانندگی با هریک از این مظاهر روبرو شود، برابر مقررات موظف به برخورد است که این برخورد بسته به نوع تخلف متفاوت است. به عنوان مثال در برخورد با مزاحمت نوامیس خودرو شخص متخلف به پارکینگ هدایت می‌شود و شخص خاطی را به مراجع قضایی معرفی می‌کنیم. این طرح در حال حاضر در کمیسیون اجتماعی مجلس در دست بررسی است.