حمله بر پیکره زبان فارسی با شلخته‌نویسی در فضای مجازی

به گزارش گروه رسانه‌‌های دیگر خبرگزاری آنا، بشر امروزی در سیطره پیشرفت‌های چشمگیر در عرصه‌های مختلف به ویژه فناوری نوین اطلاعاتی و ارتباطی قرار گرفته که این موضوع تحولات فراوانی را در زندگی انسان به دنبال داشته است. در این میان دنیای مجازی از چنان جذابیتی بسیاری دارد که همه گروه‌های سنی را مجذوب خود کرده و اشتیاق آنان را برای بهره‌گیری و استفاده مداوم و مستمر دوچندان ساخته است. 

آسیب‌شناسی فضای مجازی در ارتباط با زبان و ادبیات فارسی یک ضرورت غیرقابل انکار است زیرا همگان به ویژه ادیبان و نویسندگان خوب می‌دانند که زبان فارسی از اجزای اصلی هویت ملی است و باید با هر آنچه که باعث تخریب و از میان رفتن آن می‌شود، برخورد شود. اکتفا کردن به مخاطبان محدود، غافل شدن از کیفیت متون ادبی، پیدا شدن غلط‌های املایی و نگارشی، عدم وجود امنیت کافی، 2 برابر شدن تأثیر منفی متون ادبی مسموم و… از جمله موارد منفی تأثیر فضای مجازی در ادبیات به شمار می‌رود که برای رفع نگرانی‌هایی که در خصوص آسیب‌ها و تهدیدهای فضای مجازی برای زبان و ادبیات فارسی وجود دارد باید از این فضا به بهترین شکل ممکن برای توسعه و ترویج آن استفاده کرد. در واقع نباید شبکه‌های اجتماعی را تهدیدی برای زبان و ادبیات فارسی دانست بلکه باید زمینه‌ای را فراهم ساخت تا با استفاده درست و فرهنگ‌سازی بالندگی این زبان را رقم زد. 
سمانه ایمانلو کارشناس ادبیات و زبان فارسی، مترجم و مدرس دانشگاه، ویژگی اصلی فضای مجازی را سرعت بالای تبادل اطلاعات دانست و گفت: فضای مجازی از سرعت تبادل اطلاعات بالایی برخوردار است که همین عاملی برای جذب مخاطبان بیشتر محسوب می‌شود که البته دقت آنان را برای تبادل پیام به سرعت کاهش می‌دهد.

درست‌نویسی واژه‌ای فراموش شده 

در شبکه‌های مجازی سرعت تبادل اطلاعات بسیار بالا است و مطالب بدون هیچ‌گونه پیش فرضی آماده می‌شوند و همین عاملی به شمار می‌رود تا درصد خطاها بالا رود. البته این موضوع در میان کارشناسان ادبی و نویسندگان کمتر از بقیه وجود دارد اما این فرهنگ در میان عموم مردم رواج ندارد و درست‌نویسی برای آن‌ها آشکار نیست و بیشتر آن‌ها در واقع بلد نیستند که درست بنویسند. همین مطالب منتشر شده و گپ‌های عمومی در فضای مجازی گاها شلخته‌نویسی را به وجود می‌آورد و تأثیر منفی بسزایی نیز در زبان فارسی می‌گذارد. تغییر کلمه‌ها به صورت آشکار، خلاصه‌نویسی، نوشتن تنها یک حرف که باقی آن را خود مخاطب باید حدس بزند از جمله مواردی به شمار می‌روند که امروزه در فضای مجازی رواج زیادی یافته است. این تحول بسیار ناخوشایند و نگران کننده به نظر می‌رسد که باید در جهت رفع آسیب‌های همراه با آن چاره‌ای اندیشید زیرا ممکن است امکان تفاهم نوشتاری در زبان فارسی به مقدار زیادی از دست برود.

ارایه راهکارهایی برای جلوگیری از شلخته‌نویسی

در خصوص آسیب‌شناسی و جلوگیری از شلخته‌نویسی در زبان فارسی باید به ارایه راهکارهای مناسب برای آن به دست آورد. اهمیت درست نویسی و یادآوری آن به افراد از طریق فضای مجازی و دیگر رسانه‌ها می‌تواند در مبارزه با شلخته‌نویسی موثر باشد. در هر مکان و با توجه به هر موقعیت بایستی زبان مخصوص به آن را به کار برد. ایجاد عادت درست‌نویسی در افراد که مستلزم برنامه‌ای درازمدت و رفع ایرادهای موجود در نظام مدرسه از مهمترین روش‌های می‌تواند باشد زیرا اگر درست نوشتن در سال‌های آغاز تحصیل، ملکه‌ ذهن دانش آموز شود تأثیر فضای مجازی آن ‌قدرها مخرب نخواهد بود. کودکانی که همزمان با یادگیری دیکته و نگارش فارسی به شبکه‌های مجازی نیز دسترسی دارند ممکن است دچار سردرگمی شوند و از طریق آنان، آینده زبان مادری به خطر بیفتد. چگونگی بیان احساسات با شکل و استفاده از شکلک‌ها از جمله مواردی به شمار می‌رود که تأثیری در اشتباه‌نویسی در این فضاها دارد. بنابراین بسیاری از اشتباهات نوشتاری در شبکه‌های ارتباطی به دلیل سعی در انتقال کامل احساس افراد است و از آنجا که مخاطبان بیشتر شبکه‌های مجازی گروه‌های سنی جوان هستند، میل به جلب توجه از طرف دیگران و تمایل به متفاوت بودن با دیگران، سبب شوخی کردن آن‌ها با واژه‌ها می‌شود. همچنین ابداع افعال و واژه‌های جدید مانند «بزنگم، بحرف، زنگیدم و ... در میان مخاطبان فضای مجازی بسیار افزایش پیدا کرده که خود می‌تواند به عنوان زنگ خطری برای تحریف در زبان فارسی باشد. پذیرفتن این اشتباهات به عمد یا سهوی، آگاهانه یا ناآگاهانه تا حدی اجتناب‌ناپذیر است و شاید بر دانش زبانی افراد بالغ که بعد از یادگیری کامل زبان فارسی با شبکه‌های مجازی آشنا شده‌اند، تأثیر منفی نداشته باشد اما در نهایت جایگاه شلخته‌نویسی در نوشتار فارسی را به مرور محکم می‌کند.

فرهنگستان زبان باید همان‌طور که معادل‌هایی برای واژگان غیر فارسی انتخاب می‌کند اصطلاحات مختصر و مناسبی نیز برای بعضی واژه‌های پرکاربرد فضای مجازی در نظر بگیرد تا کمتر از کلمات نادرست استفاده شود و به مرور زمان و با به کارگیری مکرر این واژه‌های نو توسط کاربران فعال و جوان جامعه از زبان و ادبیات فارسی به شکل مناسب محافظت شود.
انتقال درست پیام به بهترین شکل در کمترین زمان

انتقال درست پیام به بهترین شکل در کمترین زمان یکی از وظایف مهم رسانه‌ها و فضای مجازی به شمار می‌رود زیرا زبان به عنوان ابزار ارتباطی نقش بسیار مهمی را در انتقال پیام ایفا می‌کند. به کارگیری درست زبان و قواعد آن از طریق اصول و مبانی نگارشی و ویرایشی نخستین و مهمترین ابزار هر رسانه است. نقش رسانه‌هایی مثل تلویزیون و مطبوعات نیز می‌تواند مفید واقع شود و آن‌ها باید از هرگونه ترویج شلخته‌نویسی به دور باشند. رسانه‌های مجازی که معیار و اسلوب زبان را به درستی رعایت می‌کنند سبب می‌شوند تا اطلاع رسانی آن‌ها نیز به خوبی انجام شود. با مفهوم بودن و پاکیزه‌نویسی به عنوان یکی از مهمترین کارکردهای رسانه‌ها شناخته می‌شود که باید شورای عالی فضای مجازی با توجه به حجم زیاد کاربران تمهیدات آموزشی لازم را فراهم آورد. وبلاگ‌ها و صفحه‌های شخصی از جمله رسانه‌های فراگیر و از پدیده‌های نوین فضاهای اینترنتی هستند که به دلیل سرعت، ارزان بودن و سهولت در انتقال مطالب به سرعت در میان کاربران رواج جایگاه خود را پیدا کرده‌اند. امروزه نوشته‌‌های فارسی در فضای مجازی به صورت قالب نگارشی مستقلی درآمده که از این حیث امری مهم و مورد توجه برنامه‌ریزان زبان و ادب فارسی است. بی‌توجهی به زبان فارسی افزون بر خسارت‌های زبانی که مهمترین آن فاصله میان زبان نوشتار معیار و زبان وب‌نوشته‌ها است، خسارت‌های فرهنگی و انحطاط ادبی را نیز در پی دارد و به عکس توجه و سیاست‌گذاری و رونق آن، رواج فرهنگ مکتوب،‌گسترش زبان فارسی، رواج نگارش و ارتقای سطح فرهنگ را در پی خواهد داشت. 

منبع: ایرنا

انتهای پیام/4028/